Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
aize-bolára, aize-bolaría. (b). izena. Golpe de viento. Aize bolariak kapelia aidian eruan zostan.
aizé-búrruka, aizé-búrrukia. (b). izena. Ekaitz baten aurretxoan edo, egon ohi den haize desberdinen arteko borroka.   Pugna entre vientos de dirección diferente, que se da generalmente antes de las tormentas. Egundoko aize-burrukia dago ta danbarradan batzuk entzun biarrian izango ga.
aize-ezkútu, aize-ezkutúa. (b). izena. Haizetik babestua geratzen den lekua.   Lugar protegido del viento. Udalaitzen aize-ezkutu baten jan giñuan amarretakua./ Aize-ezkutua izan ezkero urtero eitten die sagarrak. Sin. aize-gorde, aizebe Sin. aize-górde, áizebe.
aizegórri, aizegorríxa. (d). izena. Mendiak elurrez zuri daudenean-eta dabilen haize izoztua.   Viento helado. Goazen sutondora, aizegorri au azurretaraino sartzen da ta.
aizéleku, aizélekua. (b). izena. Haizeak gogor jotzen duen parajea.   Lugar donde corre mucho el viento. Elgetako arkupia, munduko aizelekuik aundiña.
áizeri, áizerixa. (a). izena. AIZARI. Azeria.   Zorro. komentario 1 aizeri batzen. (c). Ehizatutako azeria aldean hartu, eta etxez etxe diru eske. Antzinako ohitura. Markiko Tomas etorri da aizeri batzen. Azkonarrekin, basakatuekin eta beste basapizti batzuekin ere ibili ohi zen. aizerixak baiño geixao korridu. (c). esapidea. Asko korritu. Orren ondorian ez ari jun, axerixak baiño geixao korritzen jok eta. (Lar Antz). áizerixana pasáu. (c). esapidea. Lanbroarekin konturatu gabe busti. Azkenian, eztiardualakuan, aizerixana pasau bia jakuk. Badirudi antzinako azeri-ipuinen batetik datorrela.
aizeri-zulo, aizeri-zulúa. (c). izena. Madriguera de zorro.
áizete, áizetia. (c). izena. Haize sasoia, haize egunak. Azkenengo aizetiak bota zeban arte aundixa.
aizétsu. 1. aizetsu, aizetsua. (b). adjektiboa. Haize asko duena edo haizea dabilen lekua.   Ventoso. Babak aizetsuak izaten die./ Paraje aizetsua da zuen basarrixa. 2. aizetsu, aizetsúa. (c). adjektiboa. (despektiboa.) Haize asko duen pertsona, proiektu zoroz betea.   Se dice de las personas fantasiosas y casquivanas. Anai gaztia oso aizetsua zan eta Ameriketara joan zan. Sin. áize.
aizezko, aizezkua. (Eibar) AIXEZKO (EIB.). Carabina de aire comprimido. Aixezkuakin kanpeoia nitzuan! Aixezkuakin daneri irabazten netsen nik. (SB Eibetno)
aize-zúlo, aize-zúlua. (c). izena. (Eibar) AIXE-ZULO (EIB.). Poro. Aixe-zulua dauka pieza orrek eta erreusetara botaizu (Etxba Eib).
aizé-zurrúmillo, aizé-zurrúmillua. (c). izena. AIZÉ-ZURRÚNBILLO. Remolino de viento. Aize zurrumilluak papel pillia aidau zeban. Ik. sorgin-áize.
aizkoletxe. 1. aizkoletxe, aizkoletxia. "Aizkorak gordetzeko kutxia." (SB Eibetno). 2. aizkoletxe, aixkoletxia. "Aizkoren heldulekua." (SB Eibetno).
aizkoltxo, aizkoltxua. (c). izena. Aizkora txikia.
aizkora. AIXKORA, AXKORA. Ik. áixkora.
aizotz motza
© Asier Sarasua
aizótz, aizótza. (c). izena. AIÓTZ. Aiotza. Kerten luzedun igitai antzekoa, sasiak ebakitzeko erabiltzen dena.   Especie de hoz con mango largo que se utiliza como machete. Goazen aizotza artu ta arantzak ebaitzera. Bada beste bat txikia, esku bakarrekin erabiltzekoa, podaketarako eta. Sin. marrajo (Oñ.)
aizpurutxu, aizpurutxua. (argot). Marihuanarekin edo hatxisarekin egindako zigarroa.   Peta, canuto. Hire etxian hartutako marijuania mundiala jaok, aizpurutxu batzuk erre eta edarra atxurkillia harrapau giñuan. (TSE Berb)
áizta, aiztía. (a). izena. Ahizpa.   Hermana de mujer.
aiztaérdi, aiztaerdíxa. (c). izena. Guraso bat desberdina duen ahizpa.   Hermanastra (de hermana)
aiztatzáko, aiztatzákua. (d). izena. Ahizpaordea.   Hermana adoptiva (de mujer) Ezkondu dan ori aiztatzakua dau Maritxuk. (Etxba Eib)