Hiztegia
ba
baillára
bákar
baldáu
báltsio
bánkulu
baresáre
barrábas bedar
barri
barrúko góna
basárrittar
baso-sagu
baten baten
baztar-naástaille
bedarréta
begiko betule
beiésne
bekotz
beláun
béltzuna, -e
béngantza
berándu
berbátsu
bérdura-pláza
berinkatu
bersó-pápel
bestékalde
betóndo
biáko
bíbote
bies
bikoitz
bínagre
biribilkóte
bisítta
bixar
bizíleku
bízkaittar
bobilis-bobilis
bólo
bórraja lóra
bótaka
Braulio
brónkixo
búlda
burdi-luze
burkáma
burtápa
burúariñ
burúko zóro
buztanbikotx
baillára
bákar
baldáu
báltsio
bánkulu
baresáre
barrábas bedar
barri
barrúko góna
basárrittar
baso-sagu
baten baten
baztar-naástaille
bedarréta
begiko betule
beiésne
bekotz
beláun
béltzuna, -e
béngantza
berándu
berbátsu
bérdura-pláza
berinkatu
bersó-pápel
bestékalde
betóndo
biáko
bíbote
bies
bikoitz
bínagre
biribilkóte
bisítta
bixar
bizíleku
bízkaittar
bobilis-bobilis
bólo
bórraja lóra
bótaka
Braulio
brónkixo
búlda
burdi-luze
burkáma
burtápa
burúariñ
burúko zóro
buztanbikotx
berbátsu, berbatsúa. (d). adjektiboa. Berba askokoa, jarduntsua. Hablador, -a. Eneban uste aiñ berbatsua zanik.
Sin. barriketalári, barriketatsu, barrítxu.
berbatu. 1. berbátu. (c). aditza. Ados jarri, elkarri berba eman. Itxuria berbatuta eren lanak erdibana eitteko, baiña momentua aillegau zanian, toma.
2. berbátu. (c). aditza. (Eibar) Haserretu. Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten)
bérbena, bérbenia. (b). izena. . MERMENA, BERBEÑA, MERMEÑA. Berbena officinalis. Verbena. Hosto gutxikoa eta zapore mikatzekoa. Inguru honetako sendabelar ezagun eta erabiliena, bronkioak garbitzeko eta katarroak saniatzeko erabilia, batik bat. Pelotan edo bestelako esku-kirol eta lanetan eskuak handitzen zaizkienek ere usatzen dute. Jarabea ere egin daiteke, berbena litro erdi azukrez eta litro bat ardo zuriz nahastuta. Zenbaitek enplastu bedar ere deitzen dio. Berbenia urrezko atxurrarekin jorratu biar litzake. (c). esaera. Berbenaren ontasuna laudatzen duen esaera.
bérbeta, bérbetia. (a). izena. Hizketa. Habla. Etxakixat zein zan baiña Mondraue aldeko berbetia eitte juan.
bérbetan. (a). Hizketan. Beti berbetan dago. Ik. ízketa.
berbíkiñ, berbikíña. (a). izena. BIRBIKIÑ, BIRBIKI. Birabarkia, egurrean zulo txikiak egiteko erabiltzen den esku-barautza. Ori berbikiña; guk iñ ez baiña erabili bai. Inaz. Sin. eztánbedar.
berdátu. (c). da aditza. Berdetu, belarra edo ereindako hazia jantzi. Denbora gutxixan zela berdatu dan porru-landaria.
bérde. 1. berde, berdía. (a). adjektiboa. Verde (color). Praka berdiak erosittut.
berderáko, berderákua. (d). adjektiboa. (Eibar) Berdaxka, berderantz jotzen duena. Tirando a verde. Erosi daben soiñekua, illun berderakua. Sin. berdéxka. 2. berde, berdía. (a). adjektiboa. Heldu gabea. Inmaduro, verde. Sagar berdiak jatearren dago tripakomiñak. Sin. gordíñ. Ant. eldu. 3. berde, berdía. (b). adjektiboa. Obsceno, verde. Zuen tio berdiaua da, berdiaua.../ Txiste berdiak kontatzeittu zuen mutikuak.
4. berde, berdia. adjektiboa. (Eibar) "Egualdi gogorra, oso txarra, hotz eta euritsua." (SB Eibetno).
berdekeríxa, berdekerixía. (b). izena. Lizunkeria. Obscenidad Andrei berdekerixa batzuk esan da gustora ibiltzen da Joxe.
berdéxka, berdexkía. (b). adjektiboa. Verduzco, tirando a verde. Auto berdexka bat erosi dau. Sin. berderáko.
bérdin. BARDIN. 1. berdiñ, berdiña. (a). adjektiboa. Igual. Danak berdiñak die. Sin. igual. 2. berdíñ, berdíña. (b). adjektiboa. Koskarik gabea. Liso. Kuarto ortako suelua eztago oso berdiña.
3. bérdin izan. (a). dio-zaio aditza. Dar igual. Berdin jat edo dost, biak entzuten dira. Sin. igual izan.
berdínddu. BARDINDDU. 1. berdinddu. (c). du aditza. Alisar, nivelar, allanar. Azulejuak jarri aurretik paretia berdinddu bia da. Ik. ágiñak bardínddu. 2. berdinddu. (c). da aditza. Nahikoa jan. Saciarse de comida, llenarse. Zer, berdindduko ziñaten onezkero, ezta? Ik. ázurrak berdínddu. 3. berdinddu. (c). da aditza. Mozkortu. Majo berdindduta jabillan atzo. Ik. mozkórtu.
berdinga, berdingie. (Aramaio, Leintz, Oñati) Egur zati handi samarra. Da artu auen alako berdingie, zer aundi bat, da ioten aste zan. (Orm Aram).
Sin. brínga.
berdíntsu. BARDÍNTSU. 1. berdintsu. (c). adberbioa. Antzera. Parecido. Eurixa eiñ arren jentia berdintsu etorriko da. Sin. igualtsu. 2. berdintsu, berdintsúa. (b). adjektiboa. Parecido, -a. Bixak pe berdintsuak diela pentsatzen jatak. Sin. igualtsu.
berdotx, berdótxa. (c). BERDOTZ. "Berdotxa dao: está muy verde (la manzana). Berdotza: la cosa sin madurar. Berdoztasuna kendu: quitar la suciedad de los callos, etc." (Izag Oñ).
berdóztu. 1. berdoztu. aditza. (Antzuola) "Janak, batez ere haragiak, kolore berdea hartu." (Lar Antz).
2. berdoztu. aditza. (Oñati) "Limpiar los callos en agua hervida; quitar las últimas plumas de un ave con agua hervida; limpiar las madejas. BERDOZTUTA: sin asar (una manzana)." (Izag Oñ) 3. berdoztu. (d). da aditza. (adierazkorra.) Erdi mozkortu. Emborracharse un poco. Atzo azkenerako bastante berdoztuta akabau giñuan.
Ik. lafíau, pinplau, txilibrízkau, atxurtu.