Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
búlda, buldía. (d). izena. Garizuman okela jan ahal izateko elizak eman ohi zuen baimena.   Bula. Bijilixa izan arren buldia etara ezkero jan zeikien okelia.
bulkáu. (c). da aditza. BOLKÁU. Irauli.   Volcar. Tranguan burdi-bedarra bulkau jaku. Sin. idúli, itxuli.
búltza eiñ. (a). du aditza. Empujar. Joan atzera ta bultza eiñ.
bultzagarri, bultzagarrixa. izena. (Eibar) Resorte (armagintza).
búltzaka. (a). adberbioa. Empujando, a empujones. Bultzaka ta tiraka etara giñuan.
bultzára, bultzaría. (a). izena. Bultzada.   Empujón. Emun dostan bultzariakin errekara bota nau.
burburixo, burburixua. Gorgojo. (SB Eibetno). Sin. baba-kóko.
burbúztan, burbuztána. (d). izena. Gurdi buztana.   Cola de carro Erruberian kontra estutu, amen atzian sokiakin, atzeko burbuztan puntara. Don.
idixak burdira lotzeko tresnerixia
© Ibon Serrano
burdixan partiak
© Ibon Serrano
búrdi, burdíxa. (a). izena. Carro. búrdika. (c). adberbioa. A carros. Burdika gaztaiñia saltzen zan, burdika Aniz. lera ta burdi. esapidea. Ik. léra. ori da burdixak arrapautako ankia?. esapidea. "Hankan min (hartu) duenari esaten zaio." (Lar Antz)
burdi-bédar, burdi-bedárra. (c). izena. Belarrez zamaturiko gurdiaren edukia.   Contenido de carro cargado de hierba (heno, generalmente). Aurten ogei burdi-bedar erretirau dittue./ Burdi-bedarra larakotik urten da errekara joan jakue./ Burdi bat bedar. Burdi-bedar aundixa ekarri dabela. Don. Berdin, burdi-egur, burdi-garo, burdi-ikatz, etab. Ik. burdikára.
burdibidia
© Asier Sarasua
burdibíde, burdibidía. (b). izena. Camino de carros. Burdibide baten sartu giñan kotxiakin.
burdí-bólante, burdí-bólantia. (c). izena. Antzina garraiorako erabiltzen zen gurdia. Luzeak ziren eta errailadun gurpil handikoak.   Antes que surgiera el transporte por camión, el carro que se dedicaba a tal menester. Goiko estaziñuan jenerua kargau ta batera ta bestera ibiltze zittuan burdi-bolantiak./ Burdi-bolantiak pa karga geixao erabiltzeko batera, da ba zela uztau zabala zeban bide gutxiao ondatu kamiñuan; bestiak zorrotza izete zeban, baiña arek pe bazeukan bere bentajia, aldapan ebagixa eiñaz sartuta juten zuan, arek etxuan txirrist eitten bera. Burdi-bolantiakin juten baaiz e goittik bera bajoiak. Don. Gurpilei bolante-errubera. Burdinazko ardatza zuen.
burdi-burpill, burdi-burpilla. (b). izena. Gurdiaren gurpila. Sin. burdi-errúbera, búrpill.
burdí-égur, burdí-egúrra. (c). izena. Egurrez zamaturiko gurdiaren edukia. Gero erute ei zien burdi-egurra, burdi-iketza... Hil. Azen.: burdi-égur ere bai.
burdi-errúbera, burdi-errubería. (b). izena. Gurdiaren gurpila. Sin. burdi-burpill, búrpill.
burdi-garo. Ik. burdi-bédar.
burdi-íkatz, burdi-ikátza. (c). izena. BURDI-IKETZ. Ikatzez zamaturiko gurdia. Azen.: burdí-íkatz ere bai Ik. burdí-égur.
burdi-irrintza. Ik. burtirríntza.
burdikára, burdikaría. (a). izena. BURKÁRA. Carretada. Iru burdikara bedar falta jaku sartzeko./ Aze burkaria ekarri daben. Don. Ik. burdi-bédar.
burdikatáe, -i, burdikataia(k). izena. Garoz edo belarrez, esate baterako, zamatutako gurdia lotzeko katea. Luzea eta mehea. Burdikátaiak. Meiak, mailla txikiko... fiñak izete zien. Eta bestiak burdisokak, eskusokia baiño loditxuao. Don. Pluralean gehiago.