Lehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua

Baserri-izenen seinalizaziorako, maparako... Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeari kontsultatutakoa. Kasuren batzuetan Euskaltzaindiak ez du irtenbide zehatza proposatu izan, aukerak planteatu izan ditu edo gomendioa eman izan du.

Iruerreka

KoordenatuakX548441 Y4776751 Mapan ikusi [I_14203]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaBuruñao
Elem. geografikoaAURKINTZA (paraje, termino...)
Hizkuntza erabileraAmaierako A berezkoa du hitzak eta, beraz, deklinabideko kasu guztietan mantenduko du: Iruerreka, Iruerrekak, Iruerrekari, Iruerrekan, Iruerrekako, Iruerrekatik, Iruerrekara

Arotzaenea

KoordenatuakX548327 Y4778569 Mapan ikusi [D_49928]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaETXEA
Hizkuntza erabilera

Amaierako A artikulua da. Beraz, lekuzko kasuetan, NON kasuan izan ezik, galdu egiten du A hori. Bestalde, hitzak lehendik -KO baduenez, NONGO kasuan ez da KO errepikatzen. Hala, beraz, honako hau da erabilera egokia: Arotzanekoan bizi naiz, Arotzaneko lagunak ditut, Gure ama Arotzanekoa da, Arotzanekotik etorri naiz, Arotzanekora noa... Ostera, okerrak dira honelakoak: *Arotzanekoako lagunak ditut, Gure aita *Arotzanekokua da, *Arotzanekoatik etorri naiz, *Arotzanekoara noa

Oharrak

Eskrituretan zela duten jakin.

Ikusi-(E)NEKOA etxe izenetan (book page).

Petri

KoordenatuakX544793 Y4778450 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaBasalgo
Elem. geografikoaERREKATXOA
Bestelako jakingarriak

Sostra errekaren adarretako bat, Petri inguruan sortzen dena.

IkusiPetri (toponimo).
Eta zuk, zer diozu?

Zabal erabilixa da Petri erreka hau izendatzeko? Petrioste be deitzen jako?

Erantzun hemen

Askarrunzberria

KoordenatuakX546910 Y4772919 Mapan ikusi [D_49816, D_49817]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaAskarruntz
Elem. geografikoaETXEA
Hizkuntza erabileraAmaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (mendi, etxe...) bezala deklinatuko da: Askarrunzberria, Askarrunzberriak, Askarrunzberriari, Askarrunzberrian, Askarrunzberriko, Askarrunzberritik, Askarrunzberrira
Oharrak

A artikulua? tzberri ala zberri?

Ikusibarri (berba).

Laspiurbolua

KoordenatuakX549749 Y4778021 Mapan ikusi [D_49985]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2002
AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaBASERRIA
Hizkuntza erabileraAmaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (mendi, etxe...) bezala deklinatuko da: Laspiurbolua, Laspiurboluak, Laspiurboluari, Laspiurboluan, Laspiurboluko, Laspiurbolutik, Laspiurbolura

Askarrunzgañekoa

KoordenatuakX546957 Y4772922 Mapan ikusi [D_49819, D_49820]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
Arautzeari buruzko azalpenak2002an, Askarruntzgañekoa arautu bazen ere, Euskaltzaindiaren irizpideari jarraiki, aldatzea eta "zg"-rekin ematea erabaki da.
AuzoaAskarruntz
Elem. geografikoaBASERRIA
Hizkuntza erabileraAmaierako A artikulua da. Beraz, lekuzko kasuetan, NON kasuan izan ezik, galdu egiten du A hori. Bestalde, hitzak lehendik -KO baduenez, NONGO kasuan ez da KO errepikatzen. Hala, beraz, honako hau da erabilera egokia: Askarrunzgañekoan bizi naiz, Askarrunzgañeko lagunak ditut, Gure ama Askarrunzgañekoa da, Askarrunzgañekotik etorri naiz, Askarrunzgañekora noa... Ostera, okerrak dira honelakoak: *Askarrunzgañekoako lagunak ditut, Gure aita *Askarrunzgañekokua da, *Askarrunzgañekoatik etorri naiz, *Askarrunzgañekoara noa
Oharrak

Askarruntzgañekoa eta Balento bi dira itxuraz. Biak aparte araututa daude, behintzat. Balento ere agertzen da hemen.

Atsedentxaboleta

KoordenatuakX550253 Y4779363 Mapan ikusi [D_49973]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
Arautzeari buruzko azalpenak

MTNEn hau dagoen tontorrari Koskorreta deitzen zaio baina ez berbaz eta ez idatziz beste inon ez dugu jaso. B5Mn ATSEDEN TXABOLA dator baina Hilari Gantxegik esan Aittantxabolia esaten du garbi. Hor ez dago ATSEDEN eta halakoen arrastorik. Berak dioenez, inork ez daki izenaren jatorririk. Arrasaten Udala auzoan badago toki bat AITABURU izenekoa. Luis Mari Muxikaren liburuan badator Soraluzen Aita Domingo izeneko etxe/baserri bat. Ez ote du harekin zerikusirik? Soraluzeko zenbait baserrik (Egotzak, Egotzaetxetxok...) badituzte txabolak Bergarako partean. Caserios de Gipuzcoan ez dator Aita Domingo izeneko baserririk.

Euskaltzaindiaren irizpena "Aitaren txabola" jartzearen aldekoa izan da; hala ere, jatorrian aita dagoen segurtasunik ez dugunez, ez gara hala jartzera ausartu.

Mikel Gorrotxategiren irizpena: "Nik Aitarekin lotzen dut. Ondorioz bi hitzetan eman beharko genuke: Aitaren txabola"

AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaELKARTEA
Etimologia

Aitaren txabola?

Hizkuntza erabilera

Amaierako A berezkoa du hitzak eta, beraz, deklinabideko kasu guztietan mantenduko du: Aitantxabola, Aitantxabolak, Aitantxabolari, Aitantxabolan, Aitantxabolako, Aitantxabolatik, Aitantxabolara

Eta zuk, zer diozu?

Baduzu Soraluzeko Aita Domingo etxearen edo baserriaren berririk? Zein aldetan zegoen? Izan liteke txabola hau baserri horrena? Bestela, izenaren jatorria zein izan liteke? Koskorreta izena ezaguna egiten zaizu? Berbaz ere erabiltzen da?

Erantzun hemen

Aizpeltza

KoordenatuakX550523 Y4778801 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaBASOA (bosque)
EtimologiaAitz + beltza.
Hizkuntza erabilera

Amaierako A artikulua da eta, beraz, izen arruntak (egun, bizkar...) bezala deklinatuko da: Aizpeltza, Aizpeltzak, Aizpeltzari, Aizpeltzean, Aizpeltzeko, Aizpeltzetik, Aizpeltzera

Oharrak

Katastroan ere jasota dator 4 hektareako partzela bat, idatziz "Aitz-beltza o Iturrichota" eta ahoz Aitzpeltza jaso dena.

Ikusiáitz (berba).

Iroita

KoordenatuakX549347 Y4777559 Mapan ikusi []
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaAURKINTZA (paraje, termino...)
Hizkuntza erabilera

Amaierako A berezkoa du hitzak eta, beraz, deklinabideko kasu guztietan mantenduko du: Iroita, Iroitak, Iroitari, Iroitan, Iroitako, Iroitatik, Iroitara

Oharrak

Katastroa: Osintxuko baserrien partzela ugari daude IROITA (idatziz) edo Iroitta (ahoz) izenekoak. Ez dago IRUITA, IRUITTA eta halakorik.

Datu basean bada IDOY bat 1823an. "PARAGE DE LOMBIDA-ALDEA...PARAGE NOMBRADO VIDE-AZPIA...PARAGE DE LAPICO-BASO...PARAGE DE URQUIZA...TERMINO DE IDOY..." Lehenengoak behintzat BASALGOn daude.

Eta zuk, zer diozu?

Ezaguna jatzu izena? Zela ahoskatzen da? Zertatik etorri leike izen hori? Izan leike IDOI (Potzua) hitzetik etortzea: Idoieta = Idoiak edo potzuak dauden tokia?

Erantzun hemen

Parisgain

KoordenatuakX547866 Y4777356 Mapan ikusi [D_50016]
Arautze egoeraLehenetsia, Euskaltzaindiarekin aztertua
Arautze data2011
AuzoaOsintxu
Elem. geografikoaETXEA
Etimologia

Paris + gain. Paris, inguruko parajearen izena.

XABIER ARREGI: "Aspaldiko izena izango da, inork ez baitaki zein den bere jatorria."

Bestelako jakingarriak


Oharrak

GFAn PARIS GAIN. Udal erroldan zela dago? Paris ala Parisgain? ////KATASTROA: PARIS izeneko partzela mordo bat daude: 2. poligonoko 14, 15, 55, 85 eta 141 eta 16. poligonoko 137 eta 158 partzelei (ZUBIKOA, KANTERA, LESARRIBOLU, BEATXURTUkoak). 2/85 eta 16/137k Kantera eta Lesarribolukoak PARISGAIN izena hartzen dute ahoz. Idatziz beti Paris agertzen da.

Banaketa egokia izan liteke: parajea Paris eta etxea Parisgain, ahoz etxearen parean dauden bi partzelak hartzen dute eta izena Parisgain.