Adjektiboak
1. bel-beltz, bel-beltza. (b). adjektiboa. BAL-BALTZ. Muy negro. Zelakua zuan neskia? Plazentziako kaleko zenbait lekutan /s/ erabili ohi dute /ts/ eta /tz/ren ordez).
belárriapal, belárriapala. (d). adjektiboa. Belarriak behera begira dituena. De orejas gachas. Bikixak izan arren txal bat belarritentia da eta bestia belarriapala. Abereengatik batik bat, baina pertsonengatik ere esan daiteke. Ant. belárritente. Ik. apal.
belárrimotz, belárrimotza. (b). adjektiboa. BELARRIMOTX. Erdaldunengatik esan ohi da (zen?) mespretxuz. Los que se sienten xenófobos lo dicen de los castellanos. Len kanpotarrak zien belarrimotzak, oiñ bertakuak.
Ik. azúrbaltz, máketo.
belárrizabal, belárrizabala. (c). adjektiboa. De orejas salientes. I be txikitan belarrizabala itzan. Ezizen edo burla bezala. Ik. bélarri, Kápelas.
beléndriñ, belendríña. (c). adjektiboa. Okerra, sorgiña. Traviesa, brujilla. Zetan dabill gure neskatilla belendriña? Umeei, neskatilei batez ere, esan ohi zaie maitekiro.
1. beltz, beltza. (a). adjektiboa. BALTZ.
Negro, -a.
komentario 1 bél-beltz. BAL-BATZ. 1. bel-beltz, bel-beltza. (b). adjektiboa. BAL-BALTZ. Muy negro. Zelakua zuan neskia? Plazentziako kaleko zenbait lekutan /s/ erabili ohi dute /ts/ eta /tz/ren ordez). 2. bel-beltz, bel-beltza. (b). adberbioa. BAL-BALTZ. Muy negro. Bel-beltz zeuan zerua. beltza izan!. (c). esapidea. Gogorra izan. Baltza da gero familixa orrena: amabost egunen bueltan iru kanposantura. béltza pasáu. (c). esapidea. Uste eztako bat edo ezbehar bat gertatu. Beltza pasau jatan atzo plaian. Etxosten ba erropa guztiak arrapau... beltzak ikusi. Ik. górrixak ikusi.2. beltz, beltza. (b). adjektiboa. Negro, complicado. Gauzia beltza dago gure taillerrian.
adj. gisa ere bai. Gauzia beltza dago gure taillerrian.
benetalári, benetalaríxa. (c). adjektiboa. Gauzak bene-benetan hartzen dituena. Eginkizunetan buru-belarri sartzen dena, ideiak hitzez hitz sinesten dituena... Orruaka esaten eban bera bakarrik zala benetalarixa. (SM Ezten)./ Ari gauza bat sartzen bajakok buruan, adios, aura benetalarixa dok./ Semia benetalarixa urten jakue eta politikia dala ta zoratu biarrian dauzka gurasuak.
beraska, beraskia. adjektiboa. (Antzuola) "Belaxka. Freskotasuna galdutako barazki edo belarraz, tortilla ondo egitekeaz edo pertsona sinple, umore gutxiko eta bromarik onartzen ez duenaz esaten da, adibidez. Tortilla beraska-beraska zeuan." (Lar. Antz)
berbábako, berbábakua. (d). adjektiboa. (Eibar) Emandako berba betetzen ez duena. Asieratik azkeneraiño berbabakua. (Etxba Eib)
berbátsu, berbatsúa. (d). adjektiboa. Berba askokoa, jarduntsua. Hablador, -a. Eneban uste aiñ berbatsua zanik.
Sin. barriketalári, barriketatsu, barrítxu.
1. berde, berdía. (a). adjektiboa. Verde (color). Praka berdiak erosittut.
berderáko, berderákua. (d). adjektiboa. (Eibar) Berdaxka, berderantz jotzen duena. Tirando a verde. Erosi daben soiñekua, illun berderakua. Sin. berdéxka.
2. berde, berdía. (a). adjektiboa. Heldu gabea. Inmaduro, verde. Sagar berdiak jatearren dago tripakomiñak. Sin. gordíñ. Ant. eldu.
3. berde, berdía. (b). adjektiboa. Obsceno, verde. Zuen tio berdiaua da, berdiaua.../ Txiste berdiak kontatzeittu zuen mutikuak.
4. berde, berdia. adjektiboa. (Eibar) "Egualdi gogorra, oso txarra, hotz eta euritsua." (SB Eibetno).
berde-illun. (b). adjektiboa. GORRI-ILLUN. Berde oscuro. GORRI-ILLUN, ORI-ILLUN, etab.: rojo oscuro, amarillo oscuro, etc.
Nahi izanez gero, bilatu berriro.