Hiztegia
purrutéro, purruterúa. (b). adjektiboa. (haur hizkera.) Puzkartia, haurren artean gehienbat. Pedorrero, -a; entre niños, mayormente. Kakaiñero!, purrutero! joan emendik! Ik. puzkárrontzi, puzkárti.
purúan. (b). posposizioa. PURUZ. Buruan, poderioz. A base de, a fuerza de. Ibilixan puruan zeoze ikasiko zeban./ Urtian puruan diru puxkat aurreratu dau./ Asmauko jonat gau guztian puruan ze esan bioten. Eli./ Jardunan puruz ikasi dau pelotan. ZEREN PURUAN edo PURUZ. Asko erabilia. Aditz partizipio deklinatuaren atzean gehienetan.
púsillo. 1. púsillo, púsillua. (c). izena. Ampolla producida por quemadura, principalmente. Olixo erria jausitta eskugaiña pusilloz beteta dauka.
Lanagatik eskuetan sortzen diren anpollei edo oinetakoek ateratzen dituztenei baba, ez pusillo. komentario 1 2. púsillo, púsillua. (c). izena. Euriak inoiz putzuetan ateratzen dituen puxikak. Globitos que produce a veces la lluvia en los pozos. Intxaurrak lakotxe pusilluak etaratzen jittuk zaparrariak.
pusillótu. (c). zaio aditza. Pusiloz bete. Llenarse de pústulas. Olixo erria jausi jatan eta esku-gaiña ziero pusillotuta daukat.
pusk-. Horrela hasten diren berbak puxk-. ahoskatzen ditu jende gehienak, baina ez guztiak. Gauza bera gertatzen da pisk- (pixk-)hasten direnekin Ik. puxká bat.
púta. 1. puta, putía. (b). izena. Puta, prostituta.
Putia, piñu-momorrua eta guardazibilla ez ei da sekula faltako. (c). esaera. Esaera ez oso zaharra.
putátan. (c). adberbioa. En putas. Gogorra zuan aura putatan.
Ik. putáta. putatára joan. (c). esapidea. Ir de putas. Bein joan giñuztan Bilbora putatara, eta... 2. puta, putía. (b). adjektiboa. (lagunartekoa.) Gizonez, maltzurra, tranposoa, adar-jotzailea. Oreja oso putia dok pelotan./ I aiz putia, i. Jakiñian etxakola gustatzen oillaskoik eta oixe ipiñi.
3. puta, putía. (c). adjektiboa. Zaila, alua. Aldapa putia jaok Elgetara./ Lan putia dok teillatukua.
puta bédar, puta bedárra. (d). izena. . PUTA LORA. Ezin izan dugu atera ez izen zientifikoa ez erdarazkoa. Lehenengo irteten direnak omen dira, San Jose lorak baino lehenago. Erreka bazterretan eta ura ugari dagoen tokietan egiten dira normalean. Kukufrakaren antz handia du oso, baina poltsa moduko hori handiagoa du puta bedarrak.
putá-fándango, putá-fándangua. (d). izena. Gaizki antolatutako gauzaren batez entzun izan dugu. Lo hemos oído decir por algún desastre de organización. Au dok puta-fandangua! Bidegintzara etorri tta bati atxurra falta, bestia kaleko zapatekin...
putakeríxa, putakerixía. (b). izena. (arrunkeria.) Putada, faena. Sandios, kotxe onek bajaukak putakerixan bat./ Kontuz ibilli ari orrekin, putakerixan bat eingosk eta.
pútar, pútarra. (d). izena. Puto, cabrón. I aiz putarra, i. Gizon artean, norbait kalifikatzeko ia bakarrik, eta doinu ia "kariñosoan". Ik. erbí-árra izan.
putaséme, putasemía. (b). adjektiboa. (haur hizkera.) Hijo puta, mala persona. Putaseme orrek anai-arreba guztiak arruinauta laga jittuk.
putáta, putatía. (c). izena. Putekin harremanak izatea. Ari be majo gustatzen jakok putatia./ Putatiai lagata jaok aspaldixan.
putetxéko mádria!. (c). interjekzioa. Expresión de taberna que utilizan algunos para mostrar su disconformidad. "El ama del burdel", literalmente. -Gaur euri tokatze jak afarixa pagatzia. -Bai, putetxeko madria! lengunian be neuk pagau najuan!
putz. 1. putz, putza. (c). izena. Puzkarra. Isila, batik bat. Pedo, el silencioso sobre todo. Putza darixola nabill egun guztia. Gutxi erabilia. Konparaketa hau da entzuna: Ori tta astuan putza, igualak. Gauza ezerreza, alegia. Ik. astáputz, púzkar. pútzak euki. (c). esapidea. PUTZUSAIÑAK EUKI. Haserre egon, hartzekoekin egon. Inorengatik esana. Estar enfadado, de malas pulgas. Se dice referiéndose a los demás. Eztakitt ze pasatze jakon, baiña gaur egundoko putzak dauzka./ Leire aspaldixan putzekin dabil./ Gaur demaseko putzekin etorri da. Beraz: putzak euki, putzekin egon, ibilli, etorri... Sin. putzúsaiñak euki. Ik. utságatik eta putzágatik asarrétu. putzik pe entendidu ez. esapidea. Ezer ez ulertu. Orri etxako putzik pe entenditzen.
2. putza!. (c). interjekzioa. TXAKURRAN PUTZA!. Kakazaharra! Loterixia tokauko jakula ta putza! Sin. kákazarra!. Ik. útsa!. 3. putz eiñ. (a). du aditza. Soplar. Min badaukazu putz eizu. Sin. fu eiñ (haur). 4. pútzak etára. (c). esapidea. Arnasestuka jardun. Jadear en un trabajo, deporte, etc. Arek etara zittuan putzak Arantzazutik Urbixara./ Dendarixak etaraittu putzak lapurretan ein dotsan mutikuai segika.
putzérroskilla. 1. putzérroskilla, putzérroskillia. (c). adjektiboa. Haundi usteko emakumeengatik esan ohi zen. "Se decía de las envanecidas por creerse más de lo que son." (Etxba Eib). Gaztetan putzerroskilla majua izandakua da orren ama.
2. putzérroskilla, putzérroskillia. izena. (Eibar) "Bollo, rosquilla. Mendaroko putzerroskillak ferixatan saltzen zien. 3. putzérroskillia!. (c). interjekzioa. Kakazaharra!, txakurraren putza! Naikua perretxiku batuko giñualakuan eta putzerroskillia! Ik. potxorroskillak.
putzézko pélota, putzézko pélotia. (c). izena. Barruan haizea duen gomazko pelota. Pelota de goma llena de aire. Erregiak putzezko pelotia ekarri zosten.