Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z

pagátxa, pagatxía. (c). izena. . PAÁTXA, PAÓTXA. trifolium incarnatum. Pagotxa. Trébol encarnado Sekula-belarraren antzekoa da, baina lore luzeagoa du, kolore gorri politekoa. Orain gutxi ikusten da, baina lehen baserri guztietan erein ohi zen ganajatekotarako. Ebakialdi bakarra ematen du, sekulabelarrak, aldiz, asko.

paga-txara. Ik. pago-txára.

pagáu. 1. pagáu. (a). du aditza. Ordaindu. Pagar. Askotan kulpa bakuak pagau biar izaten dabe. San Martiñen olua pagatu bearko dok. esaera. (Ubera) "San Martiñen olua pagatu bearko dok: tendrás que aprender a vivir vida dura. (Ubera)." (Izag Oñ). Uberarra izan arren, ez dut inoiz entzun. 2. pagáu. (a). du aditza. Haur-jolasetan, bale-baleka adibidez, kontatu besteak ezkutatu arte; beste batzuetan, katigu geratu. "Pagar" en los juegos infantiles. Oihana, pagatzera, zeuri ein ddotsue lenengo ta. Ik. paga, egin.

pagaúso, pagausúa. (c). izena. PAGAUSO TXIKI. columba palumbus. Paloma torcaz.

pagauso txiki, pagauso txikixa. izena. columba oenans. Paloma zurita.

págo, pagúa. (a). izena. . PAO. fagus sylvatica. Haya. Ik. pago-lízar.

pago-zúza, pago-zuzía. (c). izena. . clitocybe nebularis. Pardilla. Udazkenean batik bat hazten den perretxiku gozoa. Erraza da konfunditzen Entoloma libidum pozoitsuarekin, eta hau dela eta intoxikazio asko izaten da. Sin. pardilla.

pago-azi, pago-azíxa. (c). izena. Hayuco. Ik. pago-íxkur.

Pagobedeinkatu. toponimoa. Kurutzebakar mendiaren azpiko lepoan Osintxuko lurretan dagoen parajea. Maiatzeko lehen igandean meza egin ohi zen lehenago.

pago-búru, pago-burúa. (c). izena. Pago-motzari, gorakoa moztutakoari, adarrak aldamenetara irteten zaioneko unea. La zona del tronco del haya desmochada de donde parten las ramas laterales. Pago-burura igo ta siestia ein neban./ Txendor orri subil-txendorra; ori da pago-buru ta egur zakar aundixekin eitten dana. Mateo.

pagó-ípurdi, pagó-ípurdia, -xa. (c). izena. Pagoa botata gero gelditzen dena. Las raíces y la base de un haya. Mutikotan, basuan etarata zeren pago-ipurdixak aldapan bera botatzia zan gure dibersiñúa. Zutik dagoelarik, pagoaren behealdea: Pago ipurdian kontra jarritta lo artu najuan.

pago-íxkur, pago-ixkúrra. (c). izena. Pago-ezkurra, pago-hazia. Hayuco. Perretxikutara joan da pago-ixkurrak jaten jarduten giñuan. Sin. pago-azi.

pago-lízar, pago-lizárra. (c). izena. Gorakoa moztu gabeko pagoa, pago luzea. Haya bravía, no desmochada. Gerrixan ebai eta gero adarrak etaratzeittuanian, aura dok pago-motza, eta bestela luzia lagatzen danian, pago-lizarra ero pago-luzia. Klem./Iratikuak pago-lizarrak die, emengo geixenak pago-motzak. Jakina denez, hemen pagoari gorakoa moztu egiten zitzaion zabaldu zedin. Hau egin gabekoari pago-lizar, paga-tantai edo pago-luze deitzen zaio. Iratikoak edo Aralarkoak, adibidez, halakoak dira. Sin. pago-luze, pago-tántai.

pago-luze, pago-luzía. (c). izena. Haya bravía, no desmochada. Ik. pago-lízar.

pagó-motz, pago-mótza. (c). izena. Gorakoa moztutako pago adarzabala. Gure basoetako gehienak halakoak dira. Haya desmochada. Gerrixan ebai eta gero adarrak etaratzeittuanian, aura dok pago-motza, eta bestela luzia lagatzen danian: pago-lizarra ero pago-luzia. Klem. Ant. pago-lízar, pago-luze.

pago-tántai, pago-tantáixa. (d). izena. Pago-lizarra. Haya bravía, no desmochada. Ori danoi ei zan paga-tantaixa, dana pagua; egurra ei zan ori ikusgarrixa. Erri-basuak. Debekauta egote i zan egurra botatzia permiso barik. Hil. Sin. pago-lízar.

pagotei, págoteixa. (c). izena. (Bergarako kalea) Pagadia. Bergarako kalean, batik bat. Sin. págadi.

pago-txára, pago-txaría. (c). izena. Berez etorritako pagadia. Jaral de hayas. Oindio badare paga-txarak, oinddio puxketak, ezta. Hil. Ik. txára.

hurrengo orria

Bergarako Euskara

Aurkibidea

Nabigazioa

Saioaren hasiera

Hiztegia