Hiztegia
lúze, luzía. (a). adjektiboa. Largo, -a (tanto en espacio como en tiempo). Egun luzia gaurkua./ Luzegixa da makilla au.
2 komentario lúze irítzitta égon. (c). esapidea. Norbaiten edo zerbaiten zain urduri edo aspertuta egon asko berandutzen delako. Etxera noia, oiñezkero ama luze iritzitta egongo da ta./ Etorri za? Luze iritzitta genden ia.
lúze izan. (c). da aditza. Medir de largo. Uberako frontoia ogei metro da luze eta bost zabal.
lúze jausi. (c). esapidea. LUZE BOTA, EGON. Pertsona bat lurrera jausi, bota, edo etzanda lurrean egon. Zuri-zuri jarri zuan eta luze jausi zuan danon aurrian./ Muturreko bat emon da luze jausi zuan./ An jeuan elizpian luze, lo-korrosa baten.
lúze joan. (c). esapidea. Denbora asko iraun. Gaurko juntia luze joango da ta ez nere zaiñ egon./ Udan basarrixan egunak luze joaten die. luzéra. (c). adberbioa. A largo tiempo.
HIESak eztau derrepente iltzen baiña luzera bai./ Oinddio ondo gabittz baiña eztakitt luzera ze pasauko dan. luzeráko. (b). adberbioa. Denbora askorako. Uste dot luzerako izango dala gaurko afaixa./ Arnasia estutzen asi jako eta ointxe ezta luzerako. lúzetara. (b). adberbioa. A lo largo, longitudinalmente. Frontoian mutikuak luzetara jokatu biarrian zabaletara jokatzen zeben./ Eztakitt erretratua luzetara ala zabaletara etara. Ant. zábaletara. luzían. (c). adberbioa. Luzeeraz. De largo. Luzian etxuat esaten, baiña zabalian Bergako frontoia beste badala... matxinkalaiña baiño luziaua. (d). esapidea. (Oñati) "Se dice de una raíz larga que no se puede sacar." (Izag Oñ).
luzéera, luzéeria. (b). izena. Largura. Mai onek luzeera aundigixa dauka onako./ Metro bete da luzeeran da erdi zabaleran.
komentario 1
luzénka, luzenkía. (c). adjektiboa. LUXÉNKA, LUZEXKA. Alargado, -a. Rugbyko baloia ezta borobilla luzenkia baiño./ Mendia baiño ostro zorrotxauakin, luxenkia, mendafiña. Don.
luzídu. 1. luzídu. (b). du aditza. Lucir(se). Armaixo orrek eztau bape luzitzen baztar orretan./ Gaur luzidu biakozu soiñeko barrixa./ Familixa guztian aurrian majo luzidu zan.
2. luzídu. (d). du aditza. Igeltseroak azken ikutua eman paretari planaz eta eskaiolaz. Enlucir paredes. Planiau igeltsuaz egiten da eta luzidu eskaiolaz. Azkar ibili beharra omen dago luzitzen, eskaiola berehala gogortzen delako. Ik. sarpíau, rasíau. 3. luzidu, luzidúa. (d). izena. El enlucido de paredes. Luzidua emutia bakarrik falta jat.
maáts-bátze, maáts-bátzia. (b). izena. MAÁSBATZE. Vendimia. Laster asiko da Riojan maasbatzia.
Esan MAÁSBATZE ia beti.
maats-órpo, maats-orpúa. (c). izena. Mahatsondoa, mahats ipurdi bakoitza. Cepa. Gurian berreun maatsorpotik gora egon zittuan./ Zenbat maatsorpo jezik emen? Don.
maats-pasa, maáts-pasia. (b). izena. MAÁSPASA. Pasa de uva. Esan MAÁSPASA. Zimur asko duen personaz esaten da: maaspasia emoten dau. Ik. pása.
maats-zepotz, maats-zepotza. izena. (Eibar) "Viña en donde la uva está distribuida en cepas individuales, no en parral." (SB Eibetno).
maáts-zótz, maáts-zótza. (d). izena. Mahats-zotza, aihena. Sarmiento, esqueje de vid. Ebaitta botatzen dan zera, maazotza. Don. Esan MAAZOTZ ia beti. Gure etxean AIXEN deitzen zaio.
mádal, madála. (c). izena. MÁGAL. Zuhaitz adar txikia. Ramita. Azkarran madala ibiltze giñuan Idurixon ganauei eulixak kentzeko.Klem./ Keixa onek danak madaltxo batek zeuzkan.
