Hiztegia
kímu, kimúa. (d). izena. Lakatz berria. Beian beti pujia, baiña arbola-burua mozten danian "kimua dezente etara jok". Don. Puja esan ohi da, baina Don.k dionez arbola-buruan sortzen denari kimu esaten zaio. Ez dut beste sekula entzun. Ik. púja.
-kingo, -kingúa. (d). atzizkia. -kikoa. Zerbaitekikoa. Tratua, harremana, batez ere Nik arekinguak aspaldi ein nittuan./ Guk odolostiakinguak aitta geixotu zanian akabau giñuzen. Amak dio lehen oso erabilia zela. Egin edo akabau aditzekin esan ohi da gehienbat, baina bestela ere bai; egurrakingua esan digu egurrez egindakoa zentzuan Egotxeagako Joantxok.
kínke, kinkía. (d). izena. Quinqué. Argixa; kinkiak eukitzen giñuzen. Eli.
Donatok dio karburozkoak zirela: Karburuakin kinkia be bai. Karburuakin ibiltzekua, ola esegitta gantxu batekin. KANDILL deitzen zaiola dio beste batean. komentario 1 Ik. kándill.
kínkilla, kínkillia. (d). izena. Kinkileroak saltzen duen jeneroa. Quincalla. komentario 1 Ik. kinkilléro.
kinkilléro, kinkillerúa. (c). izena. Kinkila saltzen etxez etxe edo azoketan dabilena. Quincallero. Ik. baiéro, kínkilla.
kinkí-mínki, kinkí-mínkixak. (c). izena. TIKI-MIKI, KIXKI-MIXKI. Tiquis miquis. Ardixak mendixan libre. Oiñ, piñua sartze zanian-da kinki-minkixak. Hil./ Eztakit zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik asi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (SM Ezten).
kinkiña jo. esapidea. (Eibar) Zerbaiti amaiera eman. Dirua xahutu, botila hustu, etab. Milla erriali kinkiña jo detsa gaurko ferixara juan biarrakin. (AAG Eibes).
kínta, kíntia. (c). izena. KINTTA. Urte berean jaiotako soldadugai multzoa. Quinta. Ze kintatakua aiz i?/ Kintiak arrapau zeban da gerrara joan biar izan zeban derrior. Ik. kínto.
kintáda, kintadía. (c). izena. KINTTADA. Quintada, novatada. Oinddio be eitten die soldauxkan kintadak./ Lenengo aldiz frontoian jokatu nebanian diru mordua galdu. Majo pagau neban kintadia. KINTADIA PAGAU, batik bat.
kínto. 1. kínto, kíntua. (b). izena. Soldadu joateko urtean dagoena. Quinto. Aurten bi kinto bakarrik Uberan.
2. kínto, kíntua. (b). izena. Mutilen artean, urte berean jaiotakoa. Olañetako Rafa ta ni kintuak ga.
kintó-bázkai, kintó-bázkaixa. (b). izena. Urte berean jaiotako kintoak, nahiz eta soldadu joan ez, egin ohi duten bazkaria. Comida de quintos. Urtero Lasan eukitzen dabe kinto-bazkaixa.
Gauean egiten bada kinto-afai.
kíntzena, kíntzenia. (d). izena. Jatorriz hamabost eguneko soldata; gero soldata, soilik. Orain desagertzear dago hitza. Quincena, sueldo. Oinddio etxoskuek pagau il ontako kintzenia./ Afai baten gastau juan astebeteko kintzenia.
kiñára, kiñaría. (c). izena. Ademán. Paiasuak trapeziotik saltatzeko kiñaria eitte zeban jentia billurtzeko./ Argixak joateko kiñaria ein ddau.
kíñu, kíñua. (b). izena. Keinua, begiz edo aurpegiz egindakoa, batik bat. Guiño. I, kiñua ein ddosk baztarreko rubixa orrek./ Kiñua ta imintziñua ugari, baiña pelotan ganora gutxi. komentario 1 Ik. imintzíño, siñu. kíñu eiñ. 1. kiñu eiñ. (c). aditza. Guiñar. Kiñu ein ddotsu gizon orrek. 2. kiñu eiñ. (c). aditza. iñada egin. Hacer ademán. Ezkerrakin kiñu eiñ da eskumiakin jote jok.
Ik. kiñára. kíñuka. (b). adberbioa. Guiñando, haciendo gestos. Kiñuka baten ibiltzen da bere artian./ Bixak alkarri kiñuka pasau dabe denpora guztia./ Floreszentia kiñuka dabill. Ik. imintziñoka, siñuka. Ik. imintzíñoka, síñuka.
kípula. komentario 1
1. kípula, kípulia. (a). izena. . Allium cepa. Cebolla.
2. kípula, kípulia. (c). izena. Zuraren gaitza. Ik. zílddu, kéra. kípulia eiñ. (c). Zutik dagoen zuhaitza, zahardadez edo beste zerbaitegatik, ahuldu, urtez urteko betak elkarrengandik bereizi zaizkiolako. Soltarséle las betas al tronco de un árbol. Gaztaiña zarrei tta be eitte jakuek kipulia, eta piñuai be bai. Flojiau, materiala ondatu, bastotu, eskaxtu ziero. Klem./ Zuen piñuixak etxok ia ezetarako balio; bere sasoian etzittuan bota eta arek oiñezkero kipulia eindda jaukek. Behin kipulia egin ezkero ez du balio materialetarako. Ik. ziri.
