Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
jaxotasun
jesúkriston
jaxotasun. Ik. jasotásun.
jazban, jazbána. (c). izena. JAZMÁN. "Jazz-band"-en euskarapena. Sasofoi, eskusoinu eta bateriaz (gehienetan) osatutako musika taldea, gerra ostean erromerietan jotzen zuena.   Grupo musical, compuesto generalmente de saxofón, acordeón y batería, muy de moda en las romerías de cierto rango en la posguerra. Uberako San Paulotan erromeixa edarra eitten zuan jazbanakin./ Altos Hornosen be jazbana egoten zuan. Mugatu singularrean, batik bat.
jazkéra, jazkería. (b). izena. Vestimenta, modo de vestirse. Jazkeriagatik ezaun zeban etzala emengua.
jazman. Ik. jazban.
jaztétxe, jaztetxía. (c). izena. "Baserritarrek kalean arropak aldatzeko izaten zuten etxea. Bazterretxe jaztetxia zan." (Lar Antz)
jel, jela. (d). izena. Hala deitzen omen zitzaion gerra aurretik lauburuari. Idurixoko eskillaran jeuan pintauta jela. Klem. Etim.: JEL sigla(Jaungoikoa eta legezarrak), EAJren lema.
jemezia
© BUAko guztiak
jémeze, jémezia. (d). izena. GMC kamioi famatua, oso ugaria gure bideetan 1945-70 bitarte horretan. Jemeziak piñutarako erabiltze zien geixenbat./ Kamioi gogorra zan Jemezia. Munduko II. Gerratean ibilitakoak omen gehienak.
jenerála. (c). adberbioa. (lagunartekoa.) Gehientsua, normalena.   La mayoría, lo general. Kataluñan ardao klase asko dago baiña jenerala gorrixa./ Balnearixuan daneko jentia zeuan baiña jenerala Madrill aldekua.
jeneralían. (b). adberbioa. ENJENÉRAL, ENJENERALMENTE . Gehienetan. Generalmente, las más de las veces. Gu domeketan jeneralian Durangora joaten ga./ Nik jeneralian eztot armozatzen./ Santa Lutzia egunian enjeneral eurixa eitte jok/ Aitta neria enjeneralmente goizeko mezetara. Hil. Sin. géixenetan, normalían.
jénero. komentario 1 1. jénero, jénerua. (b). izena. Kontsumitu eta saldu daitekeen edozer gauza.   Artículo, mercancía. Bazan gaur makiña bat jenero plazan./ Gerraostian etzeuan jeneroik diruakin be./ Bodarako erregalua. Oiñ beste gauza batzuk erregalau, baiña orduan jenerua erregalo. Gero urrengo egunian bodia ta. Ben. 2. jénero, jénerua. (c). izena. Mota, suerte.   Clase. Iru soiñu jenero be egoten zien. Dultziñia be bai. Sot. Orain klase gehiago.
jénixo. 1. jénixo, jénixua. (a). izena. Genio. Jenixo txarrekua da oso. 2. jénixo, jénixua. (c). izena. Carácter, tendencia (?). Oixe da orren jenixua bai, tta...
jénte, jentía. (a). izena. JENDE. Jendea.   Gente. Beti singularrean. Ik. napar-jénte. jenté áurrerako. (c). Jendearekin tratatzeko, publikoan hitz egiteko, etab. Langillia da oso, baiña eztau balio jente aurrerako. jenté áurrian. (c). Etxakon bape gustau ori jente aurrian esatia. jentián bistán. (b). esapidea. A la vista de todos. Ori igual jentian bistan jartzen da narrugorri. Ik. gazte-jénte, napar-jénte.
jentélaje, jentélajia. (b). izena. JENTÍLLAJE. Gentuza. Ze jentelaje bizi dok ire auzuan?/ Kontuz ibilli ari an dagon jentelajiakin. komentario 1
jentétsu, jentetsúa. (c). adjektiboa. Jende askokoa.   Multitudinario. Oso entierru jentetsua izan da.
jéntetza, jéntetzia. (c). izena. Jendetza. Teatro Realian, aura zan jentetzia. Mertz. komentario 1
jéntill, jentilla(k). izena. Gentiles, personajes de la mitología. Jéntillak? Ez; gure aitta-zanak kontatzen jittuan jentillen ipuiñak, baiña beste zerik ez. Klem. Zenbait lekutan, Jentillak baiño txarragoak zerate gisako esaldiak esan ohi diete adinekoek gazteei, fedegabe, libertino zentzuan. Ik. kristáu.
jentillaje. Ik. jentélaje.
jergóe, -i, jergóia. (c). izena. JARGOE. Jergón. Koltxoia lanazkua izaten zuan baiña artamalutazkua jergoia. Klem. Sin. lastai.
jertse, jertsía. (a). JERSE. Jersey.
jesúitta. 1. jesúitta, jesúittia. (c). izena. JESUITA. Jesuita. 2. jesúitta, jesúittia. (c). adjektiboa. Hizketan habila. Zentzu despektibo samarra du: hizketan habila, bainazuria edo faltsu samarra. Aspaldittik ezautzen juau. Jesuitta majua dok aura.