Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
íztar
jagi
íztar, iztárra. (a). izena. Pierna. Iztar ederrak dauzkazu. komentario 1
iztárgoen, iztárgoena. (d). izena. Iztar barnearen goi aldea.   Parte superior del interior de la pierna; ingle? Don. Kanpokaldeari egal. komentario 1
iztar-lengusu, iztar-lengusua. izena. (Eibar) "Bi pertsona iztar-lehengusuak dira gurasoak elkarren artean anai-arrebak direnean.   Primo hermano." (AAG Eibes)
iztárrarte, iztárrartia. (c). izena. Entrepierna. Zer kili-kilixa daukazu iztarrartian, ala?/ Iztarrartia urratuta daukat.
izu, izúa. "El espantadizo." (Izag Antz). Sin. ixúka.
izugárri. 1. izugarri, izugarríxa. (b). adjektiboa. Ikaragarria, handia.   Enorme, impresionante. Zaparrara izugarrixa bota dau. Ik. démas, mortála, ikáragarri. 2. izugarri. (c). zenbatzailea. Asko.   Muchísimo. Izugarri gustatze jako zinia./ Jentia izugarri zeuan ferixan. Sin. ikaragarri.
izugarrízko, izugarrizkúa. (b). izenlaguna. Handia, galanta. Izugarrizko jente pillia batu zan erromeixan./ Izugarrizko zartaria artu najuan.
izurdura, izurduria. (c). izena. (Oñati) Pliegue.   "Eskuko izurduratxuak: pequeños pliegues de la mano." (Izag Oñ). Ik. íxur.
izurrámen, izurraména. (c). izena. Fastidio, jodienda. Egualdi onek jarraitzen badau kostako hotelendako izurramen ederra./ Perretxikutarixendako izurramena izan da pagarixa botatzia.
izúrrau. (a). du aditza. Izorratu, hondatu.   Fastidiar, estropear, joder (zentzu sexualik gabe). Baztarra jo eta kotxe guztia izurrau dau. Ik. ondátu. izurrau ári, izurrái. (c). interjekzioa. (lagunartekoa.) Izurra hadi.   Jódete. Berandu etorri baaiz bazkaltzera, oiñ izurrai.
izuta. "Korapillua, kiribiztia. Gehixenbat gari-azauak lotzerakuan egitten zan korapillua." (SB Eibetno)
ja!. (d). interjekzioa. Urduritasuna, presa, afana... adierazten duen esklamazioa. Neska koxkorrak giñanian, berriz, erromeixarako opilla, ezta, opilla ta tortillia, ezta. Ja! Sekula jan ezpagiñu bezelaxe bertara baiño len jan. Sot. (AA BergEus, 334. o.)/ Santa Maiñan atso pilla aundi bat begira, eta, ja! Mutillakin jatxi giñala etxekuei kontauko ete dotsen billurrakin, laga mutillai besotik eta... Sot. Gutxi entzuna.
jábe, jabía. (b). izena. ZEREN. Dueño. Zein da guardasol onen jabia?/ Zazpi etxen jabe da./ Ezta bere buruan jabe. ZEREN jabe edo jabea. komentario 1 jábe eiñ. 1. jabe eiñ. (b). da aditza. Hacerse dueño, adueñarse. Poliki-poliki inguruko terreno guztien jabe ein zan. Sin. jabetu. 2. jabe eiñ. (c). da aditza. Hacerse responsable. Bera etzala orren jabe eitten.
jabetásun, jabetasúna. (c). izena. Propiedad. Etxian jabetasun agirixa notarixan i dao./ Papeletan argi agertzen da terreno orren jabetasuna.
jabétu. konturátu. (b). da aditza. Darse cuenta. 1. jabetu. (c). da aditza. ZEREKIN. Apoderarse.   Adueñarse. Neu jabetu naiz zure erlojuakin. ZEREKIN jabetu. Ik. jabe eiñ. 2. jabetu. (c). da aditza. Konturatu. Etza jabetzen zer pasau dakizun?
jabóe, -i, jabóia. (a). izena. Jabón. jaboia emon. esapidea. "Pelota egin". (Lar Antz).
jabói-táko, jabói-tákua. (c). izena. Pastilla de jabón grande y rectangular. Ik. táko.
jabóiur, jaboiúra. (b). izena. JABONUR. Jaboia duen ura. Jaboiurakin garbitzen dau bizikletia.
jabonadura, jabonaduría. (c). izena. KO TABLIA. Arropari jaboia ematea garbitzeko. JABONADURAKO TABLIA esaten zaio horretarako erabiltzen den oholari. JABONADURAKO TABLIA esaten zaio horretarako erabiltzen den oholari.
jabóndu. (c). du aditza. Jaboiaz igurtzi.   Enjabonar. Da gero aura lixibia, ba, jabondu, ta an dana tolosturan ipiñi, sutako autxakin egosi... Hil. Jabondu, da gero uretan, urkorrientan, ur garbixan astinddu. Don.