Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
friztixa
© Gorka Ortega
fríztixa, fríztixia. (d). izena. PÍZTIXA, PRÍZTIXA. Piztia.   "Dícese de todo animal que se supone dañino." (Etxba Eib). Patata-landara pillia dago sustarra janda. Eztakitt nik ze friztixa dabillen. /a/ organikorik gabe ere entzun daitezke: frizti, pizti, prizti.
fróntal, frontála. (d). izena. Etxearen egituran hormatik hormara, ezkerrekotik eskumakora doazen habeak.   Tirante viga. Don.k tijera-zapata deitzen dio frontal nagusiari, tijerakoari, eta behekoei frontal. Ik. tíjera.
frontóe, -i, frontóia. (a). izena. Frontón.
frotáu. (b). du aditza. Frotar, tratándose de ropa, principalmente. Frotau geixao zerian bada, ta ostera eskuan baldin bada zikiña kentzeko “igurtzik ori gogor”. Erropan bada ba frotau. Don. Ik. igurtzi.
frúta, frutía. (a). izena. Fruta.
frútu, frutúa. (b). izena. Fruto. Euskerazko klasiak eztakitt zenbateraiñoko frutua emongo daben.
fuan. Ik. joán.
fúbol, fubóla. (a). izena. Fútbol. Ik. foball.
fubolísta, fubolistía. (a). izena. Futbolista.
fubol-kanpo. Ik. kanpó-fúbol.
fubol-partídu, fubol-partidúa. (a). izena. Partido de fútbol. Fubol-partidua jokatu dou. Baita: partido-fubola jokatu dou. Sin. partídu-fúbol.
fu eiñ. (a). aditza. (haur hizkera.) Putz egin.   Soplar. Ein fu, zopia berua dago ta.
fuen. Ik. joán.
fuénte, fuéntia. (b). izena. Fuente (ontzia).
2. fuera. Ik. júera.
1. fuéra!. 1. fuera!. (a). interjekzioa. Kanpora!   Fuera! Fuera emendik eta ez etorri geixao. Sin. kánpora!. 2. fuera. (a). posposizioa. Kanpora.   Fuera de. Aura etxetik fuera dabill aspaldixan./ Orrek eskolatik fuera eztau liburuik zabaltzen. -tik fuera. Sin. kánpora.
fuéraka. (b). Pelotan taldean jokatzeko modu arrunta. Tantoa galdu ahala jokalariak kanporatu egiten dira.   Manera usual de jugar a pelota en grupo, eliminando sucesivamente a los que pierden el tanto. Errekreo denporan fueraka jokatzen giñuan. Sin. barruka. «A barrus barrus» esan izan dute kaletar askok.
fuérte. 1. fuérte, fuértia. (a). adjektiboa. Indartsua, gogorra.   Fuerte. Oso mutil fuertia da. 2. fuerte. (a). adberbioa. Gogor.   Fuerte. Jo fuerte pelotia.
fumau. (a). aditza. Fumar. Sin. erre.
fundámentu, fundámentua. (b). izena. Ganora.   Energía, formalidad, garbo. Eguardixa ta oinddio bazkaixakin asi barik. Zelako fundamentu gutxi daukazun. . fundamentu gutxiko. esapidea. Sin. gánora gutxíko. fundamentuz. esapidea. Sin. gánoraz.