Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
errementari-gari
errepárau
Errementariko, Errementarikúa. toponimoa. ERMENTARIKÚA. Errementariaren etxea. Hala deitzen zaio Uberan eta Osintxun.
errementáritza. ERMENTARITZA. 1. errementáritza, errementáritzia. (c). izena. El oficio de herrero. Gaztetan errementaritzan jardundakua da. 2. errementáritza, errementáritzia. (c). izena. Herrería, fragua. Ik. sutegi.
errémintta. ERRÁMINTTA. 1. errémintta, erréminttia. (b). izena. ERRAMINTTA. Herramienta. Arotz-lanak eitteko erreminttak bia die. 2. errémintta, erréminttia. (b). izena. Bicho, elemento, en frases expresivas. Erremintta ederra da zuen alabia./ Ori don erreminttia ori. Ik. elémentu, -o.
erremintta-kaja, erremintta-kajía. (b). izena. Caja de herramientas.
errémolatxa, errémolatxia. (a). izena. . Beta vulgaris. Remolacha.
errému. ERRÁMU. 1. erremu, erremúa. (b). izena. (Elosu) Ereinotza, Elosun.   Laurel, en Elosua. Bergarako beste lekuetan elauntz deitzen zaio. Gipuzkoan gertatzen den bezala Elosun ere Erremu-egunak izen zaharra kendu dio elauntz arbolari. Sin. eláuntz. 2. erremu, erremúa. (d). izena. Teilatua amaitzen denean, gainean ipintzen den elauntzez egindako sorta. Zea ifintze jakok: erremua. Eongok ba teillatu-afaixa ero bazkaixa ero. Sebas. Ik. teillatu-afári.
Errému egun, errému egúna. (b). izena. ERRÁMU EGUN. Domingo de Ramos. Erremu-egunian kurutzegi-sortia eruaten da elizara bedinkatzera. Ik. kurútzegi.
Errémundo. (b). Raimundo. Ik. .
erremuskára, erremuskaría. (c). izena. ARROMUSKÁRA, ARROPUSTARA. Errietaldi labur eta beroa.   Refunfuño. Sarjentuak egundoko erremuskaria ein jostan berandu joan nitzalako. Baita txakur batek egindako haginka egiteko mehatxua edo ahalegina. Txakurrak egundoko arromuskaria egin jostak. Sin. furrustára, murruskara.
Erremu zapatu, Errému zápatua (b). (b). izena. ERRÁMU ZAPATU. Bergaran urteko azoka nagusia egin ohi den eguna.   Sábado de Ramos. Erremu-zapatuz Bergan ferixa aundixa eitten da.
érren. 1. erren, erréna. (b). adjektiboa. Cojo, -a. Orren anaia errena da. Sin. kójo. errena ez izan. (c). esapidea. Makala ez izan. I bizkorra izango aiz baiña ez pentsau bestiak errenak dienik. 2. erren, erréna. (b). izena. Cojera. Gure uezabak errena dauka ezkerreko ankan. Sin. kojéra, kójo. érren eiñ. (b). aditza. Cojear. Badakigu zein ankatatik eitten dozun erren. Zure zaletasuna edo bizioa zein den, alegia. Sin. kójo eiñ. érrenka. (b). adberbioa. Cojeando. Errenka nator Urbixatik. Sin. kójoka. Ik. kójo.
errendídu. 1. errendídu. (a). da-du aditza. Rendir(se), dominar. Amandria errendidu ezindda dabitz./ Eztaukou errenditzeko asmoik. errendíduta. (b). adberbioa. Neka-neka eginda.   Rendido de cansancio. Errendiduta akabatzen dot astia. 2. errendídu. (c). du aditza. Kabitu, sartu. Uste dot berreun orrittan errendiduko dala liburua.
errendu. (d). aditza. ERRANDU. Herren egiten hasi. Artalde erdixa errenduta daukat.
© Gorka Ortega
errengillára, errengillaría. (d). izena. Ilara.   Fila. Txindurri errengillaria agiri zan bidian./ Jente errengillaria plazaraiño aillegatzen zan. Ia galdua. Etim.: gaztelaniako «ringlera», edo agian errenkada+ilara (?). Sin. illára.
érrenta, érrentia. (b). izena. Baserria, etxea edo edozer alokatzeagatik ordaintzen dena.   Renta, alquiler, cuota de arrendamiento. Len baserrittarrak Donostiara joaten zien Santo Tomasetan errentia pagatzera. Sin. érrentan.
© BUAko guztiak
errentéro, errenterúa. (b). izena. Maizterra.   El/la que vive en un caserío arrendado. Len Bergako basarri geixenak errenteruak zien.
erréntzilla, erréntzillak. (c). izena. Ikusiezintxoak.   Rencillas, envidias Aizten artian egundoko errentzillak eukitzen zittuen. Pluralean batik bat.
erréontzi, erréontzixa. (d). izena. Danbolina. Ik. erré-gáldara, danbolíñ.