Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
bentaja
beráneo
bentaja, bentajía. (a). Ventaja. Bentaja aundixa etara zotsan metara orduko. bentaja egin. (b). Hazi. Zeu be bentaja eindda zare e. Gizendu ere bai, ironia apur batez. Zeu be bentaja eindda zare e.
bentájau. (d). du aditza. Mesedetu. Barruko koskera gutxi tta kanpokua gogorrao egon ezkeo, ganaua kanpokuakin inddarra eittera ipintzen da; orduan eitten da bat bentajau ero, ganau bat inddartsuaua baldin bada, alde baten kargau eitten da. Don. Gutxi entzuna.
béntana, béntania. (a). izena. Ventana. Ik. leixo.
bentána-márko, bentána-márkua. (b). izena. Marco de ventana. Ik. atémarko.
bentána-tápa, bentána-tapía. (c). izena. Tapa de ventana, contraventana. Bentana-tapak itxi amabixak aldera. Hemen barrutik egon ohi dira jeneralean. Sin. kontrábentana.
benzídu. 1. benzídu. (c). du aditza. Vencer. Hundirse o inclinarse una cosa por el peso de algo. Sagarran pixuak benziduta dauzka adarrak. 2. benzídu. (d). du aditza. Buruz buruko borrokan gailendu, nagusitu. Kristonak eindda i eren e; zimaurrok eta danak astindduta, alkar itxuria ezin benziduan ero. Hil.
béra. (a). izenordaina. Aura-ren indartzailea.   Arek berak nai zebana itte zeban.
berákatz, berákatza. (a). izena. . Allium sativum. Baratxuria.   Ajo berakatza baiño fiñaua izan. (b). esapidea. Oso fina izan.
berákatz-átal, berákatz-atála. (b). izena. Diente de ajo.
berákatz-buru, berákatz-burua. (b). izena. BERÁKAZBURU. Cabeza de ajo. BERÁKAZBURU ahoskatu ohi da.
berakatz-kordak
© Jaione Isazelaia
berákatz-kórda, berákatz-kordía. (c). izena. BERÁKAZKORDA. Ristra de ajos. BERÁKAZKORDA ahoskatu ohi da. Sin. berákatz-sórta.
berákatz-sálda, berákatz-saldía. (a). izena. BERÁKASALDA. Caldo de ajo. Bixamona pasatzeko ezta txarra berakasaldia. BERÁKASALDA ahoskatu ohi da.
berákatz-sórta, berákatz-sortía. (b). izena. BERÁKASORTA. Ristra de ajos. BERÁKASORTA entzuten da gehiago. Sin. berákatz-kórda.
berákatz-zopa, berákatz-zopia, -ak. (b). izena. BERAKAZOPA. Sopas de ajo. Eta goiz aldera berakazopak jan giñuzen./ Ondo einddako berakazopia gauza edarra da. Pluralean, batik bat. BERAKAZOPA ahoskatu ohi da. Pluralean, batik bat.
beráko, berakúa. (b). izena. Diarrea. Familixa guztia berakuakin dabill. Sinonimoen artean hau izango da «serioena», nonahi erabiltzekoa. Ik. kakaberáko, trípetako, kakalarri, kakapirri.
berándu. (a). adberbioa. BERANDÚA. Tarde. Atzo berandu etorri nitzan. NOIZ galderari erantzuten dionean berandu, baina izan aditzarekin BERAND berándu abarrían. (c). esapidea. Berandu, ordua pasa eta gero. Ik. abarrian. beranduan. (b). adberbioa. Ezorduan. Muy tarde, en hora intempestiva Atzo, beranduan, zarata batzuk entzun zien./ Orri beranduan ibiltzia gustatze jako. berándugi. (a). BERANDUTXO. Beranduegi. Demasiado tarde
berandúko. 1. beranduko, berandukúa. (b). izena. Tardío. Dícese sobre todo de aquellas frutas y hortalizas que dan el fruto tardíamente. Aurten beranduko kipulaik eztou sartu./ Patata-saill ori goizaokua ala berandukua da?/ Badakizu beranduko lanak zelakuak izaten dien. 2. beranduko, berandukúa. (d). Emakumea urtetan aurrera doala izandako haurra.
berandútu. (a). da aditza. Hacerse tarde. Barriketan berandutu ein jat eta banoia klasera.
beranéante, beranéantia. (c). izena. BERANÍANTE. Veraneante, turista. Badatoz gure beraniantiak./ Sekula baiño beraneante geixao egon ei da Donostian. Duela hogeita hamar bat urte arte, "turista" hitza sartu eta inposatu zen arte, hitz hau erabiltzen zen.
beranéau. (b). du aditza. BERANÍAU. Veranear. Beraneatzen egon giñan lekuan, Zuazo de Cuartango ero. Eli.