Hiztegia
kaiola, kaiolia. (d). izena. Oihalaren diseinua programatzeko ehundegiak duen tresna. Pieza del telar que sirve para programar el diseño de la tela. Gero, dibujua markatzeko goixan eoten zan aparato bat barilla askokin, eta orri esate jakon, itxuriagatik, kaiolia; ta makineta be bai. Josu.
Ehundegi tradizionalak ez zuen honelakorik, haren ondorengoak bai. Marrazkiak-eta egiteko balio zuen. Sin. makineta.
2. káixo, káixua. (d). izena. Larus sp. Kaioa. Gaviota. Lehenago hitz arrunta omen zen, baina orain gabiota esan ohi da. Esan beharra dago kaioak Bergararaino heldu ohi direla neguan eta aspaldi honetan udan ere bai inoiz.
1. káixo!. (a). interjekzioa. Hola, que tal. Kaixo, ze moduz? . komentario 1 -Kaixo, gizon. -Zer moduz Mixon? -Ondo Beteixon. -Jun da preguntaixon. esaera. Agurtzeko esaera. Mixo eta Beteixo Antzuolako bi baserri dira. Ik. ola!, ola!.
káixola. komentario 1 1. káixola, káixolía. (a). izena. Kaiola. Jaula. Txorixak kaixolatik iges ein ddau.
2. káixola, káixolia. (a). izena. (Leintz, Oñati) Habia. Sin. ápixa.
kája, kajía. (a). izena. Caja.
kajero izan. (a). Kajaren eramale eta arduradun izan. kajia ipini. (a). Denen artean gastatu beharreko dirua denek ipini. Kajia ipiñikou? Amarna euro.
kajá-kánbixo, kajá-kánbixua. (b). izena. Caja de cambios de un vehículo. Kaja-kanbixua apurtu jatak.
kajáko, kajakúa. estepan. (c). izena. Hospiziokoa. Hospiciano. Semetzat jaukek, baiña bera izatez kajakua dok. Sin. erríko, óspizioko. Ik. sasíko.
kajetola. "Gabonetan gozotegiek prestatzen zituzten egurrezko menbrillo-kajak. Zer gabon sari emon detsue?
káka. 2 komentario 1. káka, káka. (a). izena. Mierda. Mugagabean eta mugatuan berdin.
Umia ein zon, kaka ein zon. esaera. (sic). Umea den lekuan kaka ugari dela, alegia. Bitxia da zon hori, eban edo zeban esaten baita hemen. eta kaka. (c). interjekzioa. Eta ezer ez! Nahi ez dena gertatzen denean. Eskiatzera joango giñala eta azkenian kaka.
kaka burutik bera eiñ. (c). esapidea. Nahi duten guztia egin norbaiti. Umiak kaka burutik bera eitten dotse maixu berrixai.
komentario 1 kaka dárixola egon. esapidea. KAKA EINDDA EGON. Urduri edo beldurrez egon. Karreria daukanian kaka darixola egoten da.
kaka eiñ. 1. kaka eiñ. (a). aditza. Cagar.
2. kaka eiñ. (c). esapidea. (arrunkeria.) Porrot egin. Aidian irabazten asi zuan, baiña azkenian kaka ein juan.
kaka jaik-in!. (c). esapidea. Iraintzeko erabilia. Badu kubatarren "comemierda" irainaren antza. kaka jan. (d). esapidea. (arrunkeria.) Sarri entzun dut, mondrauetar hizkeraz esana, norbaiti tontoa dela aurpegira esateko, baina graziaz, honoko esaldia:. I tontúa áz ala kaká jaten dok? . kaka morralían!. (b). interjekzioa. KAKA MORRALÍAN. Mierda! Gaur Realan partidua ikustera joango giñala, ta kaka morralian! Suspendidu ein dda./ Kaka morralian! etxian aaztu jata liburua? Gaurko neska-mutikoei entzuten zaie inoiz; harrigarria egiten zaigu, horrelako gutxi esaten baitute. Adinekoen artean ez da oso erabilia.
Kaka morralien, iru xemeiko jornalien. esaera. (Leintz) kakatára bialdu. (c). esapidea. Haizea hartzera bidali. Dirua eskatu zostanian, kakatara bialdu najuan. Sin. aizía ártzera biáldu. kakatára bota. (c). esapidea. Gaizki hitz egin norbaitez, desprestijiatzen saiatu. Gurasuak kakatara bota zeben maixua. Ik. lúrpian sartu. 2. káka. (a). izena. (haur hizkera.) Gauza zikina, zikinkeria. Cosa sucia (inf.). Lierni!, kaka!, bota ori!/ Umiak kaka guztiak eskutan artzeittue.
3. kakía. (d). adberbioa. Amorragarria. Fastidioso. Auraxe da benetan personia kakia. Mugatuan bakarrik.
4. kaka-. (c). Aurrizki gisa, txarra, eskasa. Au da kakalangintzia egin doguna. Atsalde guztia labrantzan eta len baiño txarrago laga./ Au da kaka-egualdixa daukaguna gaur./ Ni enajoiak kaka-pelota orrekin jokatzera.
kakaberáko, kakaberakúa. (b). izena. Diarrea. Umiak kakaberakuakin dabitz. Sin. beráko. Ik. kakalarri, kakapirri.
kakagúra, kakaguría. (a). izena. Ganas de cagar.
kakaguríak. (b). adberbioa. Kaka egiteko gogoz. Kakaguriak nator Errenteriatik. Ik. logúra.
kakaíñan. (b). adberbioa. Kakaginan, kaka egiten. Cagando. Pello kakaiñan dago. ZERTAN. Baita ZERTATIK eta ZERTARA: Kakaiñatik nator./ Kakaiñara noia. Lau silaba ditu: ka-ka-í-ñan. Garbi ageri da /g/ ahoskatzen ez bada ere badela haren kontzientzia. Ik. txixaíñan.
kakaiñéro, kakaiñerúa. (a). adjektiboa. (haur hizkera.) Kakatia. Cagón. Ander kakaiñero... Burla gisa, gehienbat. Sin. kákati.
kakálardo.
1. kakálardo, kakálardua. (c). izena. Cervus lucanus. Udako ilunabarretan hegan ibiltzen den zomorro adar handia. Ciervo volador. Kakalarduak baldar-baldar eitten dabe egaran. Adardun kakalardua ere bai. Sin. arabako zezen. 2. kakálardo, kakálardua. (c). izena. Satsetako zomorro beltza. Escarabajo estercolero. 3. kakálardo, kakálardua. (c). adjektiboa. Petrala. Pelma, latoso, -a. Aspertuta nago ume kakalardo onekin.
kakalárri. 1. kakalarri, kakalarríxa. (c). izena. Beherakoa. Diarrea. Ik. beráko. 2. kakalarri, kakalarríxa. (c). adjektiboa. Zazpikia, lasai egon ezin dena. Inquieto, -a, de poco asiento. Kokoteraiño najaon ume kakalarri onekin.
Adinekoek gutxi erabilia. Bergarako kalean entzun dut, gehienbat. Sin. kakapirri. Ik. zázpiki. 3. kakalarri, kakalarríxa. (c). adjektiboa. Erraz beldurtzen dena. Miedoso, -a. Enitzakek manifestaziñora joango ire moduko kakalarri batekin.