Hiztegia
antxu, antxúa. (Antzuola) "La oveja joven desde las Navidades hasta comenzar en el segundo año." (Izag Antz).
ántz. 1. antz, ántza. (a). izena. Traza. Parecido, semejanza. Neskatilla orrek aittan antz demasa dauka. Ik. traza, taju, ikutu. Ik. tráza, taju, ikutu. antzéra. (c). adberbioa. Antzagatik. Por el parecido. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana. Ik. antzéra. 2. antz, antza. (c). ANTX. Pixka bat, kixi bat. Izenaren ondoren. Un poco.
Atzo gabian edur antza zuan./ Bergan egualdi garbixa egon arren kosta aldian laiño antza zeuan./ Neri gose antza asi jat. Eguraldi edo behar fisiko kontuetan (logura, gosea...) ia bakarrik. NOR mug. sing. ia soilik. Ik. eulántz. Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen. (d). esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo.
antzían. (c). graduatzailea. Samar. Bastante. Izenaren ondoren. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek.
antzargári, antzargaríxa. (d). izena. . BROMUS STERILIS. Lasto bat da. Burua ateratzen du eta handik besotxoak, hariak, botatzen ditu. Txikia denean ganaduak jaten du, baina handi egindakoan ez. Pestea da sororako, baina laster ihartzen omen da. Lur onak gustatzen zaizkio.
ántz émon. (a). dio aditza. Igarri. Adivinar, acertar. Arpegixan antz emoten jakon gizurretan zebillena./ Sasi-mediku batek antz emon zotsan azkenian. Ik. igárri.
antzéra. (a). adberbioa. Berdintsu. De forma parecida. Portugalen be emengo antzera dabitz./ Zure antzera nabill ni be. NONGO edo NOREN antzera.
antzeráko, antzerakúa. (a). izenlaguna. ANTZÉKO. Antzekoa. Parecido, semejante. Ezer eztaukanan borondatia ta bapez, antzerakuak. Erdaraz ere joera handia dago hitz hau sartzeko: «Esos se arreglarán bien porque los dos son antzerakos».
antzeratu. (d). aditza. "Gauza bat gorpuztu, forma eman. Nekez baten antzeratu dau gauzia eta oiñ zegozer dirudi.
ántzu, antzúa. (c). adjektiboa. Umerik egiten eta esnerik ematen ez duen aberea edo pertsona. Antzutasuna pasakorra edo betirakoa izan daiteke. Estéril. Animal o persona que no pare y no da leche. Ardi antzuak aparte dauzkau./ Bei ori antzua da eta okelara saldu biakou./ Piñu zurixa dago an, piñu zurixa urtebetekua, da antxe dakadaz oiñ antzuak. Enr. Pertsonei buruz erreparoz erabiltzen da.
ántzu egon. (d). Antzutasun egoeran egon. Baita, aberea ernari ez egon estali berria izan arren. Lelenguan eztok jakitten; gero bai: “ernai dago ero antzu dago”. Don. Ik. ernári, bueltau.
antzuáldi, antzualdíxa. (c). izena. Baten bat antzu dagoeneko aldia. Berriz jausi ei da. Antzualdixa pasau dau ta berriz jausi ei da. Don.
antzúela. (a). toponimoa. ANTZUOLA. Antzuola herria.
Antzuela mokos en la kasuela. esaera. "Bergararrek antzuolarrei esana." (Lar Antz). Antzuelan sedia, Bergaran koipia, Elorrixon buzkantzia, Durangon tronpia. esaera. "Antzuolan usain txarra egoten zen larru fabrikak zirela eta. Oñatiarrek, adar soinuan, Antzuolako larru fabrikei 'Antzuolako sedafabrikak' deitzen zieten." (Lar Antz).
Gipuzkuan bi erri dae: Azkoiti beti pelotetan da Antzuola beti narrutan. esaera. (Antzuola) "Azkoitian pelotarako zaletasun eta tradizio handia izan da; Antzuolan, berriz, narrugintza izan da herriaren ardatz garrantzitsuenetakoa ia orain dela gutxi arte." (Lar Antz)