Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
tariñ
tátika
tariñ, taríña. (c). izena. carduelis spinus. Tarín. Txori txikia
tarran, tarrana. (c). Esnea edo txokolatea egosi ondoren, ontziaren hondarrean eta alboetan itsatsita gelditzen dena. Txokolatia egitten dogunian, tarrana izaten da estimauena. Ik. arroka.
tarrapatan, tarrapatana. adjektiboa. "Pertsona saltseroa, denean sartzen dena. Joakiña tarrapatan bat izen da, danekin sosio itten dala." (Lar Antz).
tarrapatata, tarrapatatia. adjektiboa. "Nabarmentzen denari, bere burua erakusten duenari esaten zaio. Ori da tarrapatatia!" (Lar Antz).
tarrasían. (b). adberbioa. Arrastaka, narrasean.   A arrastras. Ez ekarri tarrasian maixa./ Tarrasian etara giñuan tabernatik. TARRASIAN ETARA, EKARRI... Aktiboa ia bakarrik. Ik. narras.
tarrasko, tarraskue. adjektiboa. (Aramaio) Ganorabakoa. Aze tarraskue ori be, ikusten dok zelan datorren! (Orm Aram).
tarrát!. (b). Ehuna urratzen dela adierazten duen onom. Makurtziaz batera tarrat ein zosten prakak. Ik. arratára.
tart!, dart!. (c). Haustura edo etenduraren onom. Kristal orrek, kontuz ibilli ezian, tart. tart eiñ. (c). aditza. (adierazkorra.) Hautsi, eten. Sokiak tart eiñ da danak ankazgora. tart eindda egon. (c). esapidea. Burutik jota egon. Ori tart eindda dago.
tárta, tártia. (a). izena. Tarta.
tartakarin, tartakariña. "Pelota botona, saltarina.   Pelota jokuan, pelota ariñegixa." (SB Eibetno).
tartako, tartakua. izena. (Eibar) Tartamudo. Ik. tartamutu.
tartamútu. 1. tartamutu, tartamutúa. (c). izena. Hiztotela.   Tartamudo. Anai bixak die tartamutuak. Hiztotelari esaneziña daukana ere esaten zaio. Sin. tartako (Eib.). 2. tartamutu, tartamutúa. (c). izena. Esanezina.   Tartamudez. Nerbioso jartzen danian tartamutua eitte jako./ Felipek egundoko tartamutua dauka. TARTAMUTUA EUKI, edo EGIN. Sin. esáneziñ.
tartania
© Gorka Ortega
tártana, tártania. (b). izena. Ibilgailu zahar eta destartalatua, autobusa, batik bat. Tartana. Elgetako “Osintxu-n tartanan joate giñan txikittan Arantzazura. Ik. kátxarro, katxárrozar, kárraka.
tárte, tártia. (b). izena. Bi leku edo gertakariren arteko unea.   Espacio entre dos lugares o momentos. Bi klasien artian tartetxo bat izangozue komunera joateko./ Ez ari orren tartian sartu, gaixki urtengok eta. Ik. bíttarte. tártian izan. (b). esapidea. Partean izan.   Estar en el ajo, participar en el asunto. Atzo burrukia egon zan Tartufuan da zuen semia be tartian ei zan.
tárteka. (c). adberbioa. A ratos. Entre medio, entre espacio y espacio. Bakarrik tarteka artzen dau eskribitzeko astixa./ Garisaillak, tarteka, arrixak apurtuta zeren.
tárteko. 1. tárteko, tártekua. (b). izena. Senidea, urrutikoa gehienbat.   Pariente, sobre todo referiéndose a los lejanos. Gu lengo Bergako alkatian tartekuak ga./ Eztakitt lengusuak ala ze dien baiña tartekuak bai beintzet. Ik. seníttarte. 2. tarteko, tartekua. (c). izenlaguna. Ez handia eta ez txikia, erdikoa, "ertaina" delakoa.   Mediano, el del medio. Eztot ez karuena ta ez merkiena artuko, tartekua./ Kosme iru anai-arrebetatik tartekua da. Ik. bíttarteko, erdiko. 3. tárteko, tártekua. (c). izena. Beraien artekoa, taldekoa.   Compinche, colega. Burruka plantak eitten ibili zien bi kuadrillak tartekuak zittuan./ Lapurran tartekuak arrapau dittue baiña lapurra ez. Ik. tártian izan.
Tartufo. Ik. kártufo.
tas-tas emon. (a). dio aditza. (haur hizkera.) Jo, pasada eman.   Pegar. Geldik ezpazare tas-tas emungotsut.
tatarras
© Gorka Ortega
tatárras. (b). adberbioa. Arrastaka. Tatarras eruan biar izaten dou medikuana. Dena dela, ondorengo esaldia ere entzun daiteke: Labandu ta tatarras etorri naiz kamiñoraiño. Ik. narras.
tati!. (c). interjekzioa. "Umeari, jolas moduan, kentzean esaten da; gauza bat ematearen eta kentzearen keinua egiten zaionean." (Lar Antz). tati eiñ. (c). esapidea. (Eibar) Zirkin egin, ihes egin. Bazan, olako Urdei edo deitzen zetsen etxekalte bat, beti biarrari nundik tati edo zirkiñ egingo ibiltzen zana. (SM Ezten).