Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
pinttúra
piói
pinttúra, pintturía. (b). izena. Pintura. Pintura.
píntxe, píntxia. (a). izena. Pintxe.
píntxo-píntxo jántzi. (c). esapidea. (lagunartekoa.) PINTXI-PINTXI JANTZI (EIB.). Dotore-dotore jantzi.   Vestirse elegantemente. Aura egunero kafia artzera joaten da pintto-pintto jantzitta.
pintzel, pintzéla. (b). izena. Pincel.
piña, píñia. (d). izena. Lehengo erradiodun gurdien gurpiletan, kanpoko zirkunferentzia osatzen duen pieza bakoitza. Piña bakoitzak bi radio. Angel. Gurpilak sei edo zazpi piñakoak izaten ziren, eta horrela deitzen zitzaien: sei piñako gurpila edo zazpi piñako gurpila. Beraz, hamabi edo hamalau erradiokoak.
piñari. Ik. píñudi.
piñari-ongo. 1. piñari-ongo, piñari-ongua. (Eibar) boletus pinoptilus. Boleto de pino (SB Eibetno). 2. piñari-ongo, piñari-ongua. suilus luteus. Boleto viscoso, anillado (SB Eibetno). 3. piñari-ongo, piñari-ongua. suilus variegatus. "Boleto variegado." (SB Eibetno).
piñatelak
© Asier Sarasua
piñátela, piñátelia. (b). izena. . PIÑÚTELA, PINATEILLA, PIÑU-PERRETXIKU. Lactarius deliciosus. Níscalo, robellón. Pinudietan ugari hazten den perretxiku gorrixka gozoa. Sin. nískalo, robillóe, -i.
píñu, piñúa. izena. . Pino. Pinu klase asko dago, baina hemen daukagun ia bakarra pinus radiata delakoa da. piñú beltz, piñu beltza. (b). izena. . Pinus radiata.. Insinia, gure basoetako jaun eta jabea. Sin. ínsini. piñu maritimo, piñu-marítimua. izena. pinus pinaster. Pino marítimo. Suelorako Gineako zera sartzen dok, gaurko egunian dana Gineakua, bai. Len sartzen zan alarzia eta maitimua. Sebas. Pinu mota hau markerian ere erabiltzen ei zen. Pinu maritimoa Landetako pinua da, eta Oñati inguruan ere aurki dezakegu. piñu norte, piñu nórtia. (c). izena. pinus nigra. Pino norte. Piñu nortia estranjeixakua, baiña ona zan suelorako. Sebas. piñu puntabera, piñu puntaberia. izena. (Eibar) chamaecyparis lawsoniana. Ciprés de lawson. Sin. lauzírien. piñu zúri, piñu zuríxa. (d). izena. . larix decidua. Alerce. Bi baserri daoz Kostei tta Olakorta. Ixendakuak basarrixak, e; oiñ ia ixa jausten. Ustuta dare ogetaka urtietan. Piñu zurixa dago an, piñu zurixa urtebetekua, da antxe dakadaz oiñ antzuak. Enr. Sin. álerze. piñú-álerze, -ia, piñu-alerzia. (d). izena. Alerce. Sin. álerze, piñu zúri.
piñú-káskara, piñú-káskaria. (c). izena. Piña. Piñu-kaskarak onak die sutarako. Sin. piñubúru, artabúru.
Piñu-momorro, piñu-momorrua. (c). esaera. PIÑU-KOKO. Procesionaria. Putia, piñu-momorua eta guardazibilla ez ei da sekula faltako. Esaera ez oso zaharra. Sin. infarnuko katu.
piñu-ázi, piñu-azíxa. (c). izena. Pinuburu barruan egoten den hazia.   Piñón, simiente de pino.
piñubúru, piñuburúa. (c). izena. Piña. Sin. piñú-káskara, artabúru.
píñudi, píñudixa. (b). izena. PÍÑUI, PÍÑARI, PÍÑURI. Pinudia.   Pinar. Orrek zien, gure Basoberrittik errekaraiño errilurrak, gero gure Basoberrittik —Gomozkortan piñurixok badare ba Txantxetaitzeraiño— onek pe erribasuak. Hil.
piñu-koko. Ik. Piñu-momorro.
piñu-perretxiku. Ik. piñátela.
piñutári, piñutaríxa. (c). izena. Pinuak erosten dituen zerraria edo tratularia.   El que compra pinos para transformarlos. Piñutarixak bi milla pezeta eskeiñi dosku metro kubikua. Pinu garraioan dabilen kamioidunari ere bai. Piñutarixak ibilli zien da bide guztia zisko ein zeben.
piñutela. Ik. piñátela.
piñu-zuritzeko, piñu-zuritzekua. izena. "Piñuen tronguari azala kentzeko kutxillia." (SB Eibetno).
pío. (a). Hegazti txikien soinua.   Onom. del piar. Or dabitz txitak pio ta pio. Sin. txío. pioka. estepan. (b). adberbioa. Piando. Pioka diardue txorikumak. Sin. txioka.