Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
normáldu
oba
normáldu. (b). da aditza. Normalizarse. Bilbo aldia uraundixak ezkero ezta normaldu.
nórnai. (d). izenordaina. Cualquiera. Ez pentsau ori nornai danik. Gutxi erabilia. Edozeiñ da arrunta.
norpera. Ik. norbéra.
norte. 1. nórte, nórtia. (b). izena. Norte. Sin. ipar. 2. nórte, nórtia. (c). izena. Viento del norte. Sin. ipar-aize. Sin. ipar.
norte-aize, norte-aizía. (c). Viento del norte. Sin. ipar, nórte.
nórutz. (b). adberbioa. Noruntz, norantz.   Hacia dónde. Norutz artu dau erbixak? Ik. norúzko.
norúzko, noruzkúa. (b). izenlaguna. Noranzkoa.   De hacia donde. Bergarako kaletarren artean, batez ere, bada erabilera ez oso zuzen bat: "noruzko zoiazte" edo "etxeruzko goiaz" entzuten da, "norutz zoiazte" edo "etxerutz goiaz" beharrean. Ik. nórutz.
número, númerua. (a). izena. Número. Ik. lúmero.
nun. (a). adberbioa. Dónde. . nun dán bez. (c). esapidea. NUN DANÍK PEZ. Arrastorik ere ez.   Ni rastro. Neri e (Ezkiogan) guarsola galdu jatan, guarsola (sic) arbola gañian neukan, belaunbiko, da kitto. Nere guardasola nun dan bez. Amabirjiñak erungo-ban a, a amabirjiñiak erueban zera, zerura. Fran. (AA BergEus 347. o.). nún ero nún. (c). adberbioa. (adierazkorra.) NUN ERO NUNDIK. En alguna parte. Nun ero nun egongo die kutxak merke erosteko moduan./ Nik ikusi dot neska ori nun ero nun. Ik. nunbáitten.
nunái. (b). adberbioa. Nonahi, edozein lekutan.   En cualquier sitio. Basuan nunai topaukoittuzu perretxikuak.
nunbaitt. juntagailua. "Por lo visto. Pastilla mordo bat artzen dot eta nunbaitt arekin bizi naiz." (Lar Antz). Sin. ítxuria.
nunbáitten. (b). adberbioa. En alguna parte. Nunbaitten laga nittuan giltzak eta eztakitt nun. Nunbaitteko, nunbaittetik, nunbaittera, nunbaitteraiño. Ik. nún ero nún. nunbaittetik nunbaittera. esapidea. "Galduta edo noraezean (ibili)." (Lar Antz). Sin. andakatik mundakara ibilli.
núndik. (a). adberbioa. De donde. núndik ero ándik. (b). esapidea. (adierazkorra.) NUN ERO NUNDIK. Nonbaitetik. Nundik ero andik konsegidu dau nere telefonua./ Ointxe nun ero nundik jirau biot ordenadore zar bat. núndik nóra. 1. nundik nora. (b). adberbioa. Por donde. Nundik nora ete dabitz gure beixak. 2. nundik nora. (b). adberbioa. (adierazkorra.) De dónde. Eztakitt nundik nora sortu dan foilloi au./ Nundik nora ete dabill orrek ainbeste diru? núndik noráko. (c). adberbioa. (adierazkorra.) De qué procedencia u origen. Nundik norakuak zittunan zuekin zebitzen mutillak?/ Nundik norakua da Land Rover ori.
nun ero nundik. Ik. núndik ero ándik.
núngo, nungúa. (a). izenlaguna. De dónde. Nungua za? galderari, joan da bertakua erantzun ohi zaio.
Nun gogua an zangua. esaera. "Nahi dena egiten denean esaten da."
ñan-ñan eiñ. (a). du aditza. (haur hizkera.) NÁNA EIÑ, NANAN EIÑ (EIB.). Jan.   Comer. Ale, ñan-ñan eiñ da lolo eittera.
ñi-ñi. onomatopeia. "Umien negarra. Ume petral hau beti dago ñi-ñi-ñi negarrez." (SB Eibetno).
o. Ik. ero.
oazala eta almuadia
© Jaione Isazelaia
oazal, oazala. (d). izena. Oheko koltxaren funda.   Funda de la colcha. Gero ari oazal ari tamaño olako franja bat eitteutsen, añil koloreko aproposko arixakin. Hil. Ehunezkoak ziren, eta alde batean hari urdinez egindako bordadu bat zeramaten; bordadu honi alkatona deitzen zitzaion. Borlak ere jartzen zitzaizkion zintzilizka.