Hiztegia
míru. 1. miru, mirúa. (b). izena. milvus milvus. Milano. Miruak sarri ibiltzen zien zeruan bueltaka, txitan bat nun arrapauko. Hemengo hegazti harrapari ezagunena. Don.k dio nabarrari MIRU deitzen zaiola soilik, eta zurixkari MIRUZURI. Sin. buztan-urkilla, abendu (Eib.). Sin. miru-urkilla. Ik. abéndu. 2. miru, mirúa. (c). izena. Hegazti harrapariei orokorrean ematen zaien izena. Ave rapaz. Sin. txitxalapur, árrai.
mirubuztan. 1. mirúbuztan, mirúbuztana. (d). (Leintz, Oñati) "Señal en forma de horquilla en la punta de la oreja de las ovejas." (Izag Oñ). Sin. urkúllu.
2. mirubuztan, mirubuztana. (d). izena. Zurginen elkarketa mota bat. "Cola de milano". komentario 1 Ik. kolamílano. 3. mirubuztan, mirubuztana. izena. (Eibar) Surco en forma de cola de milano. (Damasquinado).
miruzúri. 1. miruzuri, miruzuríxa. (d). izena. Circus cyaneus. Aguilucho cenizo. 2. miruzuri, miruzuríxa. (d). izena. neophron percepnoterus. "Alimoche. Aparece aquí por abril, señala la primavera." (Izag Oñ). Ik. miru.
misérable, misérablia. (c). adjektiboa. MIXERABLE. Miserable. Ze uste dok pa, eztaukagula afarixa pagatzeko diruik, ala? Pobriak gaittuk baiña mixerabliak ez./ Iñoi txikito bat pagatzeko baiño miserabliaua izan dok bere denporan. Pertsona zekenengatik esaten da batez ere.
miserablekeríxa, miserablekerixía. (c). izena. MIXERABLEKERIXA. Miserablearen ekintza. Acción de miserable. Getarixara joan da bokadilluekin bazkaldu? Olako miserablekerixaik ezingo juau eiñ orraittio. Azen.: misérablekerixa ere bai.
komentario 1
misérixa, misérixia. (b). izena. Miseria. Familixa ori gerra aurretik miserixan bizi zan.
MISERIXA GORRIXA, indartu nahi denean. misérixak jo. (c). esapidea. MISERIXIA JO, MISÉRIXAK KONTAU. Contar miserias. Beti miserixak joten ibiltze zan da dirua besteik etzeukan.
Ik. kuíttak kontáu. Miserixia jo ta artua maletan. esaera. "Dirua izan arren
mis-mis. (b). interjekzioa. MIX- MIX, MIS-BIS, MIS-PIX. Katuari hurbil dadin esaten zaiona. Voz con la que se llama al gato. Mis, mis, mis, artu esnia. Baita mis-bis, mix-pix eta antzekoak. komentario 1 Ik. mitxiña.
místo, místua. (d). izena. Pospoloa. Cerilla. Lagaidak mistuak. Euskara garbia delakoan darabil zenbaitek, "pospolo"ri ihes egitearren. Gaztelerazko "mixto"tik dator.
mitxeléta, mitxeletía. (b). izena. MITXOLÉTE. Mariposa.
mitxeleta baltz, mitxeleta baltza. "Mariposa de mal agüero. Ilunabarreko mitxeleta beltzak billurra emoten zetsen." (SB Eibetno). Osintxuko lagun batek diostanez, Hilarik eta beste andre batek mitxolete handi bat, mitxolete beltza ikusi zuten atarian, eta Hilarik heriotzarekin edo berri txarrekin lotu zuen; ez zela seinale ona, alegia. Sin. tximeléta.
mitxíña. komentario 1 1. mitxiña. (b). izena. Katuari deitzeko erabili ohi den izena. Nombre con el que se suele llamar al gato. An, ikusi mitxiña./ Mitxiña, mitxiña. etorri ona. Sin. mixi, mixin (Eib.). Ik. mis-mis. 2. mitxiña. adjektiboa. "Neskatilari ere maitekiro esaten zaio. Gure mitxintxua nun dao?" (Lar Antz).
Ik. pixpirrin, Txóonpio, póspoliñ.
