Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
markarri
márti
markarrixa
© Jaione Isazelaia
markarri, markarrixa. izena. "Telak eta markatzeko arbel-harria. Gu garotaa Pagamendira jute giñanian tia Nikolasai markarrixa ekartzen gontsan. komentario 1
markáu. 1. markáu. (c). du aditza. Markak egin, gero lan edo zeregin batean gidari izango direnak.   Hacer marcas, señales que sirvan de guía. Soua markau bia da artua sartzeko./ Kanpofubola markatzen ziarduan atsaldeko partidurako. 2. markáu. (c). da-du aditza. Urratu.   Arañar(se). Kotxia markau dot garajetik etaratzerakuan./ Gure mutikua markauta etorri da burrukan eindda.
markeríxa, markerixía. (a). izena. Ate eta leihoen armazoiak.   Marquería. Gaztaiñia, ba markerixia ta suelua. Lar. komentario 1
márkes, markésa. (a). izena. Marqués.
markí-mádari, markí-madaríxa. (c). izena. Madari mota bat, ale handikoa eta urtsua. komentario 1 Ik. madári.
Markíña Etxébarri. (d). toponimoa. Etxebarria, Bizkaiko herria. Markiña Etxeberriko Joxepa Ramona, ezer ez emoteko baiña borondate ona. (c). esaera. Norbaitek borondatea bai, baina ematekorik ez duenean esana, trikitixa kopla zaharra gogora ekarriz.
markiñotia
© Ezezaguna
markiñóta, markiñotía. (c). izena. alcedo atthis. Martín pescador. Sin. martintxori, martiñeta, markiñeta, ur-makiñeta, ur-makinista.
1. márko. 1. márko, márkua. (c). izena. MARKA, -IA. Bi edo hiru hortzeko zurezko tresna, soro landuan markak egiteko erabiltzen dena, gero artoa, patatak, etab. ilaran zuzen sartu ahal izateko.   Aparato para marcar labradíos. Illaria zuzen eruateko markua pasau bia da. MARKUA PASAU egiten da. Ik. artámarko, azátz. 2. márko, márkua. (b). izena. Marco de puerta, ventana, cuadro. Egurrezko markua ipiñi bia jako kuadro oni. Eta ate-marko, bentana-marko, etab.
2. márko, márkua. (b). izena. MALKO (D). Malkoa.   Lágrima. Malkua da, berez daonian, tanta bat daonian, malkua. Don. Gehienetan negar-marko.
marmarka. Ik. murmurka.
marmarreta, marmarretia. izena. "Jardun arina eta etengabekoa. Arek eruan dau marmarretia." (Lar Antz). komentario 1 Ik. mormóxeta.
mármintt, marmíntta. (b). izena. MARMITT, MARMINTTA, MARMITTA. Marmita. Astua ipursaltoka asi zan da marmintt guztiak lurrera. MARMITT ere entzun daiteke eta baita /a/ organikoz ere: MARMINTTA, -ía, MARMITTA, -ía. Sin. kantina (Eib.).
marmittáko, marmittakúa. (b). izena. MARMINTTÁKO. Atun, patata eta abarrez egindako lapikokoa. Guazen Ondarruara marmittakua jatera.
márrajo. 1. márrajo, márrajua. (d). adjektiboa. Azeria, maltzur samarra. Arekin etzaittez fixau, marrajo samarra da eta. komentario 1 2. marrajo, marrajua. izena. (Oñati) Aihotza. Ik. aizótz.
marra-márra jan. (b). esapidea. Zarata eginez jan; ohizkoak ez diren gauzak jatean esan ohi da.   Comer produciendo ruido; dícese, sobre todo, cuando se comen cosas que no son normales. Mutikuak marra-marra jaten zittuan sagar berdiak. Gaztaina gordinak, ogi sikua eta horrelakoak. Ik. karra-kárra jan.
marraskala
© Gorka Ortega
marráskal, marraskála. (d). adjektiboa. Esmirriado, -a, flaco, -a. Ondo marraskala dago andra koittaua.
marraskáldu. (d). da aditza. MARRASKIAU (ANTZ.). Marraskal bihurtu.   Volverse flaco, esmirriado. Iñaxi marraskiau in da dezente.
marráskillo, marráskillua. (d). izena. Caracol. Aitta Balbinok-eta marraskillua esateko kostunbria jauken. Klem. Oso adinekoek bakarrik; karakol da gaur entzuten dena. Eibarren arrunta da.
marroka. Ik. mórroka.
marrósa, marrosía. (c). izena. marrusa, morrosa. Ganadu orroea.   Rugido de ganado. Bei-marrosak esnatu nabe goiz aldera./ Marrosaka diardu txalak goiz guztia. Katuarenaz ere esan ohi da. Emenditxik entzuten zien katu-marrusak. Don. MARR komentario 1 Ik. orrúa, mu.