Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
kakámutiko
Kakuts
kakámutiko, kakámutikoa. (c). izena. Imberbe, crío. Kokoteraiño najaok kakamutiko demonio orrekin./ Kakamutiko batek irabazi zotsan. Ik. kakáume. Oiñ erozein kakamutikok jauzkak berrogei urte. (c). esaera. Zenbait adinekori entzun diogun esaera, modu umoretsuan, eurek kakamutiko gisa ezagututakoak ere zahartuz doazela adierazteko.
kakánaaste, kakánaastia. (b). izena. Istilua.   Follón, enredo. Eztakizu zelako kakanaastia sortu zan auzo-alkatien gaiñian./ Papelei begiratzen asi zanian egundoko kakanaastia agertu zan. Ik. naáste-borráste.
kakanaástu. (c). da-du aditza. Enredar un asunto. Koiñatuan kulpaz kakanaastu zan gauzia.
kakánarro, kakánarrua. (c). adjektiboa. Txikia, nanoa; pertsonez, ia bakarrik.   "Persona físicamente ruin." (Etxba Eib). Bigotedun kakanarro batek ein jostan interrogatorixua.
kakápilla, kakápillia. (a). izena. Cagada, montón de excremento. Kakapillan sartu dau ankia.
kakapírri. 1. kakapirri, kakapirríxa. (b). izena. Beherakoa.   Diarrea. Ik. beráko. 2. kakapirri, kakapirríxa. (c). adjektiboa. Zazpikia. Ik. kakalarri, zázpiki.
kakarasa. Ik. karása.
kákati. 1. kákati, kákatixa. (b). adjektiboa. Cagón. Burla gisa ere esana ohean pixa eta kaka egiten dutenei. Ik. kakaiñéro. 2. kákati, kákatixa. (b). adjektiboa. Beldurtia.
kakatorreka. Ik. mórroka.
kakátsu, kakatsúa. (c). adjektiboa. Zazpikia.   Fastidioso, -a, molestón, -a, persona de poca paciencia. Zapatero moduan ona da, baiña kakatsu utsa./ Errelebua aldatu zotsenetik kakatsu bat eindda dago. Ik. kanpolarrósa.
kakatsukeríxa, kakatsukerixía. (c). izena. Ruindad. También fastidio. Pagatzeko orduan kakatsukerixan bat eingosku./ Ura sarri bota biarra da kotxe orrek daukan kakatsukerixia. Bi azentuz ere bai: kakátsukeríxa, kakátsukerixía.
kakatxiña
© Joxerra Aihartza
kakátxiñ, kakatxíña. (d). izena. Philloscopus collybita. Mosquitero. Txori txikia, burubaltza-ren antzekoa. Sin. txío.
kákatza, kákatzia. (c). izena. Lokatzadia, basatza.   Barrizal, y por supuesto, "mierdazal". Eurixa eitte zebanian kakatza demasa sortzen zan etxe aurrian. komentario 1 Ik. lokátzari, lokátzarte, básatza.
kakáume, kakáumia. (b). izena. Crio, -a, imberbe. Bota zigarrua ezpanetik, kakaumiok alakuok./ Iru kakaumek zure kotxiai zirrika ziarduen. komentario 1 Ik. kakámutiko.
kakáusaiñ, kakáusaiña. (a). izena. Olor a excremento. Irudizko testuinguruetan ere bai: Zelako kakausaiña dagon gobernuko partiduan.
kákazarra!. (b). interjekzioa. Interjección que denota contrariedad, disgusto. Plaiara joango giñala, ta kakazarra! Ik. putza!, útsa!.
kakáztu. (c). da-du aditza. Enmierdar. Beixak kakaztuta laga dabe ataixa. Irudizkoetan ere bai: Txibatua zala, etzala, beintzat betiko kakaztuta geratu zan./ Orrek gauzak konpondu biarrian kakaztu eitteittu.
káko, -u.
kakua
© Jaione Isazelaia
1. kako, -u, kakúa. (c). izena. Gakoa, gantxoa, eta baita gantxo formako edozer; batik bat gauzak eskegitzeko tetxuan edo paretan daudenak.   Gancho. Kakotik zintzilik dago urdaiazpikua./ Guardasol kertenak kakudunak die. Ik. gantxu (normalean gantxu burdinazkoa da, kako egurrezkoa). Ik. gántxu, -o. 2. kako, -u, kakúa. (d). izena. Clave, "quid" de la cuestión. Eurixa sasoiz eiñ ezian basarrittarrak jai; ortxe jaok kakua. 3. kako, -u, kakuak. "Zurezko zangoak.  Zancos. Guk gaztetan egurrezko kako batzuk itte giñutzen, da an ibiltze giñan zein depora geixauan zutik ibilli. Sin. zánko. 4. kako, -u. Ik. súr-kaku.
kakóntzi, kakóntzixa. (b). adjektiboa. (adierazkorra.) Kakatia. Ume kakontzi onekin ezin ddot burutu. Haurrez bereziki.
kakótu. (d). da-du aditza. Pertsona okertu, zahardadez edo. Baita fruta arbola baten adarrak frutaren pisuaz, etab.   Encorvarse una persona, doblar(se) las ramas de un frutal, etc. Zaardadiakin okertzen dien orrek: kakotuta dago ta, esaten dok. Klem./ Petra ikusi dot kalian eta ziero kakotuta dago./ Adarrak majo kakotuta dauzka urdinsagarrak.