Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
jentélaje
jílgero
jentélaje, jentélajia. (b). izena. JENTÍLLAJE. Gentuza. Ze jentelaje bizi dok ire auzuan?/ Kontuz ibilli ari an dagon jentelajiakin. komentario 1
jentétsu, jentetsúa. (c). adjektiboa. Jende askokoa.   Multitudinario. Oso entierru jentetsua izan da.
jéntetza, jéntetzia. (c). izena. Jendetza. Teatro Realian, aura zan jentetzia. Mertz. komentario 1
jéntill, jentilla(k). izena. Gentiles, personajes de la mitología. Jéntillak? Ez; gure aitta-zanak kontatzen jittuan jentillen ipuiñak, baiña beste zerik ez. Klem. Zenbait lekutan, Jentillak baiño txarragoak zerate gisako esaldiak esan ohi diete adinekoek gazteei, fedegabe, libertino zentzuan. Ik. kristáu.
jentillaje. Ik. jentélaje.
jergóe, -i, jergóia. (c). izena. JARGOE. Jergón. Koltxoia lanazkua izaten zuan baiña artamalutazkua jergoia. Klem. Sin. lastai.
jertse, jertsía. (a). JERSE. Jersey.
jesúitta. 1. jesúitta, jesúittia. (c). izena. JESUITA. Jesuita. 2. jesúitta, jesúittia. (c). adjektiboa. Hizketan habila. Zentzu despektibo samarra du: hizketan habila, bainazuria edo faltsu samarra. Aspaldittik ezautzen juau. Jesuitta majua dok aura.
jesúkriston, jesúkristona. (b). izenlaguna. (lagunartekoa.) Kristorena, handia, ederra.   Grande, enorme. Eskilaratatik jausi nok eta jesukriston zartaria artu juat./ Jesukriston kotxiakin ikusi juat Andres./ Atzo jesukristona arrapau giñuan Ondarruan. JESUKRISTONAK ESAN, ENTZUN, EI Sin. kríston.
jesukriston atzapar. Ik. jangoikuán atzámar.
jesús!. (c). interjekzioa. JESÉUS. Harridura eta aldi berean, sarri, zerbaiti ondo ez iriztea adierazten duen interjekzioa.   Jesus! Ezidazu disgustoik emon./ Jeseus, jeseus! Zenbat astolan einddakuak gan... Jesus, maria ta jose, beti jan da beti gose. esaera. (Lar Antz). jesus baten. (c). adberbioa. Ixtant batean. Jesus baten ein jittuan deberiak./ Triatletak jesus baten jazten da erazten dittue erropak. jesús maría ta josé. (b). Harridura eta aldi berean, sarri, zerbaiti ondo ez iriztea adierazten duen interjekzioa.   -Julienek akzidentxon bat izen dau. Gure lagun batek, txiste moduan, Jesus mariau ta jausi, dino. jesus, jesus, jesus!. (c). interjekzioa. Lamentazio esapidea. Jesus, jesus, jesus!, au be neri pasau biar.
Jesusén Bíotz, Jesusén Biótza. (c). izen propioa. El Sagrado Corazón. Jesusen Biotzan deboziñúa modan egon zan gure mutikotan.
jesús-kátillu, jesús-kátillua. (d). izena. Antziñako katilu handia, lurrezkoa. Kanpoa buztin kolorekoa eta barrua zuria. Sin. fraille-kátillu.
jetxiera. Ik. jatxíera.
jeurt!. JAURT! . 1. jeurt!, jaurt!. (d). interjekzioa. Buelta! Labrantzan behi edo idiekin ari den ittulariak uztarrikoei egiten dien oihua bazterrerera heltzean, buelta har dezaten. O! irixak, jeurt!! . Ildoan sar daitezen ere esaten zaiela diosku beste lekuko batek. Honen arabera, JAURRERA ETORRI: arrastora, ildora etorri. 2. jeurt, jeurta. (d). izena. JAURT. Buelta. Jeurta edarreko solua dela esaten zen Uberan, buelta egiteko toki egokia duten soroez.
jíba, jíbia. (b). izena. Joroba, jiba. Sin. kórkoba, kórkotx.
jibixa, jibixia. "Jibión. Jibixa txiki-txikixak daukaguz afarittarako." (SB Eibetno).
jibóso, jibosúa. (c). adjektiboa. Jorobado, giboso. Sin. kórkobadun, korkótx.
jígante, jígantiak. (a). izena. Festetako panpin handiak.   Gigantes. Zazpiretan jigantiak eta kabezuduak.
jikara. Ik. kíkara.