Hiztegia
fáltso, -u, faltsúa. (b). adjektiboa. Falso, -a. Arpegira ondo berba eingosk, baiña kontuz orrekin, faltsu utsa dok eta./ Milla pezetako faltsua sartu doste. Pertsonez zein gauzez.
faltsukeríxa, faltsukerixía. (b). izena. Falsedad. Nai dabenak nai daben ideak euki daixela, baiña neri faltsukerixiak emuten jostak amorrua.
famáu. 1. famáu, famáua. (c). adjektiboa. FAMOSO, FAMAUTAKO. Famatua. Afamado, -a, famoso, -a. Pelikula ori famaua izan zonan gure gazte-denporan.
Gaur egun FAMOSO, -A entzuten da gehiago. Ben.k FAMAUTAKUA darabil esaldi honetan: Abraiñ-errekan sorgiñak egoten ziela, aura famautakua betik, Abraiñ-errekan sorgiñak. 2. famau. (c). du aditza. Fama eman norbaiti edo zerbaiti. Ensalzar. Enaiz sekula izan Fiteron baiña asko famatzen dabe./ Abade berrixoi famau biarra bazeukan beintzet.
famauta egon. (c). Famatu egina egon. Ori Berga guztian famauta zeuan medikuorrekin zebilelako. Orduan orrek bakizu zelako pekatuak zien... (Lar Antz) Fama txarra, goiko» esaldi honetan. Ik. famósa.
famílixa, famílixia. (a). izena. FAMÉLIXA. Familia. Famelixa galanta zan. Eli.
famílixia izan. (b). Dar a luz la mujer. "Alakok familixia izen dau"; ero, " Sin. umia izan. Ik. librau.
famósa, famosía. (c). adjektiboa. Neska mutilzaleari, "erreputazio txarrekoari", esan ohi zitzaion. Decíase de las chicas que no eran excesivamente recatadas o púdicas en su trato con los chicos. Orren ama gaztetan bastante famosia izandakua da.
Ik. fándanga.
fándanga, fándangia. (c). adjektiboa. Ik. famosa. Zentzu berdintsua dute. Beharbada, famosa baino zentzu sexual gutxiago eta parrandera gehiago du. Dibertitzeko lotsaik etzeukan neskiai fandangia zala esate jakon.
Ik. famósa.
fanfarréixa, fanfarreixía. (c). izena. Fanfarreria, fanfarroikeria, harrokeria. Ostentación, alarde. Boxeadore orrek fanfarreixa geixegi dauka gauzonerako.
fanfarreixáik ez euki. (c). esapidea. FANFARREIXÁIK EZ EGON. Ugaritasunik edo pozik egoteko motiborik ez egon, horrelakoetan:. Aurten babatan eztago fanfarreixa aundirik baba gutxi, alegia)./ Erropatan eztaukazu fanfarreixaik (arropa gutxi, edo txarrak)./Ointxe arek pe eztarabil ba fanfarreixa aundirik (osasuna, dirua edo zerbait falta).
fanfarréixak jo. (c). esapidea. Erronkak jo. Orri fanfarreixak joten ibiltzia gustatze jako. Sin. panpana jo.
fardel. PARDEL. 1. fardel, fardéla. (d). adjektiboa. Arlotea. Desarrapado, -a, vago, -a. Fardela esan izan dok... persona arlote xamarragatik pe bai. Klem. Ik. arlóte. 2. fardel, fardéla. (c). izena. Umea painaletan edo fraketan kaka eginda dagoenean fardela daukala esan ohi da. Se dice que lo tiene el niño cuando se ha cagado encima. Goiz guztia fardelakin da amak kasoik pez.
3. fardel, fardéla. (d). izena. "Baba zakuari hala deitzen zitzaion. Normalean pentsutarako baba beltza izaten zen, eta 80 eta 100 kilokoak ziren." (Lar Antz)
fárol. 1. farol, faróla. (b). izena. Farol de mano. Farola artu ta joan Narbaizara errekaua eittera. Kristalezkoa da, ertzak eta heldulekua metalezkoa, barruan kandelarekin.
2. farol, faróla. (b). adjektiboa. Ostentoso, -a, farol. Pelotari ona da, farola izatia eze.
farra-fárra. (b). onomatopeia. FIRRI-FÁRRA. Ugaritasuna edo erraztasuna adierazten duen onomatopeia. Profusamente, con suma facilidad, abundantemente. Atzo gabian bertsuak farra-farra botatzen giñuzen./ Dirua farra-farra darabille orrek. Sin. sarra-sarra.