Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
eskírol
ésku
eskírol, eskiróla. (b). izena. Esquirol. Huelga guztieetan izaten die eskirolak.
éskoba. 1. éskoba, éskobia. (a). izena. Erratza.   Escoba. 2. éskoba, éskobia. (a). izena. Bizikleta-karreretan erretiratuak hartzen dituen autoa.   Coche escoba. Oinddio ezta pasau eskobia. Sin. zierrákarrera. 3. éskoba, éskobia. (d). izena. . Cytisus scoparius. Kirua. Ik. itxúski-látz, kíru.
eskobara. Ik. eskúbara.
eskóbau. (b). du aditza. Pasar la escoba. Badaukazu gaur lana kuartuak eskobatzen.
eskojídu. (a). du aditza. Escoger. Sin. aukerátu, elejídu.
eskójixa, eskójixia. (c). izena. Eskojitzeko aukera.   Oportunidad de elección. Denda orretan ezta eskojixa aundirik egoten./ Ferixan asto eskojixa ederra zeuan. Sin. eléjixa, aukera.
éskola. 1. éskola, éskolia. (a). izena. Escuela. Uberako eskolia itxi ein bia dabe. 2. éskola, éskolia. (a). izena. Instrucción, formación. Argixa zan baiña eskola gutxikua. eskola ona artu. (c). esapidea. Asko ikasi. Margari, Dolores Ermenteikua ta, orrek danak arekin da, eskola ona artu zeben. Eli. éskolia éuki. 1. éskolia euki. (b). Tener instrucción. Ofizinarako aukeria izan zeban, baiña etzeukan bape eskolaik eta./ Nik eskola asko daukat, e. Mertz. 2. éskolia euki. (c). esapidea. Tranposoa, hitzekin engainatzen duena izan. Traperua etorri jaku kutxa eske; arek dauka eskolia. éskolia ibílli. (c). esapidea. Biraoka jardun. Kotxiai atia izurrau zotsan paretan kontra, ta arek zebillen eskolia. Sin. dotriñia ibilli, errosaixua ibilli.
eskólabako, eskólabakua. (c). adjektiboa. Eskola gabea, ezikasia.   Iletrado, -a, ignorante, analfabeto, -a. Argixa zan baiña eskolabakua, baserri urrin baten azittakua zalako. (Etxba Eib)
eskóladun, eskóladuna. (c). adjektiboa. Ikasia, eskolatua.   "Instruído, letrado. Eskoladuna baina beti dirutik arin.
eskóla-máixu, eskóla-máixua. (c). izena. Maestro de escuela. Eskola-maixuak baiño mixerabliagoik etzuan sasoi baten./ Gizon ori aspaldi Uberan eskola-maixu egondakua da. Maixu edo maistro esaten da normalean. Inoiz eskola- eransten bazaio, ziurrenik, maixuk apaiz edo taillerreko maixu adierazteko ere balio duelako da, eta zehazteko. Ik. máixu.
eskolante txarra
© Gorka Ortega
eskólante, eskólantia. (d). izena. Ikaslea.   Alumno, estudiante. An, badatoz gure eskolantiak pe./ Nere denporan enintzuan oso eskolante ona izan. Adinekoek, eta ironiaz, inoiz esana. Normalean estudiante erabiltzen da. Ik. elíztar.
eskóla-póltsa, eskóla-poltsía. (d). izena. Bolsa de escuela. Eskola-poltsak, lepotik beera, eskola-poltsia, eunezkua, korraizeduna. Hil.
eskólau. (d). aditza. Erakutsi.   Instruir. Etxakixat zeiñek eskolatzen dittuen gazte orrek baiña etxaukek idea bat formalik.
eskóletxe, eskóletxia. (b). izena. (Ubera) Casa escuela. Auzuak einddakua da eskoletxia. Etxeari berari baino gehiago Uberan eskolako atariari esaten zaio. Makiña bat jolas einddakuak ga eskoletxian.
eskoria
© Iñaki Arana
eskoría, eskoría. (c). izena. Eskarbila.   Escoria. Bidiak gogortzeko ekartzen zan eskoria. Mugagagabe eta mugatuan berdina. Sin. eskárbill, zepa.
éskorta, éskortia. (c). izena. Abereak -ardiak normalean-, gordetzeko itxitura.   Redil. Urbixan ardi-txabolian onduan egoten da eskortia./ Eskortia badakizu ze dan? Ardixak jaresteko lekua da. Luis. Abelgorrienei mangada deitzen omen zaio. Don. komentario 1
eskota, eskotía. (c). izena. (Eibar) Bakoitzak ordaindu beharrekoa, berak kontsumitutakoa, alegia.   "Escote. Zein da bere eskota ordaindu barik geldittu dana? eskotían. (c). adberbioa. (Eibar) Eskotean, bakoitzak berea ordainduz.   "A escote. Eskotian dogu gaurko afarixa.
eskribídu. (a). du aditza. Escribir.
eskribíente, eskribíentia. (c). izena. Hala deitu ohi zitzaien bulegari eta abarri.   Escribano, oficinista, contable...; se denominaba así al que vivía de escribir algo. Gure taillerrian eskribientiak kriston janaldixa ein juan./ Ori lenengo eskribiente egon zuan Algodoneran. Lehen oso hitz arrunta zen, baina orain ez da ia entzuten.
eskrittúra, eskritturía, -ak. (c). izena. ESKRITURA. Escritura(s) de propiedad. Eskritturengatik bakarrik ogei milla duro pagau dau./ Aber, erakutsidazu etxian eskrituria... Gazteek eskritura.