Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
baézpadako, baézpadakua. (c). izenlaguna. Badaezpadakoa, nolabaitekoa, dena beharrekoa.   De no muy buena calidad, dudoso. Gure fabrikan eztago jente txarra, baiña baezpadakua asko./ Gure autua baezpadako xamarra da. Ezezko esaldietan erabiltzen da maiz, kontrako esanahiaz, alegia: Orrek ez pentsau baezpadako gauzaik erosten dabenik./ Eztok ori be baezpadakua.
bagill, bagílla. Ekaina. (Izag Antz). Galdua.
bago, bagua. (d). izena. (Eibar) Apustua egiterakoan edo zerbait erosterakoan jartzen den diru-seinalea. Sin. ezarri. bago eiñ. (d). aditza. (Eibar) Diru-seinalea jarri.
bai. (a). Sí. bai jauna!. (a). interjekzioa. BAI JAUNA. Sí señor. Gaur angulak jango jittuau, bai jauna! bai zera!. (b). interjekzioa. Qué va! Ori politta dala? Bai zera! Pentsau eingo jak.
báiben. 1. baiben, baibéna. (b). izena. Vaivén, balanceo. Kostako trenak egundoko baibena zeukan len. baibéna zaindu. (b). Oreka mantendu. Oinddio eztau bizikletan ikasi; puxkat baibena zaintzen bakarrik. Txikitan sarri erabiltzen genuen esaldia.
baibenka
© Gorka Ortega
báibenka. (c). adberbioa. Balantzaka.   Balanceándose. Ondoeza ein dda baibenka aillegau nitzan etxera. Sin. bálantzaka. 2. baiben. Ik. báimen.
baiéro, baierúa. (c). izena. Bahe-saltzailea.   Vendedor ambulante de cedazos. Bein baieruak baserriko atian: “Baiero! baiero!” ta etxekoandriak sukaldetik: “Ezero! ezero!”; etzebala biar... Klem. Kontu zabaldua.
baietz. 1. baiétz. (a). Que sí. Baietz esan dotsut. 2. báietz. (a). A que sí. Baietz Marinok irabazi. 3. baietz, baiétza. (b). izena. La respuesta afirmativa, el sí. Etxia eitteko permisua eskatu giñuan baiña oinddio eztou baietza jaso. Sin. baiézko. Ant. ezézko, ezetz.
baiézko, baiezkúa. (b). izena. Respuesta afirmativa, consentimiento. Eun bototik irurogei baiezkuak die ta berrogei ezezkuak./ Oinddio eztoskue baiezkua emon. Sin. baietz. baiezkuan egon. (b). esapidea. BAIETZÍAN EGON. Creer que sí. Biar badaukau afaririk?/ Bai, beintzat ni baiezkuan nago.
baikotza. Ik. bakóitza.
baillára, baillaría. (d). izena. Auzunea, harana, erreka arroa. Ez da oso zehatza. Au Nordia. Errekiak erabaitzen dau. Bakizu, baillara asko dare emen. JJp./ Baillara osuan eztok egongo beste bat olakoik. Ik. bálle.
báimen, baiména. (d). izena. BÁIBEN. Baimena.   Permiso, visto bueno. Oinddio etxakue etorri etxia eitteko baibena. Pérmiso, -ua, nagusi da gaur. Baiben ala baimen esaten den galdetu dugunean, zalantzak dituzte, baina badirudi lehena zela lehen nagusi.
báina, báinia. (b). izena. Leka.   Judía verde. Leka esaten da ia beti. Sin. leka. bainak ortuan. (c). esapidea. Norbaitek baina adbersatiboa gehiegi darabilela iritzitakoan erantzun ohi dena.
bainika, bainikia. (d). izena. Bordadu klase bat.
baiña. 1. baiña. (a). juntagailua. Pero. Erosiko neuke baiña eztaukat diruik. baiña bakua izan. (c). esapidea. Aitzakiarik gabekoa, behar den bezalakoa izan. Baiña bakua da erosi dogun kotxia! 2. baiña. (b). juntagailua. Esaldiaren bukaeran jarrita, nahiz eta, arren.   Aunque; colocado al final de la frase. Enotsan emon, eskatu zostan baiña./ Azkenengo tragua artukou, berandua da baiña./ Aprobau egin zeban, etzeban merezi baiña. 3. báiña, baiña!. (c). interjekzioa. Bat-batean errietarako motiboak ikusten direnean esan ohi da, ozenki, esaldiaren aurretik.   Exclamación de enfado que se dice como antesala de la frase. Baiña, baiña! au da sukalde jiria: lur guztia bustitta./ Baiña baiña! Zetan zabizte nere autuan? Haserre esaten bada ere amakoi samarra da.
baiñáu. (a). da-du aditza. Bañar(se). Errekan baiñatzen naiz./ Umia baiñau biot.
baiño. 1. baiño. (a). juntagailua. Konparaketa juntagailua. Atzo baiño obeto nago. 2. baiño. (b). juntagailua. Juntagailu adbersatiboa.   Sino, a no ser. Nerekin egon nai bozu eztaukazu geurera etorri baiño./ Etzan beste iñor azaldu neu baiño./ Neu baiñok eztaki zenbat sufridu neban. Ohartu azken adibidean ergatiboaren marka hartu duela. Gehienetan esaldiaren azkenean badoa ere ez derrigorrez, azken adibidean ikusten den bezala. Goiko erako esaldietan erabiltzen da batik bat, besteriken sinonimo gisa. Ohartu azken adibidean ergatiboaren marka hartu duela. Gehienetan esaldiaren azkenean badoa ere ez derrigorrez, azken adibidean ikusten den bezala. Goiko erako esaldietan erabiltzen da batik bat, besteriken sinonimo gisa. Enoia mendira itsasora baiño, eta horrelako esaldi klasikoak ez dira apenas entzuten. Baizik ez da entzuten.
báiñu, baiñúa. (a). izena. Baño. Baiñu ederra artu giñuan Deban.
baiónesa, baiónesia. (c). izena. MAIÓNESA. Mahonesa. Esparraguak baionesiakin jan nittuan. Adinekoek erabili ohi dute; orain MAI
baióneta, baiónetia. (b). izena. Bayoneta. Ik. mátxet.