Hiztegia
baba-kóko, baba-kokúa. (c). izena. Baba-aleak hondatzen dituen zomorrotxoa. Baba-kokuak kalte aundixa ein ddau aurten.
Ik. éltxar, koko. burburixo, burburixua. Gorgojo. (SB Eibetno).
Sin. baba-kóko.
babá-lápiko, babá-lápikua. (c). izena. Baba egosi lapikokada, antzinako ohizko jatordua. Puchero de alubias. Eguardixan baba-lapikua. Gaiñera len gurian usatzen zan, kuadrilla aundixa be bai, ni gaztia nitzanian gurian pare bat mirabe be bai, da beratzi bat lagun, zortzi-beratzi bat lagun beti. Katillu lurrezkuak, aundixak izete zien, lelengo danak saldia. Da gero plater aaundi batera etarata babia. Erditti, e; da zurezko koillarak. Hil.
babálora. 1. babálora, babáloria. (c). izena. Baba landarearen lorea. 2. babálora, babáloria. (c). adjektiboa. Memeloa, geldoa, mokoloa. Edozer gauzagatik barre egiten duen pertsona, lasaia, maliziarik gabea. Lelo, -a, soso, -a. Se dice de las personas que se ríen por nada, tranquilas y sin malicia. Nora joango aiz ba babalora onekin, esandako guztia sinisten jok eta. Oso despektiboa ez den arren injenuoengatik esan ohi da. Oso gutxi erabilia gaur egun.
3. babálora, babáloria. izena. (Eibar) papaver rhoeas. Amapola.
babaparra, babaparria. (c). Babei edo lekei jartzen zaien parra; makila euskarria.
babaparria baiño meiagua. esapidea. Oso mehea. Txikitten babaparrie baiño mehiaue nitzuan, fraka motzetan ankak eta burue besteik ez. (AA ArrasEus 190. o.)
bada. (d). juntagailua. Juntagailu disjuntibo distributiboa, oso adinekoek erabiltzen dutena era honetako esaldietan: Guk ezkiñuan goseik pasau. Etxian artzen zan, artua bada, patatia bada, babia bada, berduria bada, ezta? Ben./ Artua bada, garixa bada, gaztaiñia bada, ez euan goseik. Mertz. Sin. dala.
baézpada. (a). Badaezpada. Por si acaso. Karneta artuizu baezpada.
Sin. porsíakaso. baézpadan. (b). adberbioa. Hola-hola, dena beharrean. Así así, no muy bien. Fabrika ori be baezpadan ei dabill ba./ Bakaziñotara joan, da baezpadan ibiltzekotan, obe juau etxian gelditzia.
baézpadako, baézpadakua. (c). izenlaguna. Badaezpadakoa, nolabaitekoa, dena beharrekoa. De no muy buena calidad, dudoso. Gure fabrikan eztago jente txarra, baiña baezpadakua asko./ Gure autua baezpadako xamarra da. Ezezko esaldietan erabiltzen da maiz, kontrako esanahiaz, alegia: Orrek ez pentsau baezpadako gauzaik erosten dabenik./ Eztok ori be baezpadakua.
bago, bagua. (d). izena. (Eibar) Apustua egiterakoan edo zerbait erosterakoan jartzen den diru-seinalea. Sin. ezarri. bago eiñ. (d). aditza. (Eibar) Diru-seinalea jarri.
bai. (a). Sí. bai jauna!. (a). interjekzioa. BAI JAUNA. Sí señor. Gaur angulak jango jittuau, bai jauna! bai zera!. (b). interjekzioa. Qué va! Ori politta dala? Bai zera! Pentsau eingo jak.
báiben. 1. baiben, baibéna. (b). izena. Vaivén, balanceo. Kostako trenak egundoko baibena zeukan len.
baibéna zaindu. (b). Oreka mantendu.
Oinddio eztau bizikletan ikasi; puxkat baibena zaintzen bakarrik. Txikitan sarri erabiltzen genuen esaldia.
báibenka. (c). adberbioa. Balantzaka. Balanceándose. Ondoeza ein dda baibenka aillegau nitzan etxera. Sin. bálantzaka. 2. baiben. Ik. báimen.
baiéro, baierúa. (c). izena. Bahe-saltzailea. Vendedor ambulante de cedazos. Bein baieruak baserriko atian: “Baiero! baiero!” ta etxekoandriak sukaldetik: “Ezero! ezero!”; etzebala biar... Klem. Kontu zabaldua.