Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
zánga, zángia. (a). izena. Zanja. Zangara jausi zan bizikleta ta guzti.
zan górri, zan gorríxa. (d). izena. . erodium cicutarium. Alfilerillo de pastor. (SB Eibetno).
© Jaione Isazelaia
zánkabe, zánkabia. (c). izena. ZANKÁLOSTE, -IA. Belaunaren azpialdea.   Corva. Zankabietako miñez nabill aspalditxuan.
zankárroi, zankarróia. (c). izena. Salda egiteko haragia.   Zancarrón. Zankarroia ba saldia eitteko aragixa. Klem.
zánko. 1. zánko, zánkua. (d). izena. Maminune lodia; iztarretakoak eta. Bernetan be zera esaten jakok: “ Zankumamiñ edo bernamamiñ deitu die Don.k pantorrilei. 2. zánko, zánkua(k). (b). izena. Egurrezko hanka-luzagarria.   Zanco. Asko ibiltzen giñan zankuekin jolasian. Sin. kako. (Lar Antz). Sin. kako, -u.
zankósendo, zankósendua. (d). adjektiboa. Hanka lodiak dituena. Don. Sin. ankásendo.
zankumamiñ, zankumamíña. (d). izena. Pantorrilla. Don. Sin. bernamámiñ. Ik. zánko.
zankúrutz, zankurútza. (d). izena. Ardiaren gorputz partea. Ez dakigu zein Okotza, okozpia, agiñak, belarrixak, zankurutza... Luis
zanpátorta. 1. zanpátorta, zanpátortia. (d). adjektiboa. Aurpegi borobil-borobilekoa.   Se dice de personas con cara de torta; zampatortas. Musu biribill...; zera danian, maluz-malutza danian, zanpatortia. Talo-mosua be esan izan dok eta. Klem./ Kamarera barrixa, aura da zanpatortia. Baita: Orrek dauka zanpatorta arpegixa. Ik. talo-arpegíxa éuki. 2. zanpatorta, zanpatortia. adjektiboa. "Ezeri garrantzirik ematen ez eta lasai bizi den pertsona." (Lar Antz
zantirátu, zantiratúa. (b). izena. Esguince, distensión violenta de un músculo. Ibilli ezindda nago ezkerreko ankan zantiratua daukat eta. Ik. biurríttu, erásan.
zántsu. 1. zantsu, zantsúa. (c). adjektiboa. Zain asko duena. Haragiaz, batik bat.   Venoso. Gaur ekarri dozun aragixa oso zantsua da. 2. zantsu, zantsúa. (c). adjektiboa. Musculoso, -a, fibroso, -a, fuerte. Zantsua, inddartsua ero zera baldin baok ola nerbixo askokua ta, “ño, gizona zantsua”. Don.
zantzu, zantzua. izena. (Eibar) "Alaitasun oihua, giza irrintzia. Zantzuak eta aujixak entzuten ziran alde guztietan.
zapabúru, zapaburúa. (a). izena. Renacuajo. Zapaburutan eittia, umetako jolasa.
zápal. 1. zapal, zapála. (b). adjektiboa. Plano, aplanado. Ugarixuak eta zapuak zapalak izaten die./ Karrerako kotxe zapal batekin agertu da. 2. zapal, zapála. (c). adjektiboa. Sakontasun gutxiko platerez esan ohi da. Platerak, batzuk sakonak eta beste batzuk azalak ero zapalak izaten die. Sin. azal. Ant. sakon.
zapáldu. (a). du aditza. Pisar, aplastar.
zapáluna, -e, zapálunia. (c). izena. Inguruko nibela baino beherago dagoen unea.   Zona más baja que el alrededor. Alde bittatik gora dagonian da erdixan zapalunia. Zelai baten be bai zapalunia, ero erozein lekutan. Klem. Ik. zápal.
zapanárru, zapanarrúa. (c). izena. (adierazkorra.) ZAPONARRU. Eguzkitan edo haizetan luzaro egoteagatik zimel eta beltz jartzen den gorputzeko azalari esaten zaio.   Dícese de la piel muy morena, reseca y curtida. Lit.: "piel de sapo". Soldauxkatik zapanarrua eindda etorri nitzuan./ Agromango langilliak zapanarrua eindda eukitzen dabe. ZAPANARRUA EINDDA, batik bat.
zaparrára, zaparraría. (a). izena. ZAPARRADA. Chaparrón. Kaletik etxerakuan zaparrariak arrapau gaittu.
zapasalto egin. "Brincar." (SB Eibetno). Ik. aketixen, ipúrsaltoka.