Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
tringau
trískantza
tringau. Ik. tringótu.
tringili eta trangala. (c). onomatopeia. "Ruido que hace el carro cuando está flojo." (Izag Oñ).
tringo, tringúa. (c). adjektiboa. Trinkoa.   Compacto, -a, denso, -a. Negu-madarixak oso tringuak izaten die./ Udabarrixan lurra oso tringua egoten da. Arro antonimoa da gehienetan. Ik. arro.
tringótu. (c). da-du aditza. TRINGAU. Trinko bihurtu.   Hacerse compacto, denso, apelmazar(se). Bizkotxua, arrotu biarrian tringotu ein jat./ Lur guztia tringotu dozu ortuan ibilitta. Ik. zepátu.
trínk eiñ. (c). du aditza. TRILL EIÑ (LEIN., OÑ.), TONK EIÑ (EIB.). Topo egin, norbaitekin pasadizoan aurrez aurre aurkitu.   Encontrarse con alguien. Kalian trink ein ddou ta eztost begiratu be eiñ./ Bein Donostiako taberna baten Bergako alkatiakin trink ein neban. Sin. tope eiñ.
trintxa, trintxia. (c). izena. Zura lantzeko tresna.   Formón. Lizarra erremintta-kertenetaako ona. Baitta zeerako be, esku-erreminttia, formoe, trintxia ero. Sebas. Sin. formóe, zur-zintzel. Ik. biribil-trintxa, gubi.
trípa, tripía. (a). izena. Sabela.   Tripa, vientre. tripa-trúke. (c). esapidea. Mantenuaren eta ostatuaren truke lanean.   Dícese del trabajar a cambio de la manuntención y el alojamiento. Anguan iru urtian egon nitzuan kriau, tripa-truke. tripak bota. (b). esapidea. Barrez lehertu. Atzo tripak bota giñuzen Pistokin Uberan. tripak estu euki. (c). esapidea. Kezka batengatik urduri egon. Gescarteran inbertidu dabenak tripak estu eukikoittue. trípak játen. (b). esapidea. "Consumiéndose de impaciencia, de indignación o por algún otro motivo moral." (Etxba Eib). Tripak jaten egon naiz gau guztia, zeoze pasau ete jatzun pentsatzen. tripetatik ibili. (b). esapidea. Beherakoa izan. Ik. trípetako.
tripakixak
© Jaione Isazelaia
trípaki, trípakixak. (b). izena. Callos, tripicallos. Tripakixak tomatiakin preparatzen die.
tripaki-laiño. Ik. láiño.
tripákomiñ. 1. tripákomiñ, tripákomiñak. (a). izena. Dolores de vientre. Sagar berdiak jan ezkero tripakomiñak eingo jatzu. 2. tripákomiñ, tripákomiñak. (c). izena. Kezkak, arazo handiak. Tripakomiñ galantak pasau giñuzen taillerra itxi zoskuenian.
tripa-órru, tripa-órruak. (d). izena. Gose denean tripak ateratzen dituen hotsak.   "Rugidos" de estómago ocasionados por el hambre. Uste dot eskola guztian entzuten ziela nere tripa-orruak. Ik. tripa-zórri.
tripáundi, tripáundixa. (b). adjektiboa. Tripa handia duena.   Barrigón, -a. Tripaundi bat da diretoria.
tripázill, tripazílla. (d). izena. Ombligo. Don. Sin. zil.
tripa-zórri, tripa-zórrixak. (c). izena. Gose denean tripan sentitzen diren kili-kiliak. Lit.: "piojo de vientre". Bueno, tripa-zorrixak asi jatazek eta obe juau bazkaltzera joatia. TRIPA ZORRIXAK ASI, EUKI, SENTIDU... Ik. tripa-órru.
trípetako, trípetakua. (c). izena. Tripetako gaitza, beherakoa.   Diarrea. Aste osuan tripetakuakin nabill. Tripetakuakin ibilli, batik bat. TRIPETATIK gaizki IBILLI: beherakoarekin ibili. Ik. beráko.
triponéro, triponerúa. (c). adjektiboa. (adierazkorra.) Tripazaia.   Amante del buen comer. Zuen aittajuna triponero majua zuan. Sin. tripóso, -a.
tripóntzi, tripóntzixa. (c). adjektiboa. (adierazkorra.) Glotón, -a. I, tripontzi, laga bestiendako be zerbaitt. Apelatibo gisa, batik bat. Ik. triponéro.
tripóso, -a, triposúa, -ía. (c). adjektiboa. Tripazaia. Sin. triponéro.
trípotx. 1. trípotx, trípotxak. (b). izena. Jaki ezaguna.   Sangrecilla y tripas de cordero. Gozuak die tripotxak tortillan. Pluralean. Ik. frikátxa. 2. tripotx, tripotxa. izena. (adierazkorra.) Tripatxoa. Zelako tripotxa bota dozun.
triska, triskia. (d). izena. TRIXKA. Botatako egurren adar ebatea, apainketa. Lenengo botatzen dozu, da geo arek apainddu ein biar, apainketia, trixkia. Jose. Sin. apainketa.