Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
sórtu
su-ari
su-ari, su-arixa. "Cinta de marcar.   Errautsakin illundutako, edo koloredun likiduakin bustittako harixa, egurra zuzen-zuzen markatzeko erabiltzen zana." (SB Eibetno).
suarka, suarkia. izena. "Escalón y espacio que rodea al fuego bajo. Abarkak suarkan eukitzen doguz gurian." (SB Eibetno).
Súaro, Súarua. (b). izena. Bergarako eta inguruko herrietako baserritar askok osatzen duten suteen kontrako elkartea. Gaur ere bizi-bizirik dago.   Hermandad rural contra incendios de nuestra zona. Biar da suaroko juntia./ Basarri geixenak dare suaruan. Aseguru mota oso bitxia, aspalditik datorrena: Suaroan (agian maiuskulaz idatzi behar da, iz. pr. bezala sentitzen baita) sartuta dagoen baserritar bakoitzak, elkarteko baserri bat erretzen zenean, bost erralde haragiri dagokion dirua jarri behar zuen kaltetuari emateko. Erreketarik ezean, ez zuen inolako polizarik ordaintzen. Batzordea elkartekideen artean txandatuz joaten zen. Elkarteak jarraitzen du, nahiz eta arau batzuk aldatu eta eguneratu egin diren.
súarri. 1. súarri, súarrixa. (c). izena. Txiskero harria.   Piedra de mechero. Suarrixa ba txiskeruandako; lenoko sokadun txiskero arei tta sua emoteko. Klem. 2. suarri, suárrixa. (c). izena. (Oñati, Osintxu) "El pedernal." (Izag Oñ).
suatz, suatzak. izena. (Eibar) "Tenacillas para piezas calientes, para el fuego." (SB Eibetno).
suba, subía. (a). izena. SUGA. Sugea.   Culebra. Zenbait suge mota: subaurdiña, subanabarra, subabeltza, subabiboria, uretako subia... subak be sustatzeko moduko soiñekua, etab. esapidea. Arropa gorria-edo, "nabarmenegia", sugeak ere izutu egiten dituena, nonbait. Kalian ikusi jonat pinttau-pinttau eginda, subak pe sustatzeko moduko soiñeko batekin. Soinekoaz gain beste edozein prenda izan daiteke.
subabaltz, subabaltza. izena. elaphe longissima. Suge mota. (SB Eibetno).
© Joxerra Aihartza
subábibora, subábiboria. (c). izena. SUGÁBIBORA. Sugegorria.   Víbora. Subabiboria ei da benenosuena. Orain bibora entzuten da gehiago. Sin. subagórri.
subagórri, subagorríxa. (d). izena. Víbora. Sin. subábibora.
sú-baju. 1. sú-baju, sú-bajua. (c). izena. Hogar, fuego bajo. Sin. beéko su. 2. sú-baju, sú-bajua. (c). izena. Su motela. Su-bajuan euki babak.