Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
potro bédar
póztu
potro bedarra
© Jaione Isazelaia
potro bedarra
© Ezezaguna
potro bédar, potro bedárra. (c). izena. . ranunculus ficaria. Celidonia menor. Garbantzuaren itxurako aleak izaten ditu alboan. Ganaduek eta jaten dute, baina ortuan agertzen denean azkar atera behar izaten da kaltegarria delako. Sin. koskábillo bédar.
potrojórra, potrojorría. (c). izena. (lagunartekoa.) Kolpe zorririk ez jotea gizonezkoak; inesiboan ia bakarrik.   El no dar golpe. Arek potrojorria besteik etxaukak. POTROJORRÁN. Kolperik jo gabe. Egun guztia potrojorran pasatzen dau. Ik. titijorrán.
potróso. 1. potroso, potrosúa. (c). adjektiboa. Suerte handikoa.   Suertudo, chiriposo. Canariasetara biajia tokau jakok potroso orri. 2. potroso, potrosúa. (c). adjektiboa. Zenbaitek "potroaundi" zentzuan ere badarabil.
potrotako. PÓTRUETAKO. 1. pótrotako, pótrotakua. (b). izena. PÓTRUETAKO. Potroetako kolpea.   Golpe en los testículos. Baloiakin nik artu juat potrotakua. 2. pótrotako, pótrotakua. (b). izena. (arrunkeria.) PÓTRUETAKO. Negozioetan, politikan, etab., porrota.   Fracaso. Merkado Komunian sartziak kriston potrotakua emun jotsan enpresa orri./ Datorren eleziñuetan orrek artu bia juek potrotakua. POTROTAKUA ARTU edo EMON ia beti.
potrozórri, potrozorríxa. (c). izena. Ladilla. Sin. lapazórri.
pottolin. POTXOLIN. Ik. potóliñ.
potx-potx. onomatopeia. "Voz para llamar a los asnos y burros." (SB Eibetno)
potxo. Ik. pótxolo.
potxo eiñ. aditza. (Eibar) "Jolasetan, kanika-edo zuloan sartu. Iru bidar aleginduta gero, azkenian potxo ein dau." (AAG Eibes).
pótxolo. 1. pótxolo, pótxolua. (c). izena. POTXO, -UE (LEIN.). Kaniketan jolasteko edo artoa sartzeko, adibidez, lurrean egiten den zulotxoa.   Agujerito en el suelo. Urriñetik sartu dau potxolora./ Potxolo bakoitzera iruna artale bota. potxoloka. adberbioa. Jolasa: potxoloan kanika zeinek sartu. 2. pótxolo, pótxolua. (c). izena. Aurpegian, barre egiterakoan eta, sortzen den zulotxoa.   Hoyuelo. 3. potxolo, -a, potxolúa, -ía. (a). adjektiboa. Maitagarria, ederra, polita. Konotazio kariñosoz betea. Haurrez, batik bat.   Majo, -a, hermoso, -a. Oso mutiko potxolua dauke./ Zelako potxolia zan txikittan. Elkar maite dutenek "querido", "cariño", "bihotza" zentzuan erabiltzen dute. Bueno, potxola, biar arte.
potxorbero, potxorberua. (c). adjektiboa. (lagunartekoa.) Emakume beroa, sutsua.
potxorroskillak. interjekzioa. (Eibar) "Los de mi edad nunca comprendimos su significado exacto, pero utilizábamos para dar la negativa a un ofrecimiento inaceptable, utilizando como interjección: potxorroskillak! Para nosotros el secreto residía en que no podíamos dirigir tal interj. a una persona adulta." (SM). Ik. putzérroskillia!.
potxótx, potxótxa. (b). izena. (haur hizkera.) POTÓT, -A. Emakumearen sexoa. Haur hizkuntzan, batik bat. Emaiozu kremia, potxotxa erreta dauka ta. Ik. potóliñ, pótorro.
potzólo, -a, potzolúa, -ía. (c). adjektiboa. Potolo samarra. "Potolo" baino zerbait argalagoa edo.   Regordete. Mutiko koloregorri potzolo bat dauke. Gutxi erabilia. Ik. potólo, -a.
pótzu, potzúa. (a). izena. POZU (ANG.). Pozo, charco.
poz, póza. (a). izena. Alaitasuna.   Alegría. Poza emoten dau danok pozik ikustiak. P Ik. poztasun. pozak zoratzen edo kabidu ezinik egon, batik bat. Pozak zoratzen edo kabidu ezinik egon, batik bat. Pozak zoratzen zeuan alabia ezkontzen jakolako./ Pozak kabidu eziñik topau neban. pozán pózez. (c). esapidea. Pozaren pozez, oso pozik zegoelako. Pozan pozez ezin zeban berbaik pe eiñ.
pozádera, pozáderia. (d). izena. BOZADÉRA, BOZADERO. Pozo artesiano. Len basarri askotan zan pozaderia/ Guk oiñ bozadería daukau, ura ekarri giñuanian... guk bozaderúa. Hil. "POZÁERA" ahoskatu ohi da normalean. Gaur ia hitz galdua. Sin. pattin (Eib.).
pozgárri, pozgarríxa. (c). adjektiboa. Poz ematen duena.
pózik. (a). adberbioa. Gustora.   Contento. Pozik nago zurekin.
poztasun, poztasuna. (b). izena. Alegria. Ant. poz.