Hiztegia
nóizko. 1. noizko?. (a). adberbioa. Para cuando? Noizko konpondukostazu zapatak? 2. noizko, noizkúa. (a). izenlaguna. De cuando. Noizko ogixa da au?/ Periodikua badago baiña auskalo noizkua.
nóiznai. (b). adberbioa. Edozein momentutan. En cualquier momento. Etxia noiznai jausteko arriskuan dago.
nóiztik. (a). adberbioa. Desde cuando.
nóiztik nóra. (d). adberbioa. (adierazkorra.) Desde cuando. Noiztik nora die lagunak Mertxe ta Bixente?
nóiztiko, nóiztikua. (d). izenlaguna. Noizko. De cuando. Noiztiko kontuak dauzkazue esateko?/ Noiztiko asuntua da ori?
nola. (c). adberbioa. (Elosu) Como. Bergaran ZELA esan ohi da ia beti, baina kalean eta Osintxu-Elosuko adinekoek badarabilte NOLA. Oiñ nola billauko juau guk atzera bidia? Illunduta ta, jangoikua lagun. Mertz.
nóla ta nái be. (c). juntagailua. NOLATANAI BE, NOLANAI BE. Nolanahi ere. De cualquier forma, de todas maneras. Milak eztau oinddio telefonoik jo; nola ta nai be ondo ibilliko da, ze bestela diar eingo zeban./ Eztakitt ze ordu dan; nola ta nai be ezin berandua izan.
Sin. edozéla be, edozetara be.
nólanai. (c). adberbioa. Edozela. De cualquier manera. Pelotia ezkerrez, eskumaz, nolanai joten dau. Testuinguru batzuetan «de mala manera». Ezin dda ikastolara joan etxeko lanak nolanai eindda. Sin. edozein modutan. Sin. edozéla.
nólanaiko. (c). izenlaguna. Edozein modutakoa, arrunta. Corriente, ordinario. Aura sonbreruakin da bastoiakin ibiltze zuan. Ez pentsau nolanaikua zanik.
EZ IZAN NOLANAIKUA, ia beti. Arrunta ez izan, dotorea edo berezia izan. Ezezko esaldi adierazkor edo ironiazkoetan, batik bat. Orrek eztittu nolanaiko mozkorrak arrapatzen. Sin. edozeláko.
nor. (b). izenordaina. Quién. I izan aiz etxian? Ez? Nor ero nor etorri dok pa. Ubera-Angiozar aldean erabiliagoa erdi-ekialdean baino, eta adinekoek gehiago gazteek baino. ZEIN da nagusi bergarar gehienen ahotan. NOK da ergatiboa. Nok esan dau ori? Ik. baten bat, nórbaitt.
nóra. (a). adberbioa. A donde. Anizetak NORA JOAN zentzuaz erabili du: Eztakitt nora zan, sekula geixao nora danik... Ik. erríko. nora ero ara. (c). adberbioa. NORA-NORA. Norabait. A alguna parte. Gailleguak nora ero ara joan biar, da Ameriketara joate zien geixenak./ Urtero juaten ga udan nora ero ara./ Oiñezkero gure turistak nora-nora aillegau die./ Ointxe nora-nora mobidu biarrian gare etxe billa. Arrunta oso adinekoen artean.
Ik. núndik.
noraezían. (c). adberbioa. Nora ezean, nondik nora dabilenik barik. Perdido, desorientado. Laiñua sartu jakun da ordutan ibili giñan noraezian.
noráiñoko, noráiñokua. (b). izenlaguna. Zein tokitarainokoa, zenbaterainokoa. Noraiñoko kablia da au ba?/ Eztakitt noraiñoko interesa dauken aurrera jarraitzeko.
noráko, norakúa. (b). izenlaguna. Zein tokitarakoa. Norako autobusa da au? Ik. nundik norako s.v. nundik.
nóranai. (c). adberbioa. Edozein lekutara, edonora. A cualquier parte. Zurekin noranai joan leike./ Aintxiñan, leitzen da eskribitzen jakiñ ezkero, noranairako mutillak.