Hiztegia
mínddu. (b). da-du aditza. Dolerse, hacer doler. Etza ba nerekin mindduta egongo lengunekuagaittik./ Eskua mintzen jata pelotan./ Etzaittut minddu nai.
minéral. 1. mineral, minerála. (c). izena. MIÑERAL. Minerales en polvo o en grano con los que se abonan prados y labradíos. Miñeralakin ondo abonau ezkero bedar fiñaua etortzen da./ Miñeralak urrian preziuan dare. Adinekoek MI Ik. ongárri, abonu. 2. mineral, minerála. (b). izena. Meha-harria. Mineral. Zulo bat eiñaz baldin badoia, aitza zulatuaz, da minerala etariaz, ba mina-zulua. Don.
mingáinluze, mingáinluzia. (c). adjektiboa. Isilik euki beharrekoak gordetzen ez dakiena. Indiscreto en el hablar. Ari eziozu baezpada be ezer kontau, mingainluze samarra da ta.
Lit.: "de lengua larga". komentario 1
mingáiñ.
1. mingáiñ, mingáiña. (a). izena. Mihina. Lengua. Mingaiña etara dost lotsagabe orrek. miñ eta mingaiñ Sin. gisa entzun ohi dira sarri. 2. mingáiñ, mingáiña. (a). izena. Mihinaren goi partea. La parte superior de la lengua. Zuri-zurixa daukat mingaiña.
3. mingáiñ, mingáiña. (a). izena. Ganadu mingaina, jaki ezaguna. Lengua de vacuno. Mingaiña saltsan jan giñuan.
mingárri, mingarríxa. (c). adjektiboa. Doloroso, -a (zentzu ez fisikoan). Mingarrixa da ikastolako umiei erderaz entzutia.
Ik. minbéra.
mínpeko, mínpekua. (c). izena. Frenillo de la lengua. Minpekua apurtu jako.
mínpekoik ez éuki. (c). esapidea. MINGAIÑIAN ARIRIK (ERDOIRIK) EZ EUKI (ANTZ.). No tener pelos en la lengua. Arraiñua! Kontzejal berrixorrek eztauka minpekoik.
minsor, minsórra. (d). izena. Dolor poco agudo pero constante, sordo. Estomaguan minsorra sentitzen dot joan dan egunetan.
mintei, mintéixa. (c). izena. MITTEI, MUTEI, MUNTEI.. Mintegia. Semillero. Azixa ereitten da minteixan da gero landarak beste leku batera aldatzen die. Sin. bibero. Ik. semíllara. Auntza dabillen minteixa eta andriak gobernautako errixa bixak gaizki. (d). esaera. Esaera arkoia. Gure amak (Klem.) dino Antzuolako andre batek esan ohi zuela.
mintz, míntza. (c). izena. Membrana que envuelve al huevo, a la castaña, etc. Gaztaiñak, mintza kendu ezian, mikatz samarrak jartzen die.
Ik. sur-míntz.
1. miñ. 1. míñ, míña. (a). izena. Daño, dolor.
Min daukanak ai esaten dau. esaera. (Lar Antz). miñ artu. (a). du aditza. Hacerse daño. Miñ artu dot belaunian.
miñ emun. (a). dio aditza. Causar daño. Zapatiak miñ emuten dost. Erdararen eraginez "Miñ eiñ" entzuten da gero eta gehiago.
2. miñ. 1. míñ, míña. (a). izena. MIIÑ. Mihina. Lengua. Granua daukat miñian./ Auraxe i zan urkamendixa; zela miiña paparrian bera etara-ban. Hil. (AA BergEus, 330. o.) Oso adinekoek MII Ik. mingáiñ. mín garbíko, mín garbikúa. (c). izenlaguna. Maldiziorik botatzen ez duena. Bienhablado. Karreterua izan arren min garbikua zan. Ant. miñ zikiñeko. Ant. ao zatarréko, mín zatarréko. min garbixa euki. esapidea. Ser bienhablado. Eztauka oso min garbixa.
mín púntan éuki. (b). esapidea. Ia gogoratuan gauza bat. Min puntan daukat zure izena, baiña etxat etortzen. komentario 1 mín púntatik kéndu. (b). esapidea. Norbera esatear dagoena besteak esan. Neuk pe oixe esan bia neban. Min puntatik kendu dostazu. Sin. aotik kendu. min zatarraña euki, min zikiña euki. esapidea. Ser malhablado. Min zatarra euki arren gaitzik bareko personia da. mín zatarréko, mín zatarrekúa. (c). izenlaguna. MIN ZIKIÑÉKO. Malhablado. Familixa guztia die min zatarrekuak. Sin. ao zatarréko. Ant. mín garbíko. mín zuríko, mín zurikúa. (c). izenlaguna. Hizketan leuna. Meloso en el hablar. Leuna ero zera danian, min zurikua. Klem. Zenbaitetan faltsoa, zurikeriazko berbetaduna.
2. míñ, míña. (c). izena. Mihina. Badajo, tanto de campana o cencerro como de reloj de pared. Guk miña esaten dotsau, olako. onetxen moduko zer bat, uelakin barruan lotuta egoten da, taka, taka, taka, arek joten dau. Luis.
3. míñ, míña. (c). Lengüeta.