Hiztegia
maiórazko, -a. 1. maiórazko, maiórazkua, -ia. (b). izena. Mayorazgo, heredero, -a en un caserío. Sasoi baten basarriko maiorazko izatia kategorixa aundixa zuan./ Semeik etzan basarrixan alaba nausixa maiorazkia.
2. maiórazko, maiórazko, -ia. (c). izena. Etxearen jabe (eta ez errentero) den baserriko seme edo alaba nagusia. Beittiko maiorazkua eta Idarrañeko maiorazkua sasoi baten emen inguruko maiorazko bakarrak.
maiórazko-étxe, maiórazko-etxía. (d). izena. Bere buruaren jabe zen baserria, errentero-etxea ez zena. Mayorazgo. Idarra izango zan sasoi baten Uberako maiorazko-etxe bakarrenetaikua. Ik. errentéro.
maiordómo, maiordomúa. (c). izena. Eliza edo ermitako diru kontuak eramaten dituena. Txandakako kargua normalean. Mayordomo. Datorren urtian tokatzen jaku maiordomo. Lehenago, aberats-etxeko administrazailea ere bai. Idarraiñekua ei zuan Monzonen maiordomua.
máistra, -o, máistria, -ua. (a). izena. Maestra, -o. Gero ta maistro euskaldun geixao dago./ San Juango maistrian semiakin etorri naiz. Sin. máixu. Ik. marí-máistra. maistra txiki, maistra txikixa. izena. (Antzuola) "Ume txikiei eskola ematen zien irakaslea.
Patri maistra txikixa zan." (Lar Antz). máistro-máistra, máistro-máistrak. (c). izena. Maistroa eta maistra. Len Uberan maistro-maistrak egoten zien.
máistrona, miástronia. (c). adjektiboa. Maestrona, mandona. Ondo ezautzen jonat eta maistrona majua don aura. Aindduko jon dabillen lekuan.
maittásun, maittasúna. (b). izena. Amor. Ezotsan maittasun aundirik abadiai./ Maittasuna gora ta maittasuna bera, baiña azkenian dirudunakin ezkondu.
Ez da oso erabilia; maittasun gutxi zotsan lanai, eta horrelakoetan, gehienbat.
maittátu. 1. maittatu. (c). du aditza. Pertsonei buruz, maitte izan erabiltzen da ia beti. Animalia edo gauzez entzun daitezke inoiz maittatzen eta horrelakoak. Amar. Eztakitt ama ala amak jartzen dotsan bazkaixa maittatzen daben geixao./ Orrek alkar maittatzen eztabe lan aundirik izango (pertsonak).
2. maittatu. (d). du aditza. MAITTATU ERAGIN. Abere-amak, ardiak batik bat, bere kumeaz arduratu, erroa edaten utziz, etab. Hacer caso la oveja u otro animal a su cría. Izateittuk ardixak umia maittatze eztabenak; derriorrian eutsitta esnia artu erain biar izate jakuenak. Billotxa maittatze eztaben ardixak izateittuk. -Eta zer egiten jakue? -Ba elduta derriorrian eran eraiñ. Beixak pe tokau izan dittuk txalai ostikoka ein izan jauenak pe. Klem./ Kostata baiña azkenian maittatu dau bere umia. MAITTATU ERAGIN ere bai, beraz. Honetarako modu bat omen da txakurra tartean sartzea. Ik. máitte izan.