Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
líkiñ
liñárri
liñárri, liñárrixa. (d). izena. Linoa jotzeko erabiltzen zen harri zabala.
liñasoro, liñasorua. (d). izena. Linua ereindako soroa.   Sembradío de lino. Ori sortioi esate utsena liñasoroa eruteko, eta an zelaixan ipintzeko. Ba txortatxuak, al zien igualentxuenak nai izaten eben. Hilari.
liñategi, liñategixa. izena. "Lihoa jotzeko tokia." (Lar Antz).
© Jaione Isazelaia
liñázi, liñazíxa. (d). izena. Linuaren hazia.   La simiente del lino. Liñua ereiñ eitten zan beste edozein azi bezelaxe. Liñazixa oinddio botikan eongo da. Liñazixa enplastuak eitteko-ta artzen zan leen. Ta liñazixa erein dda, liñua lastua bezelaxe etara eitten zan gaiñera, ebagi ez. Aniz. (AA BergEus, 331. o.).
liño-mazo, liño-mazua. izena. "Mazo para ablandar el lino." (SB Eibetno).
© Jaione Isazelaia
© Enciclopedia General Ilustrada del País Vasco
líñu, liñúa. (c). izena. . Linum usitatíssimun. Lino. Da liñua be etxian artzen zan. Liñua erein dda; liñuak loria ederra eukitzen dau, anillan kolorekua, dana berdiñ-berdiñ, ustez itxasua dala. Aniz./ Liñua ein bia da txistuakin, bustitta. JJp. XX. mende hasierara arte —1905-1920 tartean laga zitzaion— Euskal Herrian asko ereiten zen landarea, gero, prozesu luze eta nekoso baten ondoren ehuna egiteko. Eunak eun lan, dio esaerak. Gauza bat eunezkua dela esaten denean, linu hariz egina dela esan nahi da. Landareari lorea goizean zabaldu eta iluntzean itxi egiten zaio. Gaur egun ez dago hemen linu mota hau, baina bai beste basalinu batzuk, Linum bienne delakoa, esate baterako. Ik. eun. liñua jo. "Liño-mazuakin liñarrixan liñua jo, bigundu deiñ." (SB Eibetno).
líor. (Eibar) LIGOR (EIB.). 1. lior, liórra. (c). izena. Lehorra.   Tierra firme (normalmente en oposición a itxaso. También a erreka) Txalupan jarri orduko liorrera bueltau nai giñuan./ Majo egoten dok liorretik begira e; etorri ari ona baiñu bat artzera. Lekuzko kasuetan, batik bat. liórra eiñ. (d). esapidea. Lehorra egin: errekako putzu bat hustu arrantzan egiteko. Boluko presapian liorra eiñ da egundoko anborraiñ mordua arrapau giñuan. Ik. arresi. liorréko, liorrekúa. (c). izenlaguna. De tierra firme. Liorrekuak eztakigu arraiñ kontuan gauza aundirik. 2. lior, liórra. (d). adjektiboa. Lehorra.   Seco. Gaur egun siku besterik ez da entzuten, baina adinekoek erabili izan dute lior. Sin. siku. Ik. lior-lában.