Hiztegia
koskórtu. (c). da aditza. KOXKORTU. Dezente hazi, handitu. Umeez, batik bat. Crecer bastante. Zuek umiak koskortuta dauzkazue./ Puxka bat koskortu arte ezkiñan gu Bergara sekula bajau. Ik. mutil-kóskor, neská-kóskor.
1. kosta. (a). aditza. KOSTAU. Aditz berezi samarra aspektuaren aldetik. Dirua bada kostatzen dena, edo esfortzua bada, desberdintasunak agertzen dira aspektuan. Saia gaitezen zehazten. 1. kosta. (a). da aditza. KOSTAU. Costar dinero. KOSTAU (bukatua), KOSTA edo KOSTATZEN (bukatu gabea), eta KOSTAUKO (etorkizunekoa). Diru asko kostau jakue etxia erostia, eta geixao kostauko jakue ipintzia./ Preguntaizu zenbat kosta (edo kostatzen) dan treneko billetia. 2. kosta. (a). zaio aditza. Costar esfuerzo, tiempo. zaio ad. KOSTA edo KOSTAU bukatua, KOSTA edo KOSTATZEN bukatu gabea, eta KOSTAKO etorkizunekoa. Kosta (edo kostau) jakun tabernia topatzia./ Gure neskiai kosta (edo kostatzen) jako etxera etortzia./ Kostako jatzue berriz aiñ ondo jatia. Hau guzti hau gero eta nahastuago dago. kostía kósta. (c). esapidea. Cueste lo que cueste. Lasanera joan biou bazkaltzera, kostia kosta./ Kostia kosta, aretxekin ezkontzia nai juan.
Gure lagun artean zera esan ohi da udan: Goazen kosta aldera egun pasa, kostia kosta.
kostálaen, kostálaena. (d). izena. Banasta handi-handia. Espuerta muy grande. Guk oni banastia esango gonskio. Beste bat aundixaua izeten da kostalaena. Don./ Banasta aundixa da kostalaena, txikixa otxarrena, da erdikua banastia. (Lar Antz).
komentario 1
kostánera, kostáneria. (c). izena. Laka, trongoaren kanpokaldeko egurra, materialetarako balio ez duena. Costanera. Ik. laka.
kostípau, kostipáua. (b). izena. Constipado. Egun baten euki leike kostipaua: ola gorputz txarra ta, kargia ta, begittako negarra, ta orrek. Don.
kóstu, kóstua. (b). izena. Costo. Badakizu zelako kostua eukiko leuken autopistiak?/ Zeiñek pagau bia dau orren kostua?
kóstunbre, kóstunbria. (a). izena. Ohitura. Costumbre. Ezpanak jertse-mangiakin garbitzeko kostunbria dauka. Sin. oittúra.
2. kóta, kotía. (d). izena. Abelgorriei eman ohi dien bihotzeko atakea. Irixai-tta itte jakuela kotia ta; kotia iñ da akabau ta. Atakia ero. Klem.
KOTIA EI
-kote. 1. -kote, kotía. (b). Mardultasuna adierazten duen atzizkia. Mutikote, gizakote, liburukote...
2. -kote, kotía. (c). Talde atzizkia. Irukote politta juntau zate. Sin. -kónde.
kótxe. 1. kótxe, kótxia. (a). izena. Autoa, automobila. Coche. 2. kótxe, kótxia. (b). izena. Haur kotxea. Coche de niños. 3. kótxe, kótxia. (d). izena. Zaldiz tiratutako kotxea. Dotoreen artean, mota bat baino gehiago bereizten zen: KOTXE-LÁNDU, kótxe-landúa. Landó, coche elegante. Angiolillo horrelako batean ekarri zuten, Hilariren arabera. KOTXE-SESTA, kótxe-séstia. "Kotxe-landua baino menustxuaua". Goiko Plazan, juzgauan aurrian, altura aundi baten kolokauta ei euan silloi bat, silloe edar bat, eta araxe ekarri eben kotxia landuak (sic), orrek len e kotxe brillodun orrek, kotxe landuan. Hil. (AA BergEus, 330. o.)./ Orrek e, aberatsenak zien, kotxe-landua, eta beste batzuk zien Angiolillo horrelako batean ekarri zuten, Hilariren arabera. Etim.: frantseseko "landau". Azen.: kotxe-lándu ere bai. Ik. kárro, tríbuli, zálpurdi.
kotxínos!. (b). interjekzioa. KOTXINOS MARRANOS. Higuina adierazten duen esamoldea. Kotxinos! Au ezin leike jan. Azukarra bota jatzu okeliai gatzan ordez. KOTXINOS MARRANOS! dena jarraian esaten dutenak ere badira.
kótzara, kótzaria. (c). izena. ÓTZARA. Saskia. Zumitzezko zapala, batik bat. Cesto. Kotzarakara arrautzia apurtu jakon astotik jausitta./ Gure aittak ipiñi, kotzaria esaten jakon, kotzara aundixa bete gaztaiña. Geuk jaten ezkiñuzenak txalendako. Mertz. Askok zesto deitzen dio gaur edozein saskiri. Baina adineko hiztun on askok zumitzezkoei (batik bat) kotzara, eta zumezkoei zesto. Eta badira guztiei kotzara deitzen dietenak ere. KOTZARA ZABALA deitzen zaio zabala eta zapal-zapala denari. Kotzara zabala. Gaztaiña erriak jateko, soora, lanian zebitzenian jorran da, meriendia ero amarretakua eruateko. Lenao (gaztainak jateko) maixan be ez i zuan jartzen: lurrian da bueltan jarritta. Don. Ik. azì-kótzara, íjitto-zésto, ótarra, zésto.