Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
katápaz
katú lóra
katápaz, katapáza. (b). izena. KAPÁTAZ. Capataz, encargado, contramaestre. Ori Altos Hornosen egon zuan katapaz. Ik. kontrámaixu.
kátar. 1. kátar, kátarra. (b). izena. Gato macho. Zuen katarra auzo guztian ibiltzen dok. 2. katar, katarra. (d). Neskataria.  Ligón. Zer moduz jabik gure katarra?. Sin. erbiar. Ik. erbí-árra izan.
kátarro, kátarrua. (a). izena. Catarro. Ik. kostípau.
katarroso, katarrosua. adjektiboa. "Katarroa erraz harrapatzen duena." (Lar Antz)
kategin, kategiña. Kate egilea.   Cadenero. (SB Eibetno).
kategoríxa, kategorixía. (a). izena. Categoría. Kategorixa aundiko restaurantia zuan Gasparrena./ Ze kategorixatan dago Alavesa?
kategorixáko, kategorixakúa. (b). izenlaguna. De categoría. Kategorixako biajia ein giñuan udan.
kateko txakur. Sin. atetxákur.
katekorratza
© Jaione Isazelaia
katékorratz, katékorratza. (d). izena. Imperdible. Sin. íxteko órratz.
katémailla, katémaillia. (c). izena. KATAMAILLA, KATAE-MAILLA. Eslabón de cadena. Baiña katemaillak eitteko materiala konfiantzazkua bia da e, onekiñ eztao eitteik e, onekiñ obrako burdiña onekin justo pegauko da. Jen.
katemotz, katemotza. "Mendiko biharrerako erabiltzen dan kate sendua, egurra karriatzeko erabiltzen dana, esate baterako." (SB Eibetno).
katíau. (b). da-du aditza. KATÍGAU. Kateatu.   Enganchar(se). Prakan arrataria ein ddot alanbrian katiauta./ Gogaikarri aura katiau jakun da gau guztian etzoskun bakian laga.
katígu. KATIBU. 1. katigu. (c). adberbioa. Zenbait jolasetan "pagatzen" duena, besteak bilatu eta harrapatu behar dituena, "ama". Oinguan zeu za katigu./ Bale-baleka katigu danak beste guztiak topau biaittu. KATIGU IZAN, batik bat. Ik. karábaka. 2. katigu. (c). adberbioa. KATIBU. Preso; irudizko zentzuan.   Cautivo, en sentido figurado. Ganauak badauzkazu aretxen katigu egon biozu bizitza guztia. libriak libre dira, zu ta ni katigu, librerik obe dana, guztiok dakigu. Lo-kanta. (AA BergEus) libriak libre dira, zu ta ni katigu, librerik obe dana, guztiok dakigu.
kátillu, kátillua. (a). izena. Tazón de leche sin asas. komentario 1 Sin. esné-kátillu. Ik. jesús-kátillu.
katillukára, katillukaría. (b). izena. Katilua bete jenero. Bi katillukara esne eran dittu.
katóliko, katólikua. (a). izena. Católico. katóliko ez ibili. (c). esapidea. (lagunartekoa.) Gaizki samar ibili. Nere kotxia aspaldixan eztabill oso katoliko./ Osasunetik neu be enajabik bape katoliko.
katon, katóna. (c). izena. Eskolan eukitzen zen lehenengo liburua.   El Catón, el primer (y único) libro que se tenía en los primeros cursos escolares. Katona leitzen ikasi ezkero eskola danak ikasitta zerela pentsatzen zan.
kátu. komentario 1 1. katu, katúa. (a). izena. Gato. katua umiekin bezela. (c). esapidea. Leku-aldaketa etengabean. Etxakixat zenbat aldiz aldatu naizen etxez joan dan amar urtian. Katua umiekin bezela najabik. Gauza jakina da katuak bere ume txikiak lekuz aldatzen dituela behin eta berriz, ziurtasun neurri gisa. katuak mingaiña jan dotsu ala?. (a). esapidea. Berbarik egiten ez duenari esan ohi zaio, umeari batik bat. 2. katu, katúa. (b). izena. Gato para levantar cargas. 3. katu, katúa. (c). izena. Kartutxoaren pistoia jotzen duen pieza. Lehengo armetan atzera tiratu behar izaten ziren kargatzeko.   Percutor de escopeta. Eskupetian ezkerreko katua eztabill bia dan moduan. 4. katu, katúa. izena. (Eibar) Gatillo. Sin. txakur.
katu bedar. Ik. lapa.
katúill, katuílla. (d). izena. Otsaila. otsail ere bai) da erabilera arruntekoa. Katuak xipu egon ohi direlako. Oso gutxi erabilia. Febrero (adin handikoek frebero edo otsail ere bai) da erabilera arruntekoa. Ik. astóill.