Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
káletar, káletarra. (a). izena. Kalekoa, kalean bizi dena.   Vecino de la villa. Kaletarrak basarrittarrak ondo bizi dielakuan dare. Ant. basárrittar.
kaletarkeríxa, kaletarkerixía. (c). izena. Kaletar batek egingo lukeen ekintza; aldrebesa edo zelebrea edo ganora gutxikoa, edo...; baserritarren ahotan, jakina.   Acción propia de un kaletarra. Tiene sentido despectivo; en boca de los baserritarras, naturalmente. Oilluei bedarra emon eta olako kaletarkerixak eitte jittuek zuen umiak./ Kortazespesa erosi biok? I be kaletarkerixekin asi aiz? Segia mutill, segia!
káletartu. (b). da-du aditza. Kaletar bihurtu.
kale-txákur. 1. kale-txakur, kale-txakúrra. (c). izena. Kalean ibili ohi den txakurra.   Perro callejero. Aguazillak batzeittue kale-txakurrak. 2. kale-txakur, kale-txakúrra. (d). izena. Beti kalean dabilen pertsona.   Persona que hace mucha vida de calle. Atzo ez bazkaltzera..., ez afaltzera..., kale-txakur majua eindda ago./ Aspaldixan ezta ikusi be itten, kale-txakurra izen da aura beti baiña. Ik. jan-txákur.
kaleume, kaleumia. (b). KALEKUMA (EIB.). "Urbanita.   Basarritarrak ez diranak, kaletarrak, askotan zentzu txarrakin esanda." (SB Eibetno).
kalezátar, kalezatárra. (c). izena. Kaleko zarama. Gure gurasoek hala deitzen zioten kaleko zaborrei. Kalezatarra, pilan denboraldi bat euki ondoren, soroetan zabaltzen zen abonu gisa.   Basura. Sasoi baten kalezatarra karriatzen zeben basarrittarrak souan botatzeko. Oraingoa baino garbiagoa eta organikoagoa zen garai hartan kaleko zarama.
kalezátar-batzéille, kalezátar-batzeillía. (d). izena. Zabor-biltzailea.   Basurero, recogedor de basura. Sasoi batian kalezatar-batzeille izatia ofizio bajua zan.
kalezátar pílla, kalezátar píllia. (c). izena. Zarama pilatzen den lekua.   Basurero, lugar donde se amontona la basura. Gure sobarrenian kalezatar pillia egon zan gure mutikotan.
kálpar, kalpárra. (d). izena. Buruan ilea alde desberdinetara irteten den unea.   Centro de donde parte el pelo. Bi kalpar dauzka onek; au izango da elementua. Klem. Pertsona gehienek bat izan ohi dute, baina badira bikoak, eta hau, umetan behintzat, bihurritasun ezaugarria omen da.
kálte, kaltía. (a). izena. Perjuicio, daño. Igezko uraundixak egundoko kaltiak ein zittuan. Ant. euretáko kalte, kálte eiñ.
kaltegárri, kaltegarríxa. (b). adjektiboa. Perjudicial. Tabakua kaltegarrixa da osasunerako.
© Jaione Isazelaia
kaltzáu. (c). izena. Azpitik zerbait sartu jasotzeko, herren dagoen mahaia, adibidez; alboetatik edo gainetik ere bai.   Calzar. Periodiku zati batekin kaltzaizu maixa. Ik. káltzu.
káltzu, kaltzua. (c). izena. Kaltzatzeko balio duena.   Calzo. Bart ire anaia ezin zuan zutik egon ezta kaltzuekin be. Parranda biharamuneko esaldia. Ik. kaltzáu.
kamádar, kamadárra. (c). izena. Ohearen buruko aldea ixten duen partea, zurezkoa zein burdinazkoa. Komunetik bueltan kamadarra jo najuan buruakin./ Kamadarretik txintxiliz eukitzeittu prakak. Sin. oeadar. (Lein.). komentario 1
kámailla, kámaillia. (d). izena. Camilla. Goittik bera ilddakuak kamailletan, da kantuan erak. Ben. Orain kámilla.
kamaiña. komentario 1
© Andres Urzelai
1. kamaiña, kamaiñia. (d). izena. Ikazkin-txabola; eraikuntza osoa, alegia. Kamaiñia da dana, txabola dana. Mart.
2. kamaiña, kamaiñia. (d). izena. Ikazkinek-eta txabolan, ohol, lasto edo hostoz egiten duten ohea. Danai txabolia esate akon, baiña ari atzekalde ari kamaiñia esate gontxen. Mateo.
kamiñero, kamiñerúa. (c). izena. Caminero. Kamiñeruak sasixak ebaitzen dabitz. Ik. bidégiñ.