Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
iráka
ireztu
ireztu, ireztue. izena. (Leintz) Tximista. Ik. oiñéztu.
iri-paria
© Jaione Isazelaia
íri, iríxa. (a). izena. IDI. Buey. Beti guriai bajezia idixagaittik, da bestiai ez gustatzen, da ortara kimerak eukitze zittuen. Mertz. Gazteak direnean, iri-gazte edo ixko-koxkor esaten zaie. Idixei be esaten jakue, artian urte bittik irura doiazen idi gaztiei: "ixko-koxkorrak ipiñi jittuk". Kapautakuak, paiña ixko-koxkorrak. Idi gaztia ero ixko-koxkorra. Don.
iri-gaztaiña. Ik. indí-gaztaiña.
irikiñ. Ik. irákiñ.
irínddu. (b). du aditza. URÚNDU. Irina egin.   Hacer harina, moler. Zaku ori errotara eruan bia da irintzera. Inoiz irudizko testuinguruetan ere entzuten da: Benga mutill, jo! irinddu pelotia! Sin. iríña eiñ.
irín-fabrika, irín-fábrikia. (c). izena. URUN-FABRIKA. Zapatarikuan, ibai ondoan, egon zen errota industriala.   Fábrica de harinas.
irín-kája, irín-kájia. (c). izena. URUN-KAJA (UB., -ANG.). Cada una de las dos cajas que tenían debajo algunas artesas. Bi irin-kaja, artiriña ta gari-iriña eukitzeko. Etara ta sartu eittekuak, kaja aundixak. Don. Ik. erómai.
irín-záku, irín-zákua. (b). izena. URÚN-ZÁKU (UB.-ANG.). Saco de harina. Ik. zorro.
íriñ, iríña. (a). izena. URUN (UB., ANG.). Harina. Iriña bageunka, Otaolatik esnia ekarri, ta ai ingo giñuke. esaera. "Jateko gogoa, baina jatekorik ez." (Lar Antz) iríña eiñ. (b). aditza. URÚNA EIÑ (UB, -ANG.). Moler. Ik. irínddu.