Hiztegia
ikarátu. 1. ikaratu. (b). da-du aditza. Oso harritu. Asombrar(se), impresionar(se). Ikaratuta geldittu giñan Haitiko miserixiakin.
2. ikaratu. (c). da-du aditza. Beldurtu, izutu. Umia ikaratuta dago paiasuakin. Gutxi entzuten da zentzu honetan.
ikási. (a). aditza. IKÉSI, IKÍSI. 1. ikasi. (a). du aditza. Aprender. Zeoze, beintzet neure pasadizua eitteko laiñ eskribitzen ikesi neban. Mertz. Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli.
Ik. txorí ápixia ikasi. Probaua ikisixa baiño obe. esaera. (Antzuola) (Lar Antz). Probatzen dena ikasten dena baino baliogarriagoa dela. 2. ikasi, ikesi, ikisi. (d). du aditza. Non dagoen jakin, txori-habien edo zuza-lekuen kasuan, adibidez. Goazen txori-apixak ikastera./ Aitajunagandik ikasi zittuan zuza-lekuak. Ik. ápixa. 3. ikasi, ikasíxa. (c). adjektiboa. Ilustrado, -a, docto, -a. Persona ikasixak bia die puesto ortarako./ Bere ustez ikasixa dok, baiña bai zera.
4. ikasi, ikasíxa. (d). izena. Ikasitako ohitura, jakintza. Bueno, orduan euskeraz asten ga, baiña lelengo ba, geure ikasi ori, erakutsi ori daukulako ero, erderaz asten ga. Don. (AA BergEus, 343. o.). Gutxi erabilia. Ik. erakutsi.
ikastáille, ikastaillía. (c). izena. Ikaslea. Alumno, "aprendedor". Nere moduko ikistailliak izengo zien da igual pentsauko zeben derrior ikisi bia zebela, da eziñ ikisi. Maistruak kulpak. Eli.
IKISTAILLE dio Elisak.
ikatz-txapa, ikatz-txapia. (d). izena. IKETZ-TXAPA, IKEZ-TXAPA. Ikatz-zaku beteari puntan jartzen zaion zumitzezko estalki borobila. Zakuak betetze zien, gero ikez-txapak izeten dia; bueltan ipintte ako goiko puntan, da ori ezpada garua ipintte ako. Mart.
Sin. txapa.
ikatz-kaku, ikatz-kakua. (d). izena. IKETZ-KAKU, IKEX-KAKU. Gancho para sacar el carbón de la carbonera. Ortz bakarra, len esan dotena, ikex-txakua, iketza etaatzekua. Mart. Sin. kako, -u, ortz-bakar.
ikatz-lan, ikatz-lana. (c). izena. IKETZ LAN. Trabajo que realizan los carboneros. Ni neuk etxeako ei neban, eta emengo iketz-lana geixena bakoitza beretako izeten zan. Mateo.
ikatz-neurtzaille, ikatz-neurtzaillia. (Eibar) "Medidor de carbón. Herriko abastos politikan, ogixa pixau eta esnia graduau egitten zan moduan, ikatza neurtu egitten zan eta hori egitten ebana zan ikatz-neurtzaillia." (SB Eibetno).
ikatz-zaku, ikatz-zakua. (d). izena. IKETZ-ZAKU, IKEZ-ZAKU. Saco de carbón. Ikez-zakuak esate akon. Jose.
ikazgille, ikazgillia. (d). izena. IKEZGILLE, IKAZGIÑ. Ikazkina. Carbonero. Lengo basomutillek edo ikezgilliek eibena. Mateo. Sin. ikázgiñ, txendorgille.
ikázgintza, ikázgintzia. (c). izena. IKEZGINTZA. Fabricación de carbón. Zure aittajuna ikazgintzan ibilittakua da./ Neguan ikezgintzia ta, egur-gertatzia ta. JJp./ Terese makiña bat einddakua zan, makiña bat ikezgintza einddakua. JJp.
ikázgiñ, ikazgíña. (c). izena. IKEZGIÑ, IKAZKIÑ. Ikatza egiten duena. Carbonero. Baba-baltzak urdaixakin, ikazgiñen jana./ Ikazgiñak egur-ikatza eitten dabe./ Goimendixan ikazgiñak eta bajanaz ta ikasiñ egurgiñan. Fran. Sin. ikazgille, txendorgille. ikazgíñan. (c). adberbioa. Ikatza egiten. Joantxo ikazgiñan ibilittakua da gaztetan.
ikaztei-zulo, ikaztei-zulua. (d). izena. IKEZTEI-ZULO, IKAZTE(G)I. Txondorra egiten deneko gunea. Pillak einda ikaztei-zuluan, bertan albotan pillak; gertu-gertu geo bertati. Cand. Sin. txendor-zúlo.