Hiztegia
gútxitxo. (a). adberbioa. (adierazkorra.) Gutxiegi. Demasiado poco. Diru gutxitxo emun dostazu. Ik. géitxo, gutxíegi.
gúzti, guztía. (b). zenbatzailea. Dena. Todo. Jente guztia bakaziñotan da./ Guztia biarrian dabill.
Adinekoek gutxi darabilte guzti. Ia beti dana diote testuinguru guztietan. Ik. dan.
iá. 1. ia. (a). juntagailua. Jada, dagoeneko. Ya. Len autua zeukan baiña ia eztauka./ Eztakitt akabauta egongo dan ia partidua./ Goizian gaixoik zeuan baiña ia ondo dago.
2. ia. (a). juntagailua. Ea. A ver. Ia noiz etortzen zaten gurera./ Ikusiko dou ia ze moduz dakizun leziñua. Sin. abér. ía ba!. 1. ia ba!. (b). interjekzioa. Ea bada! A ver pues! Ia ba, ia ba! (errieta doinuan), ordua izangok lanian asteko. Sin. aber ba. 2. ia ba!. (b). juntagailua. A ver si. Ia ba aurten uda ona daukagun. Sin. aber ba. ia gero. juntagailua. Sin. aber gero. 3. ia. (a). Bai. Ya. Besteak esandakoa baieztatzeko.
iá lo kreo. (c). interjekzioa. Bai horixe. Ya lo creo. Ia lo kreo. Akordatzeko modukuak zittuan arek. Eli.
ibargi, ibargixa. (d). (Oñati) Eguzkibegia, egutera. Leku ibargixa da Larraña auzua. Ik. euzkí-bégi.
ibilgonia jantzi. esapidea. "Ibiltzeko gona jantzi; eta beraz, etxean ez dela geratuko, parrandan edo ibilian baizik. Orrek ibilgonia jantzi dau eta zeak geldittuko dau. Sin. andafuerako soiñekua jantzi." Sin. andáfuerako soiñekúa jantzi.
ibilláldi, ibillaldíxa. (b). izena. Caminata, rato de paseo. Bazkalostian ibillalditxo bat eitten dou egunero.
"Ibilaldixa" dagoela edo egin dela esaten denean, ibilaldi luzea esan nahi du. Angiozartik Asentziora ibillaldixa dago. Ik. .
ibíllera. 1. ibíllera, ibílleria. (b). izena. IBILKERA. Ibiltzeko era, ibilkera. Manera de andar. Ibillera narrasa dauka gizon orrek./ Ibilleran antzemote jako basarrittara eztana.
2. ibíllera, ibílleria. (b). izena. Andanza. Egunero Donostiatik bueltia ein biarra ezta ibillera ona./ Ibillera txarrak eitteittue gaurko gaztiak./ Gizaju orrek darabiz ibillerak. Besterik zehazten ez denean, ibilera txarrak edo gogorrak.
ibílli. estepan. IBILI. Ibili ahoskatzen dute askok, adinekoek batez ere. 1. ibilli. (a). da aditza. Andar.
anasetik kaifasenera ibili. (d). esapidea. (Oñati) Zerbait lortzeko atzera eta aurrera ibili. Azkenian konsegidu arek, Anasetik Kaifasenera ibilli ondoren. andakatik mundakara ibilli. esapidea. "Galduta edo noraezean ibili." (Lar Antz). Sin. nunbaittetik nunbaittera. dabillen lekuan. (c). esapidea. "Edozein lekutan dabilela ere
. Mutiko ori tripazorririk barik ibilliko da dabillen lekuan. ibilli-ibilli eiñ. estepan. esapidea. "Zerbaitetan aritu, jardun. Ibilli-ibilli iñ, da oixe pasau jaku." (Lar Antz) zabizten-zabizten. esapidea. "Ibili eta ibili egin, ibili bitartean, jardun eta jardun. Oinddio ikusten nao, zabizten zabizten, Nekane ezkonduko dala zuek paiño lenao. Sin. ibilli-ibilli iñ; jokatu egiten da.» (Lar Antz). Sin. ibilli-ibilli eiñ. 2. ibilli, ibillíxa. estepan. (c). izena. IBILI, -XA. Ibiltzea. Caminata, el andar, el caminar, el viajar. Zuek ibilixa besteik eztaukazue buruan./ Ibilixak eztauka kalteik./ Ibilixan eztago otzik./ Ibilli bat eizu bazkaixa asentatzeko./ Arek eitten dittu ibillixak. ibilíxan-ibilíxan. (c). esapidea. Ibiltzearen edo jardutearen poderioz. Ibilixan-ibilixan, azkenian ikasi ein zeban pelotan.
ibilttári, ibilttaríxa. (c). izena. Oinez asko ibiltzen dena. Andarín. Ibilttari amorratua zan gure tio. Ibilgailuz dabilenari ere bai gaur egun.
