Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
galdumin
galtzontzillo
galdumin, galdumiña. izena. "Zerbait/norbait galtzearen pena. Partidua galdu zeben eta galdumiña earra zeukan." (Lar Antz)
galduteiro, galduteirua. (lagunartekoa.) Gaupasa eginda hurrengo egunean tragoa eskuan duela noraezean dabilena. (argot) Makiña bat galduteiro jauan gaztetxe aurrian goizeko zortziretan. (TSE Berb). Sin. gaupasero.
galeperra
© Joxerra Aihartza
galéper, galepérra. (a). izena. Coturnix coturnix. Codorniz. Sin. póspoliñ.
galeperren gixoi, galeperren gixoia. (c). izena. Crex crex. (Saras.)
1. galera. 1. galera, galería. (c). izena. Pérdida. Naparruako baserrittarrak galera aundixak eukittue txingorra ta arrixakin. 2. galera, galería. (c). izena. Jenero batean aprobetxagarria ez den partea. Harakintzan, adibidez, saltzekoak ez diren parteak: larrua, tripak, seboa, etab.; fruituetan, ustelak, nanoak...   Lo no aprovechable de un género. Txal ederra da, baiña galera asko dauka./ Eneban uste aurten patatiak ainbeste galera eukiko zebanik.
2. gálera, gáleria. (d). izena. Bi ardatzeko gurdia. Hemen ez omen da asko ezagutu. Izena orrek galeria. Bi ardatzekuak dienian, ba ikusten dalako Araban eta zerian ba, joño, galeria eruan juek, galerakaa bat. Bitorixara ferixara etortzen zittuztan patatiakin da irixekin; galeran ekartzen juen. Baiña emen bertan geuk ibilli galeraik e... Algadoneran zuan bat algadoi-balak erabiltzeko-ta. Don. komentario 1
galeríxa, galerixía. (d). izena. Minazuloko beso bakoitza.   Galería de una mina. Ieltsuan be galerixak jeztan, ara-ta, ona-ta, bestera-ta. Don. Ik. mina-zúlo.
galikara, galikarak. izena. (Eibar) GALIKUAK. "Gaitz benereoa, purgazioak.   Chancro blando." Arek izan zittuan galikuak, arek! (AAG Eibes). Arek izan zittuan galikuak, arek!
galípot, galipóta. (b). izena. Brea. komentario 1
galóndo, galondúa. (c). izena. Garia egon berri den soroa.   La pieza en la que acaba de haber un sembrado de trigo. Udazkenian galonduan arbixa ereitten zuan.
galopan. adberbioa. (Eibar) Al galope. Entzun da galopan etorri da, bertan bera dana lagata. (AAG Eibes)
galosua
© Gorka Ortega
galóso, galosúa. (d). adjektiboa. Dotorea, kolore eta itxura onekoa.   Elegante, de buen color. Hitz ia galdua.
galtzagiñan
© Ezezaguna
gáltza, galtzía. (a). izena. Galtzerdia.   Calcetín. GALTZA LUZIAK, GALTZA MOTZAK eta mutikoek edo futbolistek erabiltzen dituzten belaunerainokoei GALTZA ESPORTAK. Artilez eginikoei ARTILLEZKO GALTZAK. Ik. artílle.
galtzagiñan
© Aitor Usobiaga
galtzagiñan. (b). adberbioa. Galtzak egiten.   Tricotando calcetines. Atsua eoten zan eo gorutan ero galtzagiñan; ta atsua, ipuin-jakittaillia, ta “maatillia” esate otsen. Hil.
galtzáille, galtzaillía. (b). izena. Perdedor, -a.
galtzáiru, galtzairúa. (b). izena. Altzairua.   Acero. Galtzairuzko sukaldia jarri dabe. Gogortasunaren irudia ere bada: Galtzairua baiño buru gogorraua dauka.
galtzairu-laster, galtzairu-lasterra. izena. (Eibar) Acero rápido.
galtzairútu. (d). aditza. Altzairatu. Errementaritzan, burdinazko tresna bati altzairua erantsi, erresistentzia gehiago eduki dezan.   Acerar. Geo galtzairutu ta bai itte zittuan aizkorak, galtzairua ipini, baiña azkoraik ez. Eus./ Atxurra galtzairuttu itte zan, bai, gastau itte zien ba, ta puntan azerua biar, a ifini, da arekin atxurra atzera berrixa. Inaz.
galtzára, galtzaría. (c). izena. Galtzada. Harri-laukiak elkarren ondoan jarriz eginiko bide-zorua.   Pavés, calzada. Kaleko galtzara politt guztiak tapauta dare. Sin. arribide.
galtzarpia
© Josu Okina
gáltzarpe, gáltzarpia. (b). izena. Sobaco. Galtzarpiak urratuta dauzkat./ Galtzarpian zaroian peridikua./ Berakatza galtzarpian ipiñi, da kalenturiak ixotzen i zotsan. Klem. Sin. bésape.
galtzétorratz, galtzétorratza. (d). izena. GALTZATORRATZ. Artilearekin galtzak eta halakoak egiteko orratz handia.   Aguja de hacer calceta. Puntua egiteko orratz normalei ere hala esaten dio askok.