Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
dzunba
edar
dzunba. onomatopeia. (Eibar) "Ruido al saltar al agua." (SB Eibetno).
dzza-dzaa. onomatopeia. "Ruido de los pies al pisar nieve blanda. Ha za edurtzia bota ebana, dzaa-dzaa ibili giñan batetik bestera" (SB Eibetno).
1. e. 1. e. (a). interjekzioa. Exclamación que sirve para llamar la atención, advertir, etc. Kontuz orrekin, e! 2. e. (a). interjekzioa. Expresión con entonación interrogativa; sirve para buscar confirmación de lo expresado anteriormente (Orotariko Hiztegia). Atzo majo ibilli ziñaten dantzan, e. 3. e. (a). interjekzioa. Solaskideak esandakoa ez dela ulertu adierazten duen galderazko esklamazioa. 4. e. (a). Muletilla que se usa para tomarse un descanso en el discurso. Erle-batzia, ai danez e, kapela aundi bat jantzi, orrek len zeak zien ba, kapela beltzak... Hil./ Aitteiñarreba. Eztok asko esaten e, baiña olaxe erabiltzen dok. Don. Hitzetik hortzera erabilia.
2. e. Ik. ere.
ebági. aditza. EBÁI. Aditza denean EBÁI entzun ohi da ia beti, baina izena denean EBÁGI zein EBÁI, biak esan ohi dira. 1. ebági. (a). du aditza. EBÁI. Ebaki.   Cortar. Karnazero barrixak oso ondo mozten dau okelia. Uberan, infinitiboa berdina den arren, ebaten, ebatera esaten da. Ik. ébate, móztu. 2. ebagi, ebagíxa. (a). izena. Cortada, incisión. Kutxilluakin ebagixa ein ddot bietzian. 3. ebági. (c). du aditza. EBÁI. Cortar, rasear la pelota. Sin. kortáu, moztu.
ebági bédar, ebági bedárra. (c). izena. . Chelidonium majus. Árnica, celidonia. Ebakiak eta osatzeko erabiltzen den belarra. Sin. árnika bédar, pínpiño bédar.
ebagitzáille, ebagitzaillía. (c). izena. EBAITZEÁILLE. Ebakitzen duena; adibidean EBAITZEÁILLE, -ía. Garilotzia esate jako orri. Ebaitzeailliak eta lotzeailliak (sic) izeten die. Don. Ik. garílotze.
ebai. Ik. ebági.
ebaiki. Ik. epáiki.
ebáinddu. (d). du aditza. EBAIÑ-EBAIÑ EIÑ. Egurtu, jo. Ebaindduta laga juan andria. EBAI
ebali. Ik. erabílli.
ebanjelíxo, ebanjelixúa. (b). izena. Evangelio. Ebanjelixua baiño luziauak izaten die aren erretolikak. Inoiz entzuten da konparazio hau.
ébate, ébatia. (a). (Ubera) Ebagi (edo agian eban arkaikoa) aditzaren nominalizazioa Uberan. Laster datoz gari-ebatiak./ Guraiza onek eztabe ebateik nai. Ik. ebági.
ebátu. (a). du aditza. OBÁTU, OGÁTU, ORÁTU. Oratu, heldu.   Agarrar, asir. Ebatu zostan belarrittik eta ixixa etara ein zostan. Sin. eldu.
ébilla, ébillia. (b). izena. Hebilla.
ebítau. (a). da-du aditza. Evitar. Txikiteua ebitatzearren Gorlara joate zan botiakin.
Ebro. Ibaia. orrek Ebro be erango leukek. (d). esapidea. Edale handia dela.
edáde, edadía. (a). izena. EDARE. Adina.   Edad Ze edade dauka? Adinekoek EDARE ere bai. beiñ edade batera ezkero. (b). esapidea. Adin batera helduta gero. edáde aundíxa éuki. (c). esapidea. Urte asko izan. Guk edade aundixa daukau bai, eta obe dou etxian egotia./ Eibarren bizi don Antoni. Bai, onezkero edade aundixa jaukan ba. Hil. edade maior, edade maiórra. (d). aditza. Mayoria de edad. Edade maiorrerera aillegatzen zanian nai dozuna eingozu. Ik. máior. edadían áurrera joan. (b). esapidea. Urtetan aurrera joan. Zu be oiñezkero edadian aurrera zoiaz.
edadega, edadegie. (Aramaio) "Arbol bravío." (Orm Aram)
edadétu. 1. edadetu, edadetúa. (b). adjektiboa. Adintsua.   Entrado,-a en años. Andra edadetu batekin ikusi dot./ Orren gizona bastante edadetua da. 2. edadétu. (c). aditza. Entrar en años. Beiñ edadetu ezkero kuittak alde guztietatik.