Hiztegia
burpartíka, burpartikía. (c). izena. Pértiga de carro. Baiña kaso eitxen botsak [altza] burpartiketarako be ona, ariña eurra geatzen da. Sebas. Baserrian neska-mutikoen artean ez zegoen jolas hoberik: bat hankalatraba jartzen zen burpartikaren puntan, larakoari ondo helduta, beste neska-mutikoek atzealdean, errailetan jarrita, eta gora eta behera, jo eta ke. Txutxurrutxuka esaten genion. Ik. txutxúrrutxuka, partika.
búrpill, burpílla. (c). izena. Rueda compacta de carro. Arotzak eitte zittuan burpillak./ Autuana danian erruberia esaten juau, baiña burdixana danian burpilla. Don. Gurdi-gurpil trinkoari (oholezkoa, burdinazko uztaiz inguratua) deitu izan zaio horrela. Bestelako guztiei errubera. Zenbaitek edozeini deitzen dio burpill. Sin. burdi-burpill, burdi-errúbera, burpil-zorrotz. burpilla emon. esapidea. "Dar efecto a la bola. Gehixenbat boleta jokoan erabiltzen dan esakeria, baiña bestela be erabiltzen da, foballian eta beste edozein jokotan." (SB Eibetno).
burpil-zorrotz, burpil-zorrotza. (d). izena. GURPIL-ZORROTZ. Gurdiaren gurpil trinkoa, egurrezkoa, buelta osoa burdinazkoa zuena. Burdi-motza ixete zan trongotaako. Burdiñezkua gaiñeko uela, gurpil-zorrotzok. Eleut.
búrruka, búrrukia. (a). izena. Pelea, lucha. Burrukia egon da tabernan.
búrrukan. (a). adberbioa. Peleando. Mutiko orrek beti burrukan dabitz. Orain jende asko “burruketan” esaten hasi da.
Orain jende bat «burruketan» esaten hasi da. búrrukan eiñ. (a). du aditza. Pelearse. Orregatik eztou burrukan eingo.
burruketan. adberbioa. (Eibar) "Peleas de broma. Bi talde egin eta alkarren kontra hasten ziran burruketan. Jokoa ez zan izaten ikubilka, alkarri heldu eta botatzia baiño, lepotik, samatik, gerrittik... miñik egin barik." (SB Eibetno).
burrukári, burrukaríxa. (d). izena. BURRUKALARI. Borrokan egin zalea. Aficionado a las peleas. Gure amak eta sarrittan e “"oillar mokózorrotza dok ori”", burrukarixa ero baldin bazan. Don.
Gutxi erabilia. Orain burrukalari gehiago
burrundára, burrundaría. (a). izena. Erleek, motorrek, autoek eta abarrek ateratzen duten hotsa. Ruido que producen las abejas, motores, coches, etc. Zuluan sartu ta egundoko burrundarak etara zittuan kotxiakin.
burrundára baten. (b). esapidea. Arrapataka eta zarata baten. Goizian goizetik burrundara baten dabill gure ama./ Motorra pasau dok etxe aurretik burrundara baten.
burrundarán ibilli, pasau. (b). Andar, pasar, con ruido, estrépito. Beti burrundaran ibiltze zuan da azkenian baztarra jo juan.
burtáket, burtakéta. (c). izena. Gurdiaren taketa. Estacas que se colocan en los bordes del carro. Burtaketak etxian lagata joan giñan garotara. Sin. táket.
burtápa, burtapía. (c). izena. Gurdiak atzean eta aurrean duen atea. La puerta delantera y trasera del carro. Burtapak aaztuta joan giñan arbittara.
Atzeko tapa eta aurreko tapa dira.
burtárdatz, burtardátza. (c). izena. Gurdi ardatza. Eje de carro. Burtardatzari jaboia egiten omen zitzaion gutxiago berotzeko. Burdi-bolantearena burdinazkoa zen Sin. búrtzill. Ik. burtásto, ardatz.
burtárrasto, burtárrastua. (c). izena. Gurdi arrastoa, gurdi gurpilek bidean egiten duen marka edo zanga Huella de carro. Bizikletan zoiala burtarrastuan erruberia sartu ta buruz bera jausi zuan.
burtásto, burtastua(k). izena. Burtetxea eta burtardatzaren arteko piezak, pisua bere gain hartzen dutenak. Piezas intermedias entre el eje y la cama del carro. Ez berotzeko jaboia eitte jakon gaiñian, astuak, burtastuak. Gero burdiñazkuak etorri zien, lenao egurrezkuak zien burtastuak, eta berotu eitte zeben ardatza eta eitte jakon jaboia. Da an juten zuan irrintzia juaz. Don.
burtate, burtátia. (b). izena. Gurdiak arasetan sartuta, gurpilak babesteko edukitzen dituen oholak. Arbi kargarekin, basoko egurrarekin eta horrelakoekin erabiltzen dira, arbiburuak edo egurrak sar ez daitezen arasa eta gurpilaren artean. 35 cm inguru altuan eta zabalean, gutxi gorabehera.