Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
bótika
brin-brin
bótika. 1. bótika, bótikia. (a). izena. Medicina. Botikatan gastatzia baiño obe da angulatan. Medizina esaten da gero eta gehiago. 2. bótika, bótikia. (b). izena. Farmacia. Joan zaittez Zabalaneko botikara. Farmazia dio gaur jende gehienak.
botikárixo, botikárixua. (b). izena. Boticario. Botikarixo barrixa etorri da beeko farmaziara.
bótilla, bótillia. (a). izena. Botella. bótilla bero, bótilla berua. Ur beroz betetako botila. Ohea berotzeko erabili ohi zen. Ladrillo beroa, harri beroa edo poltsa beroa ere bai.
bóto, bótua. (a). izena. Voto.
botóe, -i. 1. botóe, -i, botóia. (a). izena. 2. botóe, -i, botóia. (a). izena. Zila, haur hizkuntzan, batik bat.   Ombligo. Ikusi zelako botoitxo politta daukazun. Sin. txirriñ. Ik. zil.
boz, bóza. (a). izena. Ahotsa.   Voz Boza eztauka txarra baiña eztarrixa bai./ Gure koiñatia oso boz eskasekua zan. Mertz.
bozadera, bozaderia. BOZADERO. Ik. pozádera.
bózio, bóziua. (c). izena. Bocio. Sin. samalodi. Ik. gólu.
bragáu, bragáua. (d). adjektiboa. Ausarta, izukaitza.   Bragado, -a, decidido, -a. Zuen tio komunistia zuan. Bragaua benetan. Etzan puxka bategatik billurtuko.
brágeta, brágetia. (a). izena. Bragueta.
brántza, brantzía. (d). izena. Abere urdailaren parte lekutsuena.   Panza. Aizautakuan emoten jakon, jaboia urtu balde baten ero ta sartu aotik; jaboi-ura, al danik kargauena. Bikarbonatua ta geruao etorriko zien. Eta goma bat estegorrittik, estegorrira barik, brantzara sartu, zaku-aundira aiziak etaratzeko, ori be eitten jakon. Don. Sin. zaku-áundi.
brása, brasía. (a). izena. PRASA. Brasa. Brasatan erretako saieskixa jan giñuan. BRASAN erretako ere bai.
brásero, bráserua. (d). izena. PRASERO. Logelak berotzeko antzina erabiltzen zen txingar-ontzia.   Brasero.
brasta-brásta. (c). onomatopeia. Gauzak erraz eta ugari egiten dituela adierazten duen onom. Onomatopeya que indica copiosidad y facilidad Makina berri orrek brasta-brasta eitteittu tornilluak.
brásta!. (c). onomatopeia. Voz onomatopeica que indica caída, golpe, acción repentina, etc. Ikustiaz batera, brasta! arpegira esan notsan pentsatzen neban guztia.
bráu!. (c). onomatopeia. Onomatopeya de la caída, ruido de un golpe, aparición repentina, acción brusca y momentánea." (Azkue). Basuan ninddoiala, brau! oillagorra urten jatan ankapetik.
Braulio. (Antzuola) "Ijito arraza edo familia bati hala deitzen zitzaion. Brauliotarrak eskian askotan etortze zien./ Brauliotarrak gure amandriai esate zotsen: etxekoandre marikona za zu, marikona." (Lar Antz).
brébe. 1. brébe, brébia. (d). adjektiboa. Su biziagatik esan ohi da.   En cocina, dícese del fuego muy vivo. Lenengo su brebian euki bost minitu eta gero bajau eta ordu erdi laga./ Gaur babak eztare onak, su brebegixan eukittut eta. 2. brébe, brébia. (d). adjektiboa. Berehala bere onetik irteten diren pertsonez esaten da, haurrez, batik bat.   Se dice de las personas que se alteran o enfadan por nada, sobre todo de los niños. Jesus! ondo brebia dok pa zuen mutikuoi.
brebenído, brebenidúa. (d). adjektiboa. Zuhurra.   Prevenido, -a, cauto, -a. Oso brebenidua da zuen mutiko txikixa. Ia euskaraz bakarrik dakien zenbait adinekok erabilia, edo gazteago batzuk, erdi brometan.
brebenidu. aditza. (Antzuola) "Kalera irteteko geratu, jantzi. Brebenidu za?/ Kalera juteko brebeniduta zae." (Lar Antz)