Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
botaaldi, botaaldixa. (b). izena. Zerbait botatzen den aldi bakoitza. Formal ixen ezkeo beiñ; botaaldi batekin sua artzeban. Eleut.
botada, botadia. izena. (Eibar) "Perretxiko kantidade haundixa agertzen danian nunbaitten. Bart hongo-botadia egon dok Osteitta inguruan." (SB Eibetno) Sin. ernia.
botaegun, botaeguna. (Leintz) "En este señalado día (bigarren elizdeia irakurtzen den igandean), hacia el atardecer, el joven novio, acompañado de un hermano o de un amigo íntimo y llevando consigo una bota de vino, se presenta oficialmente en casa de su futura esposa. El joven le ofrece a los miembros de la familia el vino que en la bota trae, mientras que la familia le obsequia con una afari-merienda." (Aran Gatz, 151. o.). Ik. etxe-ikuste.
botagúra, botaguría. (a). izena. Ganas de devolver, náuseas. Botaguriak nago, kafesniak gaitz ein ddost eta. Urdaila txarto dagoenean egon ohi da botagura. Botaguriak egon, hiztun onek behintzat, botaguria euki nagusitzen ari bada ere. Sin. gonbíttogura, goralarri. Ik. larrigúra.
bótaka. 1. bótaka. (a). adberbioa. Gonbitoka.   Devolviendo. Atzo gabian botaka ein neban./ Atzo zure semia ikusi neban da botaka zeuan kale baztarrian./ Egun guztia botaka pasau neban. Botaka eiñ, ibilli, egon... botaka eiñ. BOTAKA IBILLI, EGON. Sin. errébeska, gónbittoka. Ik. bota. 2. bótaka. (b). adberbioa. Botatzen.   Arrojando, tirando al suelo. Hodei, zetan zabitz naranjia lurrera botaka./ Gaur mutillak neskei arrixak botaka jardun dabe. Sin. jáurtika. 3. bótaka. (c). adberbioa. Asko, ikaragarri, botatzeko beste.   Mucho, en demasía. Orrek dirua botaka dauke./ Urte artan keixia botaka egon zan. Aurreko iz. mugatuan Sin. jáurtika. Ik. árrika.
bótatako. 1. bótatako, bótatakua. (b). izena. El reintegro de la lotería. Aurten etxaku tokau botatakoik pe./ “Irrintzi-n, botatakua daukatela uste dot. 2. bótatako, bótatakua. (b). izena. El dinero depositado o jugado. Ezin bada posturia jokatu, bakoitzak botatakua jaso ta kitto.
botáu. (a). du aditza. Votar. Eta zuk zeiñi botau bia jatzu ba?
botazíño, botaziñua(k). izena. Hauteskundeak.   Elecciones, votaciones. Azkenengo botaziñotan etziñuan botau. Pluralean ia beti. Elekziño ere entzun daiteke, baina askoz ere gutxiago.
bótika. 1. bótika, bótikia. (a). izena. Medicina. Botikatan gastatzia baiño obe da angulatan. Medizina esaten da gero eta gehiago. 2. bótika, bótikia. (b). izena. Farmacia. Joan zaittez Zabalaneko botikara. Farmazia dio gaur jende gehienak.
botikárixo, botikárixua. (b). izena. Boticario. Botikarixo barrixa etorri da beeko farmaziara.
bótilla, bótillia. (a). izena. Botella. bótilla bero, bótilla berua. Ur beroz betetako botila. Ohea berotzeko erabili ohi zen. Ladrillo beroa, harri beroa edo poltsa beroa ere bai.
bóto, bótua. (a). izena. Voto.
botóe, -i. 1. botóe, -i, botóia. (a). izena. 2. botóe, -i, botóia. (a). izena. Zila, haur hizkuntzan, batik bat.   Ombligo. Ikusi zelako botoitxo politta daukazun. Sin. txirriñ. Ik. zil.
boz, bóza. (a). izena. Ahotsa.   Voz Boza eztauka txarra baiña eztarrixa bai./ Gure koiñatia oso boz eskasekua zan. Mertz.
bozadera, bozaderia. BOZADERO. Ik. pozádera.
bózio, bóziua. (c). izena. Bocio. Sin. samalodi. Ik. gólu.
bragáu, bragáua. (d). adjektiboa. Ausarta, izukaitza.   Bragado, -a, decidido, -a. Zuen tio komunistia zuan. Bragaua benetan. Etzan puxka bategatik billurtuko.
brágeta, brágetia. (a). izena. Bragueta.
brántza, brantzía. (d). izena. Abere urdailaren parte lekutsuena.   Panza. Aizautakuan emoten jakon, jaboia urtu balde baten ero ta sartu aotik; jaboi-ura, al danik kargauena. Bikarbonatua ta geruao etorriko zien. Eta goma bat estegorrittik, estegorrira barik, brantzara sartu, zaku-aundira aiziak etaratzeko, ori be eitten jakon. Don. Sin. zaku-áundi.