Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
antiaju
ántzar
antiaju. Ik. antíoju.
antiguál. 1. antiguál, antiguála. (c). adjektiboa. ANTIGUALEKÚA. (C). Antzinako erakoa. Modatik eta erabileratik aspaldi pasatua.   Anticuado, -a. Oinddio be sotaniakin dabill ori? Ori da pertsonia antiguala./ Oiñddio ik antigualeko mentalidadia daukak./ Andra-gizon koittau arek pe ondo antigualekuak die. 2. antigual, antiguála. (c). adjektiboa. Antzinakoa.   Antiguo, -a. Gauza antigualak saltzeittue denda orretan./ Erretratu antigualak ikustia gustatze jakuela ta. Eli./ Antigualeko gauzak gustatze jako./ Antigualeko moduan dauke sukaldia./ Galdara orrek antigualekuak die. Ik. aintxiñáko.
antíoju, antíojuak. (a). izena. ANTÍAJU. Betaurrekoak.   Gafas. Antiojuak apurtu doste mutikuak. Ik. antíparra.
antíparra, antíparrak. (c). izena. Betaurrekoak. Botilla-ipurdixan lakotxe antiparrekin ibiltzen zuan. Erdi-brometan bezala esaten da hitza, oso serioa ez balitz bezala. Ik. antíoju.
antomoill. Ik. automóill.
antosiña
© Jaione Isazelaia
antósiñ, antosíña. (a). izena. Ura edateko erabiltzen den eskuleku bakarreko metalezko ontzitxoa.   Acetre, bacineta. Kaletik etorri tta antosinkara ura eran neban danga-danga. Sin. txolet.
ánts, ántsa. (d). izena. Hatsa, kiratsa, usain txarra.   Hedor. Sartziaz batera egundoko antsa sentidu juat./ Etxakixat zerena dan, baiña joaten eztan antsa jaok etxian. Gutxi erabilia, familia batzuetan hitz arrunta bada ere. Usain txarra da esanena.
antsittu. (d). aditza. (Eibar) "Pudrirse, descomponerse. Saldu baiño len antsittu jako arraiña. Sin. ustéldu.
antton, anttona. izena. "Tonto. Eon ari trankill, ezton galduko, ezton anttona ta." (Lar Antz).
ántxe. (a). adberbioa. Han bertan.
antxíntxika. ANTXÍTXIKA, AINTXINTXIKA, AINTXITXIKA. 1. antxíntxika. (a). adberbioa. ANTXÍTXIKA, AINTXINTXIKA, AINTXITXIKA. Korrika.   Corriendo. Antxintxika etorri naiz ikastolatik. Sin. añiketan (Aram.), takarraran (Arras.). Sin. añiketan, antxintxiketan, takarraran. Ik. trótian. 2. antxíntxika, antxíntxikia. (b). izena. El correr. Manifestaziño erdixan, agertu zien poliziak, eta aura zan aintxintxikia./ Antxintxikia geixao gustatzen jat igarixa baiño. Sin. antxíntxiketa. Ik. tróte.
antxintxikalarixak
© Aitor Usobiaga
antxintxikalári, antxintxikalaríxa. (b). izena. AINTXÍNTXIKALARI ETA ABAR. Korrikalaria. Antxintxikalariz betetzen die bide baztarrak udazkenian.
antxíntxiketa, aintxíntxiketia. (b). izena. ANTXÍTXIKETA, AINTXÍNTXIKETA, AINTXÍTXIKETA. El correr. Antxintxiketia ona da osasunerako. Sin. antxíntxika. Ik. tróte. antxintxiketan. (a). adberbioa. Korrika. Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira. Sin. antxíntxika.
antxintxiketan. (a). adberbioa. Korrika. Antxintxiketan nabil egun guztia./ Ixa egunero ikusten dot aintxintxiketan. Gaurko umeak «korriketan» eta halako asmazioak esaten hasi dira. Sin. antxíntxika.
antxitik. Ik. erañun-antxitik.
antxittu. (d). (Oñati) "Antxíketan dau: alcanzar a una persona siguiendo detrás." (Izag Oñ).
ántxoa, ántxoia. (a). izena. Ántxua ere entzun daiteke. Anchoa. Antxoak dauzkau afaltzeko.
antxu, antxúa. (Antzuola) "La oveja joven desde las Navidades hasta comenzar en el segundo año." (Izag Antz).
ahuntzak eta antxumak
© Jaione Isazelaia
antxúme, antxumía. (b). izena. Ahuntzaren umea.   Cabrito. Auntz pinttuak iru antxume eittu./ Antxumia daukau bazkaltzeko. Sin. aume (Lein.)
ántz. 1. antz, ántza. (a). izena. Traza.   Parecido, semejanza. Neskatilla orrek aittan antz demasa dauka. Ik. traza, taju, ikutu. Ik. tráza, taju, ikutu. antzéra. (c). adberbioa. Antzagatik.   Por el parecido. Antzera igarri dotsat Hilarion alabia dana. Ik. antzéra. 2. antz, antza. (c). ANTX. Pixka bat, kixi bat. Izenaren ondoren.   Un poco. Atzo gabian edur antza zuan./ Bergan egualdi garbixa egon arren kosta aldian laiño antza zeuan./ Neri gose antza asi jat. Eguraldi edo behar fisiko kontuetan (logura, gosea...) ia bakarrik. NOR mug. sing. ia soilik. Ik. eulántz. Personia logura antxian, gose antxian eta diru-falta antxian ibiltze ei da onduen. (d). esaera. Urritasunak mesede egiten duela adierazten duen esaera jakintsua. Ikusten den bezala, inoiz antxian esaten da, adierazkortasunagatik edo. antzían. (c). graduatzailea. Samar.   Bastante. Izenaren ondoren. Aspaldixan gaixo antzian najabik./ Berandu antzian gabizek eta bagoiazek.