Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
xeétu
xirrita
xirrita. (Gatzaga, Leintz) "Juego consistente en poner dos alfileres en el suelo y tratar de montar uno sobre el otro con la ayuda de un tercero." (Aran Gatz).
Xíxili. (c). Emakume izena.   Cecilia. Andra edarra Olañetako Xixili. Gizonezkoa Xíxilio.
-xka. (a). atzizkia. XKARA. Kolore horretarantz jotzen duena: gorrixka, gorrixkara, berdexka, berdexkara... ZURI eta ORI hitzekin berriz, zurixka, zurika, orixka, orika... Ik. orika, zuríka.
xur, xurra. adjektiboa. (Angiozar, Antzuola) Zekena. Sin. zéken, siku, ximur.
zaar. Ik. zar.
zaata. Ik. zaráta.
zábal. 1. zabal, zabála. (a). adjektiboa. Ancho, -a. Zure autuak errubera zabalak dauzka. zábaletara. (c). adberbioa. A lo ancho. Luzetara ala zabaletara ebaikot tela au?/ Bokadillua filarmonikian moduan zabaletara artu ta marra-marra ziarduan. Ant. lúzetara. 2. zabal. (b). adberbioa. Zabalik.   Abierto. Begixak zabal eukizu./ Besuak zabal artu giñuzen. Zabalik esaten da normalean, eta zabal noiz edo noiz eta goikoaren antzeko testuinguruetan bakarrik. zabal artu. (c). esapidea. Lasai, patxadaz hartu. Asieria eztok erreza izango, baiña ik zabal artu, eztok ainbesterako ta. zabal bizi. esapidea. patxadaz bizi. zabal-zabal. (b). adberbioa. Oso zabalik. Bentanak zabal-zabal eindda lagaittuzu. 3. zabal, zabala. (c). izena. Leku lau eta zabala. Toponimoetan ia bakarrik. Goimendi-Galdaramiño inguruan eitten genduan perretxikotan. Inguru horretan Beizuko-zabala eta Buztingorri-zabala dittuk onenak. (SB Eibetno).