Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
sásitza
satandéra
sásitza, sásitzia. (b). izena. (adierazkorra.) Sasi askoko lekua.   Zarzal. Zuen etxaburuan jaok sasitzia./ Sasitzatik urten ezindda kristonak ein giñuztan. Sin. sasíarte.
sasí-zierre, sasí-zierria. (c). izena. Sasiz eginiko hesia. Sin. eskéra.
saskaldu. aditza. "Haunditu, eman. Jertzia saskalduta dao; ziero saskalduta geatu jat." (Lar Antz).
saskara, saskarie. adjektiboa. (Aramaio) Pertsona nagi eta zikina.
sasóe, -i. 1. sasóe, -i, sasóia. (b). izena. Garaia.   Epoca, tiempo. Sasoi artan etzeuan ainbeste kotxe./ Keixia ezta sasoe ontakua, udaberrikua baiño. Ik. urté-sásoe, -i. sasoetáko, sasoetakúa. (c). izenlaguna. (adierazkorra.) Aspaldikoa, honelakoetan: Sasoetako kontuekin zatoz... sasoia da.... (c). esapidea. (adierazkorra.) Denpora asko da. Sasoia da autobusa pasau dala... sasoiz. (b). adberbioa. Garaiz. Sasoiz aillegatzen banaiz, biarko bazkaixa preparauko dot. 2. sasóe, -i, sasóia. (b). izena. Vigor, fortaleza, estado de salud. Pelotari orrek jaukak sasoia./ Atzo gabian sasoian genden, kopa mordua jota. sasoian egon. (b). esapidea. Osasuntsu edo forman egon. Sasoian dago oinddio Lejarreta.
sasoetáko, sasoetakúa. (c). izenlaguna. (adierazkorra.) Aspaldikoa, honelakoetan: Sasoetako kontuekin zatoz...
sasoia da.... (c). esapidea. (adierazkorra.) Denpora asko da. Sasoia da autobusa pasau dala...
sasoiko. 1. sasoiko, sasoikúa. (b). izenlaguna. SASOÉKO. Sasoi onekoa. Gaztea ere bai.   Vigoroso, joven. Belaxe eittue bedarretak, sasoiko mutillak dauzka etxian da./ Sasoiko jentia bia da basora egurretara joateko. 2. sasoiko, sasoikua. (b). izenlaguna. Garaikoa, garaiari dagokiona. Sasoiko frutia jan bia da. Sasoian sasoiko gauzak. esaera. Garai bakoitzean garaiari dagozkionak egin izan direla edo egin behar direla. Sin. parian pareko.
sasoiz. (b). adberbioa. Garaiz. Sasoiz aillegatzen banaiz, biarko bazkaixa preparauko dot.
sasondu. aditza. "Janaria bigundu, ahuldu. Sagar onek onenak emon dittue, ziero sasondu die." (Lar Antz)
saspillia
© Jaione Isazelaia
saspilla, sáspillia. (c). izena. Sats pila.   Montón de estiércol, estercolero. Ondarrak saspillara botatzeittue./ Sooko saspillak zabaldu bia die.
sáspilla-óndo, sáspilla-ondúa. izena. Soroan zimaur-pilla egondako lekua, oso "onuratsua".   El lugar donde ha habido un montón de estiércol, terreno muy abonado. Aintxiñako nausixana: —Ze artuak eta onak dare aurten? —Bai, saspilla-onduan da bai, baiña... —Eta dana saspilla-ondo ezin leike eiñ, ala?—, nausixak. Klem.
sastai, sastaixa. izena. (Eibar) "Sats-tegia.  Parte de la cuadra donde se tumban los ganados." (SB Eibetno).
sasti. Ik. ságasti.
sastiau. Ik. zastíau.
sastrakak
© Jaione Isazelaia
sastráka, sastrakía. (c). izena. SASTRAPA (LAR ANTZ). Matorral. Azkenengo uraundixan gizon bat sastraka bati ebatuta salbau zan./ Sastraka artian zeuan basurdia ildda. Ik. sostrópo.
sástre, sástria. (a). izena. Gizonezko jostuna, trajeak-eta egiten dituena.   Sastre. Ik. jóstun.
sastu. (b). du aditza. Satsa zabaldu.   Estercolar. Gure ortua sastu premiñan dago.
sastxitxára, sastxitxaría. (c). izena. Lombriz de estiércol. Ik. txitxára.
sataga. 1.  sataga, satagía. estepan. izena. "Palanca de madera de unos dos metros para mover troncos." (Izag Antz). 2. sataga, satagia. estepan. izena. "Palo afilado de unos 2,5 m que se mete en el carro de helecho, etc. para que no se vuelque." (Izag Antz).