Hiztegia

A | B | C | D | E | F | G | I | J | K | L | M | N | O | P | R | S | T | U | V | X | Z
sasíko
sastiau
sasíko, sasikúa. (d). izena. SASIKUME. Berez, ezkontzaz kanpo jaiotako haurra. Baina hemen, ospiziotik ekarritako umeei esan izan zaie, beste izen askoren artean.   Hospiciano, niño traído de la inclusa. Sasikuak esate jakuen lenao ospiziotik ekartzen zienak pe. Klem. Ik. erríko, kajáko, óspizioko.
sasilétrau, sasiletráua. (b). izena. Jakintsu ustekoa.   Sabiondillo, que tiene conocimientos pero no muy bien asimilados. Preguntaixok Perikoi. Arek jakingo jok, sasiletrau xamarra be badok eta.
sasi-máats, sasi-maátsa. (d). izena. . Txori-mahatsa. Ik. txori-máats.
sasímediku, sasímedikua. (b). izena. Curandero. Burladako sasimedikuana jente asko joaten da.
sasiókan, sasiokána. (d). izena. . PRUNUS SPINOSA. Elorrarantza beltza. Endrina, endrino. Ik. okán txímillo.
Sasitxoria
© Ezazaguna
sasitxori, sasitxoríxa. (d). izena. (Soraluze) prunella modularis, hyppolais polyglota. Prunella modularis (acentor) eta hyppolais polyglota (zarcero).
sásitza, sásitzia. (b). izena. (adierazkorra.) Sasi askoko lekua.   Zarzal. Zuen etxaburuan jaok sasitzia./ Sasitzatik urten ezindda kristonak ein giñuztan. Sin. sasíarte.
sasí-zierre, sasí-zierria. (c). izena. Sasiz eginiko hesia. Sin. eskéra.
saskaldu. aditza. "Haunditu, eman. Jertzia saskalduta dao; ziero saskalduta geatu jat." (Lar Antz).
saskara, saskarie. adjektiboa. (Aramaio) Pertsona nagi eta zikina.
sasóe, -i. 1. sasóe, -i, sasóia. (b). izena. Garaia.   Epoca, tiempo. Sasoi artan etzeuan ainbeste kotxe./ Keixia ezta sasoe ontakua, udaberrikua baiño. Ik. urté-sásoe, -i. sasoetáko, sasoetakúa. (c). izenlaguna. (adierazkorra.) Aspaldikoa, honelakoetan: Sasoetako kontuekin zatoz... sasoia da.... (c). esapidea. (adierazkorra.) Denpora asko da. Sasoia da autobusa pasau dala... sasoiz. (b). adberbioa. Garaiz. Sasoiz aillegatzen banaiz, biarko bazkaixa preparauko dot. 2. sasóe, -i, sasóia. (b). izena. Vigor, fortaleza, estado de salud. Pelotari orrek jaukak sasoia./ Atzo gabian sasoian genden, kopa mordua jota. sasoian egon. (b). esapidea. Osasuntsu edo forman egon. Sasoian dago oinddio Lejarreta.
sasoetáko, sasoetakúa. (c). izenlaguna. (adierazkorra.) Aspaldikoa, honelakoetan: Sasoetako kontuekin zatoz...
sasoia da.... (c). esapidea. (adierazkorra.) Denpora asko da. Sasoia da autobusa pasau dala...
sasoiko. 1. sasoiko, sasoikúa. (b). izenlaguna. SASOÉKO. Sasoi onekoa. Gaztea ere bai.   Vigoroso, joven. Belaxe eittue bedarretak, sasoiko mutillak dauzka etxian da./ Sasoiko jentia bia da basora egurretara joateko. 2. sasoiko, sasoikua. (b). izenlaguna. Garaikoa, garaiari dagokiona. Sasoiko frutia jan bia da. Sasoian sasoiko gauzak. esaera. Garai bakoitzean garaiari dagozkionak egin izan direla edo egin behar direla. Sin. parian pareko.
sasoiz. (b). adberbioa. Garaiz. Sasoiz aillegatzen banaiz, biarko bazkaixa preparauko dot.
sasondu. aditza. "Janaria bigundu, ahuldu. Sagar onek onenak emon dittue, ziero sasondu die." (Lar Antz)
saspillia
© Jaione Isazelaia
saspilla, sáspillia. (c). izena. Sats pila.   Montón de estiércol, estercolero. Ondarrak saspillara botatzeittue./ Sooko saspillak zabaldu bia die.
sáspilla-óndo, sáspilla-ondúa. izena. Soroan zimaur-pilla egondako lekua, oso "onuratsua".   El lugar donde ha habido un montón de estiércol, terreno muy abonado. Aintxiñako nausixana: —Ze artuak eta onak dare aurten? —Bai, saspilla-onduan da bai, baiña... —Eta dana saspilla-ondo ezin leike eiñ, ala?—, nausixak. Klem.
sastai, sastaixa. izena. (Eibar) "Sats-tegia.  Parte de la cuadra donde se tumban los ganados." (SB Eibetno).
sasti. Ik. ságasti.